Οκτώβριος 2018 ή Μάιος 2019; Διαλέγετε και παίρνετε

Στο άρθρο αυτό θα ορίσω τους παράγοντες που εν δυνάμει θα διαμορφώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και να τους χρησιμοποιήσω για μια ανάλυση που θα βοηθήσει να προσδιορίσω την πιο πιθανή ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών.

Για να απλοποιήσω το θέμα θα αναφερθώ μόνο στα δύο κόμματα εξουσίας, τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία. Σήμερα η συντηρητικά εκτιμώμενη διαφορά στην πρόθεση ψήφου των δύο κομμάτων είναι 10 μονάδες. Η Νέα Δημοκρατία έχει 30% και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει 20%.Αυτή η διαφορά θα αποτελέσει τη βάση αναφοράς στο άρθρο.

Η ανάλυση θα είναι διαφορική. Θα ορίσω τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και θα εκτιμήσω για κάθε ένα από αυτούς ποια θα είναι η επίπτωση του. Η επίπτωση θα εκτιμηθεί σαν διαφορά σε σχέση με την παραπάνω βάση, δηλαδή το 30/20.

Η διαφορά αυτή θα ποσοτικοποιηθεί για κάθε παράγοντα με δύο αριθμούς, ένα θετικό ή μηδέν και ένα αρνητικό ή μηδέν. Για παράδειγμα, αν ένας παράγοντας εκτιμηθεί ότι έχει επίπτωση +1 για τον ΣΥΡΙΖΑ και -1 για τη Νέα Δημοκρατία, τροποποιεί τη διαφορά των δύο κομμάτων από 30/20 σε 29/21.

Μια άλλη απλοποίηση που πρέπει να κάνω αφορά την ημερομηνία διεξαγωγής. Θα ορίσω δύο σενάρια, το ένα για διεξαγωγή στο διάστημα Οκτώβριος – Νοέμβριος 2018 και το άλλο για διεξαγωγή στο διάστημα Απρίλιος – Μάιος 2019. Για το δεύτερο σενάριο έχω κάνει την υπόθεση ότι τα Σκόπια θα ολοκληρώσουν τις διαδικασίες εγκρίσεως της συμφωνίας των Πρεσπών μέσα στον Ιανουάριο 2019.

Οι Παράγοντες

Οι παράγοντες που ορίζω στη συνέχεια θα επηρεάσουν με κάποιο τρόπο την υφιστάμενη βασική διαφορά 30/20.

Η φυσική φθορά της εξουσίας. Στη συνέχεια θα αναφέρομαι στον παράγοντα αυτόν ως «ΦΘΟΡΑ».Ο παράγοντας αυτός έχει αρνητική επίδραση στον ΣΥΡΙΖΑ που κυβερνά, και είναι συνδεδεμένος με τη διάψευση των ελπίδων που μπορεί να είχε ένας ψηφοφόρος. Όσο κυλάει ο χρόνος, τόσο εξανεμίζονται οι ελπίδες που μπορεί να έχουν οι ψηφοφόροι ότι θα εκτελεσθούν οι ανεκτέλεστες εξαγγελίες και υποσχέσεις.

Η συμφωνία για το κρατίδιο των Σκοπίων. Στη συνέχεια θα αναφέρομαι στον παράγοντα αυτόν ως «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ». Ένα μέρος του εκλογικού σώματος , συμπεριλαμβανομένων των ψηφοφόρων των ΑΝΕΛ, δεν θεωρεί ότι η συμφωνία των Πρεσπών είναι μια καλή συμφωνία. Οι ψηφοφόροι αυτοί καταλογίζουν την ευθύνη για αυτήν την συμφωνία στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ίδιο ισχύει και για μερίδα ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα. Όσο πιο πολύ ανακινείται και συζητιέται το θέμα της συμφωνίας, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η φθορά στον ΣΥΡΙΖΑ και δυνητικά μεγαλύτερα τα οφέλη για τη ΝΔ. Είναι μια κλασσική περίπτωση «χάνω εγώ, κερδίζεις εσύ».

