Bookreads: Το «Πώς Να» της Έλενας Γκιβίση μας βάζει σε ψυχοθεραπεία με εργαλείο την έξυπνη διήγηση

Το άνοιξα και απλά δεν μπορούσα να το αφήσω. Το Πώς Να είναι ένα βιβλίο που μιλάει μέσω της ψυχανάλυσης για καθημερινά συμβάντα του αφηγητή. Παίρνει φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα και τα αναγάγει σε σημεία κατατεθέν μιας ζωής που φαινομενικά μόνο μοιάζει φυσιολογική. Η Γκιβίση καταφέρνει να νοηματοδοτήσει τις στιγμές ενός ανθρώπου σε τέτοιο βαθμό που καταλήγει να μιλάει με σύμβολα. Σύμβολα τα οποία τα βρίσκουμε κάπως απλοποιημένα σε σχέση με την αρχική πηγή τους που είναι η ψυχανάλυση. "Ηow to" λοιπόν με διάθεση κωμική.

Ο νεαρός πρωταγωνιστής της ιστορίας, το φύλο του οποίου δεν προσδιορίζεται, γεννήθηκε και ζει στο Λονδίνο. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Φιλοσοφία, αλλά εργάζεται σε ένα καφέ. Κατατρύχεται από αβάσταχτο άγχος για το πώς να κάνει αυτά που πρέπει αλλά και πώς να κάνει αυτά που θέλει.

Η Γκιβίση έχει το ταλέντο να εισβάλει στην ανία μας με ακόμη πιο «βαρετά» συμβάντα που όμως μέσω της εξαιρετικά εκλεπτυσμένης της γραφής καταφέρνει να μας τραβήξει το μάτι και να μας κάνει να γυρίσουμε τις σελίδες τη μία μετά την άλλη.

Ο άνθρωπος του βιβλίου αφού απορρίψει, αποδομώντας με καυστικό πνεύμα, τις συμβουλές και τους κανόνες που προτείνουν τα μπεστ σέλερ αυτοβοήθειας, καταφεύγει στις ψυχαναλυτικές συνεδρίες προκειμένου να επιλύσει το προσωπικό και ερωτικό αδιέξοδο που βιώνει.

Ονοματίζει έξυπνα τον ψυχαναλυτή σαν Σκιάχτρο κι από εκεί ορμάει να λύσει κάποια μεγάλα προβλήματα του σαν χαρακτήρας του βιβλίου. Η γραφή της είναι πολύ λεπτή και επιδίδεται σε όμορφους ελιγμούς οι οποίοι ξεκουράζουν το μυαλό του αναγνώστη.

Στον ψυχαναλυτή του -το Σκιάχτρο, όπως τον αποκαλεί- εξιστορεί και όλα όσα δυναστεύουν τη σκέψη του: ποια είναι η συμβολή της οικογένειας στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός ατόμου, εάν η θεωρία είναι εχθρός της πράξης, ποιος είναι ο ρόλος της Τέχνης, εάν ο φεμινισμός έχει αποτύχει, καθώς και ζητήματα ταυτότητας.

Η αυτοκριτική είναι μονίμως παρούσα στο κείμενο όπως επίσης και μια χαριτωμένη «ανισορροπία» που διαχέεται με δόσεις δηλητηρίου στην ιστορία. Κάτι που είναι πολύ ευφυές και φυσικά είναι ο λόγος που το βιβλίο δε κουράζει.

Στο ντιβάνι του Σκιάχτρου, που τον ακούει ανέκφραστο, ο πρωταγωνιστής αμφιταλαντεύεται ολοένα και περισσότερο και αυτοσαρκάζεται σχετικά με την ισχύ, την εγκυρότητα και, εντέλει, τη χρησιμότητα οποιουδήποτε κανόνα και οποιασδήποτε συμβουλής.

Υπάρχει τελικά απάντηση στο Πώς Να γίνει και Πώς Να είναι το πρόσωπο που ο ίδιος επιθυμεί; Μπορεί να υπάρξει εν γένει οποιαδήποτε οριστική απάντηση σε οποιοδήποτε Πώς Να;

Η Έλενα Γκιβίση γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά, φιλολογία και λογοτεχνία στη Θεσσαλονίκη και στο Παρίσι.