Μια μεταμοντέρνα Πηνελόπη: Όταν η Μέριλιν Μονρό διάβαζε τον Οδυσσέα

Δεν είναι η κλασική Marilyn που έχουμε συνηθίσει από τις ταινίες και τα περιοδικά: ντυμένη με ένα πολύχρωμο ριγέ μαγιό και τα ξανθά της μαλλιά ακατάστατα σε χαλαρές μπούκλες, το πρόσωπό της δεν αποπνέει σαγήνη, αλλά συγκέντρωση.

Βυθισμένη στην ανάγνωση ενός από τα πιο απαιτητικά λογοτεχνικά έργα, η Monroe παρουσιάζεται όχι ως το σύμβολο του σεξ που οι περισσότεροι έχουν στο νου τους, αλλά ως μια σκεπτόμενη γυναίκα που προσπαθεί να κατανοήσει το έργο ενός μεγάλου συγγραφέα.

• Διαβάστε επίσης: Γιατί η Μέριλιν Μονρόε εξακολουθεί να εμπνέει την τέχνη

Η Monroe κατάφερε να γίνει διάσημη παίζοντας το παιχνίδι του Χόλιγουντ και υιοθετώντας τον ρόλο της «χαζής ξανθιάς». Αυτός ο ρόλος έγινε τόσο πιστευτός, που η ίδια φυλακίστηκε σε αυτόν, με τον κόσμο να αγνοεί ότι επρόκειτο για μια έξυπνη γυναίκα με πλούσια προσωπικότητα και φιλοδοξίες.

Οι ρόλοι της σε ταινίες όπως το «Gentlemen Prefer Blondes» παρουσιάζουν αυτή τη διπλή φύση: η Lorelei Lee, που φαινομενικά είναι αβοήθητη και αφελής, αποδεικνύεται ένας χαρακτήρας με βαθιά ευφυΐα και στρατηγική σκέψη, ένα κομμάτι που η Monroe υποδύεται με εξαιρετικό κωμικό timing.

Η αντίδραση που προκάλεσε η συγκεκριμένη φωτογραφία ήταν άμεση. Πολλοί αμφισβήτησαν ότι η Monroe μπορούσε πραγματικά να διαβάζει ένα τόσο δύσκολο και απαιτητικό έργο όπως ο «Οδυσσέας». Η άποψη αυτή πηγάζει από μια μισογυνική προκατάληψη, η οποία αρνείται να δεχτεί ότι μια γυναίκα με τη φήμη και την εικόνα της Monroe μπορεί να ενδιαφέρεται για τη λογοτεχνία.

Ωστόσο, η Eve Arnold, η φωτογράφος που απαθανάτισε τη στιγμή, έχει αποκαλύψει ότι η Monroe είχε το βιβλίο μαζί της και το διάβαζε για αρκετό καιρό. Η ηθοποιός είχε πει ότι της άρεσε να διαβάζει τον «Οδυσσέα» φωναχτά για να κατανοήσει καλύτερα το κείμενο, παρότι την δυσκόλευε και το διάβαζε αργά, κεφάλαιο προς κεφάλαιο.

Αυτός ο τρόπος ανάγνωσης συμπίπτει με τις συμβουλές των ακαδημαϊκών που μελετούν το έργο του Joyce, προσθέτοντας αυθεντικότητα στην αφήγηση. Η Monroe, λοιπόν, δεν ήταν απλώς ένα πρόσωπο της ποπ κουλτούρας, αλλά μια γυναίκα με ενδιαφέροντα και γνώσεις που υπερέβαιναν τα στερεότυπα που της επέβαλε η βιομηχανία του κινηματογράφου.

Η εικόνα της Monroe που κρατά το βιβλίο, ανοίγοντας κοντά στο τέλος, στο κεφάλαιο «Πηνελόπη», προσφέρει μια ενδιαφέρουσα συμβολική διάσταση. Η «Πηνελόπη» είναι το μοναδικό κεφάλαιο όπου η φωνή του Joyce δίνει τη σκυτάλη στη Μόλι Μπλουμ, τη σύζυγο του κεντρικού χαρακτήρα, Λεοπόλντ Μπλουμ. Πρόκειται για έναν εκτενή εσωτερικό μονόλογο, όπου η Μόλι αναλογίζεται τη ζωή της, τον έρωτα και τις σχέσεις της.

Όπως η Μόλι Μπλουμ, έτσι και η Monroe ενσαρκώνει τον ρόλο μιας γυναίκας που ζει ανάμεσα σε δύο κόσμους: την επιφάνεια που βλέπουν οι άλλοι και την εσωτερική της ζωή που παραμένει κρυφή και παρεξηγημένη.