Μέτρα ενίσχυσης των ασθενέστερων. Στη συνέχεια θα αναφέρομαι στον παράγοντα αυτόν ως «ΜΕΤΡΑ+». Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι θα μπορέσει να λάβει μέτρα ενίσχυσης των ασθενέστερων με την επιστροφή κάποιων ποσών, ή την αναστολή λήψεως κάποιων μέτρων, όπως η αναστολή αύξησης των ποσοστών ΦΠΑ στα νησιά. H πραγματικότητα όμως είναι πιο περίπλοκη. Στις 12 Ιουλίου 2018 σε συνεδρίαση του Eurogroup, η Γερμανία μπλόκαρε την εκταμίευση της τελευταίας δόσης των 15 δις ΕΥΡΩ προς την Ελλάδα, επειδή δεν ορίστηκαν ισοδύναμα μέτρα για την αναστολή αύξησης του ΦΠΑ. Μέσα στο πλαίσιο αυτό και η φημολογούμενη αναστολή της μείωσης των συντάξεων από 1/1/2019 τίθεται υπό αμφισβήτηση. Παρόλα αυτά, θα χρησιμοποιήσω τον παράγοντα στην ανάλυση μου, για να αποδείξω ότι ούτε και αυτός μπορεί να ανατρέψει την κατάσταση υπέρ της ΝΔ. Απλά μπορεί να εξομαλύνει τις επιπτώσεις της ήττας για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η αύξηση συσπείρωσης της τελευταίας στιγμής. Στη συνέχεια θα αναφέρομαι στον παράγοντα αυτόν ως «Δ-ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ». Η μέχρι σήμερα συσπείρωση των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ είναι σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη της ΝΔ. Ο παράγοντας αυτός αφορά την συσπείρωση τελευταίας στιγμής, που θα ωφελήσει περισσότερο τον ΣΥΡΙΖΑ, παρόλον ότι και η ΝΔ μπορεί να δει κάποια οφέλη, συγκριτικά μικρότερα.

Τα δύο Σενάρια

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις τιμές των παραγόντων για το σενάριο 1, που εκτιμά ότι οι εκλογές θα γίνουν Οκτώβριο – Νοέμβριο 2018.

Κάθε γραμμή του πίνακα αντιστοιχεί σε ένα παράγοντα.

Έτσι, ο παράγοντας «ΦΘΟΡΑ» έχει τιμή -1 για τον ΣΥΡΙΖΑ και 0 για τη ΝΔ. Αυτό σημαίνει ότι η φθορά θα κοστίσει στο ΣΥΡΙΖΑ μία μονάδα, ενώ δεν έχει επίπτωση στη ΝΔ.

Ο παράγοντας «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» έχει τιμή -1 για τον ΣΥΡΙΖΑ και 1 για τη ΝΔ. Αυτό σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει μία μονάδα, και η ΝΔ θα κερδίσει μία επιπλέον μονάδα.

Τα «ΜΕΤΡΑ+» θα δώσουν δύο μονάδες στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ δεν θα έχουν επίπτωση στη ΝΔ.

Τέλος, η «Δ-ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ» θα δώσει δύο επιπλέον μονάδες στο ΣΥΡΙΖΑ και μία μονάδα στη ΝΔ.

Οι τιμές αυτές είναι συντηρητικές και ενδεικτικές. Δεν φιλοδοξώ να γίνω μετά Χριστόν προφήτης, αλλά να αποδώσω την φύση και την επίδραση των παραγόντων στο εκλογικό αποτέλεσμα,

Στη γραμμή ΣΥΝΟΛΟ αθροίζονται οι τιμές όλων των παραγόντων . Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει άθροισμα 2, όπως και η ΝΔ. Δηλαδή η συνολική επίδραση όλων των παραγόντων δεν αλλάζει τη διαφορά ανάμεσα στα δύο κόμματα, αφού 2 μείον 2 είναι μηδέν.

Προσθέτοντας τις τιμές αυτές στη διαφορά βάσης, προκύπτει η νέα διαφορά, που είναι 32/22 υπέρ της ΝΔ.

