Bookreads: Τα ψιλά γράμματα της λογοτεχνικής ωριμότητας

Κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για τη μνήμη του, κι όποιος το κάνει σίγουρα θα πέσει σε παγίδες. Αυτό φαίνεται να έπαθε και η Καρυστιάνη στο νέο της μυθιστόρημα, οι παγίδες της όμως είναι άκρως λογοτεχνικά απολαυστικές. Στην προσπάθεια της να “σκοτώσει” το σκοτάδι μπαίνει σε ένα ταξίδι δύο ανθρώπων που γνωρίζονται αργά και σταθερά μέσα από το πέρασμα του χρόνου. Από το 1972 μέχρι τις αρχές των 2000 η ιστορία μπαίνει μέσα σου και σε αρπάζει χωρίς δεύτερη κουβέντα. Η γραφή της Καρυστιάνη είναι εσωτερική, δυνατή, γεμάτη ζουμί αλλά και πάθη.

Οι ήρωες της είναι πάντα πίσω από τα μεγάλα γεγονότα της εποχής και αποφεύγουν την επιφάνεια όπως τα βαμπίρ το φως. Το στοιχείο του βιβλίου που σε εκπλήσσει είναι πως ασήμαντοι χαρακτήρες, άνθρωποι φοβερά ανιαροί, κάνουν ντρίπλα στην ψυχή σου και σκοράρουν χωρίς καν να το έχεις πάρει χαμπάρι, από εκεί που δεν το περιμένεις. Η δύναμη των ηρώων της (που δεν είναι καθόλου ήρωες) βρίσκεται στην βλακεία τους, στην σιωπή τους, στην μικροαστικότητα τους.

PHOTO 1 / 3

Αν τους έβλεπες στο δρόμο, δε θα τους έριχνες δεύτερη ματιά, οι ήρωες της είναι αόρατοι, λεπτοί σαν καλάμια, μπαίνουν όμως μέσα στο δέρμα σου και σε ταρακουνάνε. Το μυθιστόρημα ασχολείται με την ασήμαντη μνήμη, τα ψιλά γράμματα που λέμε, εκείνα που δεν ενδιαφέρουν ουσιαστικά κανέναν παρά μόνο εμάς τους ίδιους.

Η ανάγνωση του βιβλίου είναι απολαυστική μιας και το συναίσθημα της Καρυστιάνη είναι δυνατό και ξέρει να το διαχειρίζεται έτσι ώστε να μην σε κουράσει. Το πετάει με δόσεις μέσα στις λέξεις σαν αλχημίστρια που θέλει να φτιάξει χρυσάφι από το τίποτα. Βέβηλο από την άποψη πως τελικά το βιβλίο δεν μιλάει για απολύτως τίποτα, δεν καταπιάνεται για το οτιδήποτε ουσιαστικά. Κι όμως εκεί είναι και η δύναμη του.

Η Καρυστιάνη κοιτάει μέσα στον μεγεθυντικό φακό του κόσμου και αναδεικνύει το μικρό, το αφανές, το ασήμαντο, εκείνο που κανείς δεν θα είχε σκεφτεί να διηγηθεί, εκείνο που μπορεί να κάνει κάποιον να βαρεθεί. Η τέχνη της είναι τόσο λεπτή που είναι έτοιμη να διαλυθεί σε κάθε σελίδα, είναι σχεδόν ετοιμόρροπη. Αντιθέτως οι ήρωες της πατάνε στη γη, βαριά, σταθερά, θυμούνται τις ζωές τους, ζωές που κάνουμε όλοι μας και μετά τις ξεχνάμε για πάντα.