ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Και το μεγάλο πλεόνασμα «καίει» τα δάση!

Και το μεγάλο πλεόνασμα «καίει» τα δάση!
REUTERS/Giorgos Moutafis

Σχετίζεται η δυσκολία αντιμετώπισης των πρόσφατων δασικών πυρκαγιών με τα πολύ μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα; Το ερώτημα που εκ πρώτης όψεως μπορεί να μοιάζει παράλογο, γίνεται πιο κατανοητό αν το εξετάσουμε μέσα από το πρίσμα του τρόπου με τον οποίο επιτυγχάνονται τα εντυπωσιακά πλεονάσματα.

Δρακόντειες περικοπές δαπανών

Το 2016 η κυβέρνηση πετυχαίνει ένα πρωτογενές πλεόνασμα, πέρα από κάθε πρόβλεψη: 4,19%, ενώ ο στόχος ήταν 0,5%. Ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε κατά κύριο λόγο από τη μεγάλη μείωση των κρατικών δαπανών. Παρά τα όσα γράφονται με περισσή ευκολία, η αύξηση των κρατικών εσόδων δεν ήταν μεγάλη. Συγκεκριμένα, το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία των ΕΛΣΤΑΤ - EUROSTAT, τα κρατικά έσοδα ήταν αυξημένα κατά 2,653 δισ. ευρώ έναντι του 2015 (87,473 δισ. έναντι 84,820 δισ. ευρώ).

Εκεί που σημειώθηκε η μεγάλη διαφορά, όμως, ήταν στις κρατικές δαπάνες. Το 2016 οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 9,062 δισ. ευρώ έναντι του 2015 (86,185 έναντι 95,247). Αν και παραπάνω από το μισό της περικοπής των δαπανών οφείλεται στο ότι το 2016 ο κρατικός προϋπολογισμός δεν κατέβαλε χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση των ιδιωτικών τραπεζών (αυτό το κόστος το 2015 έφτασε τα 4,842 δισ. ευρώ), ένα αξιοσημείωτο ποσό προέκυψε από τη μη ανανέωση / συντήρηση της υποδομής του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες που περιγράφονται ως «ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου» και αφορούν ακριβώς τη συντήρηση / ανανέωση της υποδομής του Δημοσίου, μειώθηκαν κατά 2,090 δισ. ευρώ έναντι του 2015.

Η επιλογή της κυβέρνησης και η αντίρρηση του ΔΝΤ

Η κυβέρνηση αναζητώντας τον ηπιότερο κοινωνικά τρόπο για να πετύχει τα πολύ υψηλά πλεονάσματα που απαιτούνται τόσο για την κάλυψη των μνημονιακών στόχων όσο και τη δημιουργία του δημοσιονομικού «μαξιλαριού» προκειμένου να βγει η χώρα στις αγορές, επέλεξε να ρίξει τα βάρη στην υποδομή του Δημοσίου. Η άλλη εναλλακτική, με δεδομένη την ύφεση, θα ήταν να βρει τα χρήματα από τους κωδικούς των μισθών και των συντάξεων, είτε μέσω ακόμα μεγαλύτερων περικοπών είτε μέσω απολύσεων στο Δημόσιο.

Γι' αυτήν την κυβερνητική επιλογή το ΔΝΤ έχει εκφράζει (και συνεχίζει να το κάνει) σφοδρή αντίρρηση. Υπενθυμίζεται ότι στο άρθρο που είχαν αναρτήσει στο διαδίκτυο στις 12 Δεκεμβρίου του 2016 ο Πολ Τόμσεν και ο επικεφαλής οικονομολόγος του Ταμείου Mωρίς Όμπστφελντ επισήμαιναν ότι «η φθίνουσα υποδομή εμποδίζει την ανάπτυξη, και η παροχή δημόσιων υπηρεσιών, όπως μεταφορές και ιατρική περίθαλψη, αντιμετωπίζει προβλήματα». Το ΔΝΤ προκρίνει σταθερά την εξοικονόμηση πόρων με επαναληπτικό αποτέλεσμα. Τι σημαίνει αυτό χοντρικά; Ένας έγκριτος οικονομολόγος δίνει ένα παράδειγμα κατανοητό από όλους:

«Αν δεν βάψεις ένα σχολείο μπορεί να εξοικονομήσεις χρήματα για κάποια χρόνια, στο τέλος, όμως, θα αναγκαστείς να το βάψεις. Αν πάλι απολύσεις κάποιους δασκάλους, η εξοικονόμηση πόρων δεν αναιρείται όσα χρόνια κι αν περάσουν».

Οι αδυναμίες του πυροσβεστικού μηχανισμού

Ας δούμε τώρα πώς η περικοπή των δαπανών επηρεάζει τον πυροσβεστικό μηχανισμό. Από τα 18 πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου CL-415 και CL-215, μόλις 6 επιχειρούσαν κατά τη διάρκεια των μεγάλων πυρκαγιών του Δεκαπενταύγουστου. Τα υπόλοιπα ήταν καθηλωμένα λόγω βλαβών. Η ηλικία των αεροπλάνων φτάνει ακόμα και τα 40 έτη, ενώ αντίστοιχα το 54% των πυροσβεστικών οχημάτων έχει ηλικία πάνω από 14 χρόνια. Δηλαδή έχουμε ένα εξαιρετικά πεπαλαιωμένο και κακά συντηρημένο πυροσβεστικό εξοπλισμό, αφού το κράτος αδυνατεί να παράσχει τα αναγκαία κονδύλια για την ανανέωση / συντήρησή του. Το αποτέλεσμα είναι η αντιμετώπιση των πυρκαγιών να μην είναι τόσο αποτελεσματική όσο θα μπορούσε. Τα μεγάλα πλεονάσματα βλάπτουν σοβαρά και το περιβάλλον...