Ένα πρώτο σημαντικό συμπέρασμα που προκύπτει από τη νέα διαφορά, είναι ότι η γεφύρωση των 10 μονάδων διαφοράς της βάσης δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση για τον ΣΥΡΙΖΑ. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να συμβεί κάτι συγκλονιστικό για να επέλθει ανατροπή αυτής της διαφοράς.

Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι αν οι εκλογές γίνουν Οκτώβριο-Νοέμβριο 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να παραμείνει σε επίπεδα πάνω από το 20%, ενώ η ΝΔ θα έχει ένα πολύ δύσκολο έργο στην διεκδίκηση της αυτοδυναμίας, που απαιτεί ποσοστά μεγαλύτερα από το 35%.

Ο επόμενος πίνακας παρουσιάζει τις αντίστοιχες τιμές των παραγόντων για το σενάριο 2, που εκτιμά ότι οι εκλογές θα γίνουν μέσα στο διάστημα Απρίλιος – Μάιος 2019, αφού έχουν ολοκληρώσει τα Σκόπια τις διαδικασίες σχετικά με την έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών.

Στο σενάριο αυτό έχω κρατήσει τις τιμές των παραγόντων «Δ-ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ» και «ΜΕΤΡΑ+» στα ίδια επίπεδα με το σενάριο 1, και έχω διαφοροποιήσει τους παράγοντες «ΦΘΟΡΑ» που τώρα είναι μεγαλύτερη για τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή μεγαλώνει με τον χρόνο, και τον παράγοντα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», επειδή μετά την έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών από τα Σκόπια οι ΑΝΕΛ θα αποχωρήσουν από την Κυβέρνηση και το όλο αντι-Κυβερνητικό κλίμα θα ενεργοποιηθεί ξανά.

Η συνολική επίδραση των παραγόντων τώρα είναι 3 μονάδες υπέρ της ΝΔ, και η νέα διαφορά είναι 32/19. Παρατηρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στο σενάριο αυτό πέφτει κάτω από το 20%, ενώ η ΝΔ απέχει 3 μονάδες από το 35% που θα μπορούσε να της δώσει αυτοδυναμία. Αν ο παράγοντας «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» αποδώσει τρείς ακόμη μονάδες υπέρ της ΝΔ, ο κ. Μητσοτάκης πλησιάζει την αυτοδυναμία.

Είναι φανερό ότι ο μεγάλος χαμένος στο σενάριο 2 είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να χάσει το στήριγμα των 20 μονάδων και να δει τη διαφορά του από τη ΝΔ να αυξάνεται επικίνδυνα.

Παρόλον ότι και στα δύο σενάρια ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει, στο σενάριο 1 χάνει με καλύτερους και πιο ελεγχόμενους όρους. Είναι ενδιαφέρον ότι ο κ. Μητσοτάκης ζητά εκλογές τώρα. Αν τον ακούσει ο κ. Τσίπρας, θα πρέπει να μην ξεχάσει να τον ευχαριστήσει γιατί του προσφέρει το καλύτερο σενάριο από τα δύο.

Ας μην ξεχνάμε ότι αν γίνουν τον Οκτώβριο οι εκλογές, η Κυβέρνηση που θα πρέπει να ψηφίσει την συμφωνία των Πρεσπών το 2019 θα είναι μια κυβέρνηση της ΝΔ. Επίσης, η κυβέρνηση που θα πρέπει να μειώσει τις συντάξεις θα είναι πάλι μια κυβέρνηση της ΝΔ. Σε αντίθετη περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ τα φορτώνεται και τα δύο, και πάει σε εκλογές το 2019 με διαλυμένη την κυβέρνηση και τον λαό σε αναβρασμό λόγω Μακεδονικού και συντάξεων. Είναι το χειρότερο σενάριο και μπορεί να τον οδηγήσει κάτω από το ψυχολογικά σημαντικό επίπεδο των 20 μονάδων.

Διαλέγετε και παίρνετε.

*Ο Νίκος Μορόπουλος είναι Σύμβουλος Εταιρικών Μετασχηματισμών (MSc)