Bookreads: Ο Χρήστος Χρηστίδης έγραψε την πιο λογοτεχνική «Αυγή» και εξηγεί πώς το έκανε

Ο Χρήστος Χρηστίδης, στην «Αυγή» αφηγείται την ιστορία μιας νέας γυναίκας, η οποία ζει έγκλειστη επί δύο χρόνια στο διαμέρισμά της, βυθισμένη στη μοναξιά και το πένθος. Αναζητώντας τη λύτρωσή της, αποφασίζει να κατέβει στον Άδη με σκοπό να ανασύρει την πεθαμένη μητέρα της και να αναστήσει τον χαμένο γενέθλιο τόπο της.

Με φόντο αυτήν την ιστορία όπου ξεδιπλώνεται ο αντιφατικός δεσμός μητέρας-κόρης, ένα εκρηκτικό μείγμα αγάπης, ταύτισης, καταπίεσης και ανταγωνισμού, ο συγγραφέας ανατρέχει στις ήρεμες και ταραχώδεις στιγμές της πολυετούς συμβίωσης με τη γυναίκα του. Ουσιαστικά βιογραφεί και αυτοβιογραφείται.

Πρόκειται για μια φυγόκεντρη και πολυφωνική αφήγηση, στον ιστό της οποίας συνυφαίνονται όνειρα, εφιαλτικά θραύσματα μνήμης, παροξυσμικές παραισθήσεις και παραληρήματα, καθώς η εικόνα της πραγματικότητας θολώνει και παραμορφώνεται.

Ποιος είναι

Ο Χρήστος Χρηστίδης γεννήθηκε το 1953. Σπούδασε οικονομικά και σκηνοθεσία κινηματογράφου και ζει στην Αθήνα.

Το 2016 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου το πρώτο του βιβλίο με τον τίτλο Αναποδογεννημένος, μια επινοημένη βιογραφία θρυμματισμένη σε εβδομήντα οκτώ μικροϊστορίες της μιας σελίδας· το 2020, το δεύτερο βιβλίο του, η νουβέλα Γυμνός (Εκδόσεις Εντευκτηρίου) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και το Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας του περιοδικού Ο Αναγνώστης.

• Διαβάστε επίσης: Bookreads: Ο «Αιματοβαμμένος Μεσημβρινός» περιγράφει την αληθινή Άγρια Δύση - Μία ωδή στη βία

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με τον Χρήστο Χρηστίδη:

Πόσο καιρό γράφεις και τι σε τράβηξε σε αυτό;

Χρήστος Χρηστίδης: Ξεκίνησα να γράφω συστηματικά μόλις πριν δέκα χρόνια. Είχαν συσσωρευτεί πολλά πράγματα μέσα μου μαζί και οι δαίμονές μου. Έπρεπε να ανοίξω μία βαλβίδα ασφαλείας να εκτονωθεί η φόρτιση.

Μίλησε μας λίγο για το τελευταίο σου βιβλίο «Αυγή». Πώς εμπνεύστηκες;

Χρήστος Χρηστίδης: Συγγράφω ξεκινώντας από τη θέση ότι όλα έχουν ειπωθεί σαν θεματικές κατηγορίες και έτσι επικεντρώνομαι περισσότερο στο βλέμμα παρά στο θέμα. Σε κάθε βιβλίο μου χρησιμοποιώ διαφορετικές αφηγηματικές τεχνικές και δομές. Στην «Αυγή» ήθελα να αποτυπώσω σε ένα μυθιστόρημα, αγαπημένες φωνές συγγραφέων έτσι όπως κατακάθονται και μεταλλάσσονται μέσα μου και στη συνέχεια αποτυπώνονται στη λευκή σελίδα με τον δικό μου τρόπο αφήγησης. Το πάντρεμα τόσων διαφορετικών φωνών, η διάσπαση της χρονικής αλληλουχίας, και η αποσπασματικότητα, σαν τεχνικές ίσως αγγίζουν τα όρια της μεταμοντέρνας γραφής.

Τι διαβάζεις αυτό τον καιρό;

Χρήστος Χρηστίδης: Εδώ και κάποια χρόνια διαβάζω κυρίως βιβλία που με εμπνέουν στη συγγραφή. Αυτά αποτελούν την πρώτη ύλη για τα δικά μου βιβλία. Δεν πιστεύω, ούτως ή άλλως, στις λεγόμενες αληθινές ή πραγματικές ιστορίες. Κατά τη γνώμη μου στη λογοτεχνία δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια. Εκτός από τις δημοσιογραφικές λεπτομέρειες του τόπου και του χρόνου μιας ιστορίας όλα τα άλλα είναι το υποκειμενικό βλέμμα και η φαντασία του συγγραφέα.

