Μήνυμα Βρυξελλών στην Αθήνα: όλα τα προαπαιτούμενα για να έρθει η δόση

Όπως διευκρινίζει ο ESM αρκετά κράτη μέλη θα πρέπει πρώτα να εξασφαλίσουν εγκρίσεις από τα εθνικά τους κοινοβούλια για τη δόση προς την Ελλάδα, ενώ παράλληλα το Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας θα πρέπει να εγκρίνει το συμπληρωμένο Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) για να προχωρήσει στη συνέχεια στην απόφαση της εκταμίευσης των χρημάτων.

Στο ίδιο σημείωμα γίνεται λόγος για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που αποφάσισε το Eurogroup και τα οποία εκτίνονται σε χρόνο από τώρα έως και μετά το 2018.

Όπως αναφέρεται ο ESM θα ομαλοποιήσει το προφίλ εξόφλησης των δανείων που πήρε η χώρα από τον EFSF με ορισμένες από τις λήξεις αυτών των δανείων να επεκτείνονται ως το μάξιμουμ της μέσης ωρίμανσης των 32,5 ετών.

Ακόμη, θα χρησιμοποιήσει διαφοροποιημένη στρατηγική δανεισμού για να μειωθεί το επιτοκιακό ρίσκο και θα εφαρμόσει μεθόδους για να βελτιστοποιήσει τη δομή του υπάρχοντος χρέους σύμφωνα με τα διαφορετικά προφιλ δανεισμού της χώρας.

Στο ίδιο πλαίσιο θα μεταθέσει για το 2017 και εν συνεχεία για το 2018 την αύξηση του περιθωρίου του επιτοκίου για τα δάνεια που αφορούσαν την επαναγορά χρέους που έγινε το 2012 με χρηματοδότηση του EFSF και η οποία κανονικά έπρεπε να εισπραχτεί το Δεκέμβριο 2016. Το περιθώριο στο συγκεκριμένο δάνειο είχε τοποθετηθεί στο αυξημένο επίπεδο των 200 μονάδων βάσης προκειμένου να ενθαρρύνει την Ελλάδα να ενδυναμώσει τις διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων κατά τη διάρκεια του προγράμματος του EFSF.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ο ESM προτείνει τη χρήση αχρησιμοποίητων πόρων από το πρόγραμμα του ESM για την μερική πρόωρη αποπληρωμή επίσημων δανείων.

Όπως αναφέρει από τα 25 δισ. ευρώ των πόρων που είχαν προβλεφθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μόνο τα 5,4 δισ. ευρώ χρησιμοποιήθηκαν. Τα εναπομείναντα 19,6 δισ. ευρώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για πρόωρες αποπληρωμές δανείων (των διμερών δανείων από χώρες της ευρωζώνης ή δανείων από το ΔΝΤ). Η Ελλάδα θα επωφελούνταν από μια τέτοια επαναγορά, καθώς τα δάνεια του ESM είναι πολύ πιο φθηνά από τα δάνεια του ΔΝΤ και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ωρίμανσης.

Ακόμη, προκρίνει την επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που αγοράστηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων SMP και ANFA. Αυτήν την στιγμή ο ESM διαθέτει σε ξεχωριστό λογαριασμό περίπου 1,8 δισ. ευρώ κερδών από ελληνικά ομόλογα που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος SMP το 2014. Το ποσό αυτό και τα εναπομείναντα κέρδη από τα προγράμματα SMP και ANFA από το 2017 και έπειτα θα μείνουν στον ESM ως «μαξιλάρι» για την μείωση των μελλοντικών ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών για την Ελλάδα. Οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης (εξαιρουμένης της Τράπεζας της Ελλάδας) θα συγκεντρώσουν περίπου 3,5 δισ. ευρώ σε κέρδη από την κατοχή ελληνικών ομολόγων από το 2017 ως το 2026.

Στη μεσοπρόθεσμη διαχείριση του χρέους ο ESM περιλαμβάνει και τη βιώσιμη αναδιάταξη των δανείων του EFSF. Όπως αναφέρει, αν χρειαστεί, θα εξεταστούν περαιτέρω μέτρα αναδιάταξης του χρέους, μεταξύ των οποίων και επιμήκυνση των ωριμάνσεων, αναδιάταξη του σχεδίου αποπληρωμής, επιβολή πλαφόν και αναστολή στις πληρωμές τόκων.

Στα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος ο ESM περιλαμβάνει τον αυτόματο προληπτικό μηχανισμό για το χρέος. Όπως σημειώνεται στο σημείωμα, αυτός ο μηχανισμός θα ενεργοποιηθεί αν χρειαστεί μετά το τέλος του προγράμματος ESM τον Αύγουστο του 2018, για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα σε περίπτωση που εκπληρωθεί ένα πιο δυσμενές σενάριο. Κατά τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητα, ο μηχανισμός αυτός θα μπορούσε να περιλαμβάνει μέτρα όπως περαιτέρω αναδιάταξη του EFSF και επιβολή πλαφόν και αναβολή στις πληρωμές τόκων.

Τέλος, ο ESM ξεκαθαρίζει πως η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους γίνεται με βάση τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες, δηλαδή του αθροίσματος του συνολικού δημοσιονομικού ελλείμματος και των πληρωμών για το κεφάλαιο του χρέους ως προς το ΑΕΠ σε ετήσια βάση.

«Με τα παραπάνω μέτρα ελάφρυνσης, οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας αναμένεται να παραμείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μετά την λήξη του προγράμματος σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και κάτω από 20% μακροπρόθεσμα. Αυτό θα οδηγήσει τον πολύ υψηλό λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ χαμηλότερα και θα διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του», καταλήγει για το θέμα του χρέους το σημείωμα του ESM.