Ποιες είναι οι βασικές σου επιρροές στο γράψιμο;

Χρήστος Χρηστίδης: Χουάν Ρούλφο, Κάφκα, Μπέκετ, Κραζναχορκάι, Χάντκε.

Γράφεις κάτι νέο;

Χρήστος Χρηστίδης: Ετοιμάζω ένα μυθιστόρημα αλλά τώρα κάνω ένα διάλλειμα γράφοντας μια θεατρική διασκευή του προηγούμενου βιβλίου μου «Γυμνός».

Η σχέση με τον θάνατο ποια είναι; Στο τελευταίο σου βιβλίο «Αυγή» τον νιώθουμε συνέχεια κοντά.

Χρήστος Χρηστίδης: Όπως γράφω και στην «Αυγή», 60 χρόνια μετά τον θάνατο του παππού μου και ακόμα δεν μπορώ να συλλάβω την έννοια του τέλους. Έφυγε ο παππούς, με ενημέρωσε ο πατέρας μου. Και που πήγε; απόρησα εγώ. Λίγες βδομάδες πριν την κηδεία του με είχαν πάει σε ένα τσίρκο όπου ο ταχυδακτυλουργός έβαλε σε μια κάσα τη βοηθό του, την κατατρύπησε με σπαθιά, προκαλώντας μου αφόρητο τρόμο, και μετά περνώντας τη μπέρτα του πάνω από τη κάσα την ανέστησε. Το συμπέρασμα που είχα βγάλει τότε είναι ότι δεν πεθαίνουμε πραγματικά. Όσο η επιστήμη δεν μπορεί να αγγίξει το θεμελιώδες ερώτημα του Πριν και του Μετά παραμένω θέσει αισιόδοξος.

Αν δεν ήσουν συγγραφέας τι θα ήθελες να ήσουν;

Χρήστος Χρηστίδης: Σκηνοθέτης. Αυτό είναι και το αντικείμενο που έχω σπουδάσει στις τέχνες.

Πώς βλέπεις την Αθήνα; Έχει αλλάξει;

Χρήστος Χρηστίδης: Πέρα από τις όμορφες αναμνήσεις από τα παιδικά και τα φοιτητικά μου χρόνια η Αθήνα με τον σύγχρονο πολιτισμό της δεν με εμπνέει. Δίπλα στην Ακρόπολη, τα κτίρια του Τσίλλερ και τις παλιές καλαίσθητες μονοκατοικίες ήρθαν το 1970 οι εργολάβοι να υψώσουν κακόγουστες ντουλάπες ανθρώπων. Ακόμα και το πολύ φως της πόλης, συγγραφικά, δεν με βοηθά. Τα βγάζει όλα μπροστά, σε ένα και μοναδικό επίπεδο σε αντίθεση με την Κεντρική Ευρώπη όπου η συννεφιά και η ομίχλη δημιουργούν αμφισημίες. Το καλό είναι ότι τα τελευταία χρόνια, η πόλη μπολιάζεται με ένα πολυπολιτισμικό μόσχευμα. Περπατώ στο κέντρο της και αντικρίζω γύρω μου παιδιά με μαύρο και κίτρινο δέρμα να μιλούν στρωτά Ελληνικά και αυτό με ενθουσιάζει.

Σε ελκύουν οι εκτεταμένες, πολυσέλιδες αφηγήσεις;

Χρήστος Χρηστίδης: Εκτός από κάποια αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας με κουράζουν τα πολυσέλιδα μυθιστορήματα. Από τη μικρή επαφή μου με την ποίηση ασπάστηκα την πύκνωση στη γραφή. Έχω την αίσθηση ότι αν δεν είναι κάποιος μεγάλος συγγραφέας με φιλοσοφικούς στοχασμούς και αναζητήσεις τότε υπάρχει πολύ «έρμα» στο πολυσέλιδο βιβλίο του και θα ήταν ίσως καλύτερο αν πύκνωνε τη γραφή του. Το αντιμετωπίζω σαν τις κινηματογραφικές ταινίες απέναντι στις τηλεοπτικές σειρές.