Ο Πέτρος Ζούλιας «ταξιδεύει» μέσα από τις σκηνοθεσίες του σε άγνωστους προορισμούς
Το θέατρο είναι ένα απαιτητικό «άθλημα» κι ένα απαιτητικό άθλημα πάντα χρειάζεται έναν καλό προπονητή. Την θέση του προπονητή στο θέατρο πολλές φορές την ενστερνίζεται ο σκηνοθέτης που βρίσκεται πάντα πίσω από τη σκηνή.
Το CNN Greece συναντήθηκε με τον εξαιρετικό σκηνοθέτη Πέτρο Ζούλια στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» όπου παίζεται και η τελευταία του παράσταση και μίλησε μαζί του για το επάγγελμα που τόσο λατρεύει να κάνει, το θέατρο, τους ηθοποιούς του και το πόσο δύσκολο είναι να είσαι θεατρικό σκηνοθέτης στην Ελλάδα.
Πρόσφατα ανέλαβε τη σκηνοθεσία του κλασικού ελληνικού έργου «Το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας», που θεωρείται το αριστούργημα του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Τον ρόλο της Κοντέσσας Βαλέραινας υποδύεται η ηθοποιός Νένα Μεντή.
Ο Πέτρος Ζούλιας είναι σκηνοθέτης, γεννημένος το 1965 στον Πειραιά. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τη σχολή θεατρικής και κινηματογραφικής σκηνοθεσίας του Λυκούργου Σταυράκου και τη δραματική σχολή της Ρούλας Πατεράκη. Έχει τιμηθεί με το Α’ Bραβείο στο Φεστιβάλ Δράμας.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
Πόσο καιρό ασχολείστε με την σκηνοθεσία και τι σας τράβηξε σε αυτό;
Πέτρος Ζούλιας: Η πρώτη μου σκηνοθεσία ήταν στον κινηματογράφο. Το 1990, στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, η πρώτη μου ταινία «Μαγική Λυχνία» απέσπασε το πρώτο βραβείο. Το 1995 έκανα τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία με τίτλο «Παραμονή Πρωτοχρονιάς», που πήρε πέντε κρατικά βραβεία. Από τότε έχω σκηνοθετήσει δεκάδες παραστάσεις στο θέατρο, που μονοπώλησε τελικά την επαγγελματική μου σταδιοδρομία. Η σκηνοθεσία είναι μια πολύπλοκη και πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση. Με τράβηξε από πολύ νέο. Έχει από τη μια το κείμενο, την ιστορία που θέλεις να αφηγηθείς. Μετά έρχεται η εικόνα, η όψη.
Ο σκηνοθέτης έχει να συντονίσει πολλές και διαφορετικές καλλιτεχνικές δυνάμεις. Την υπόκριση, τη μουσική, τα φώτα, το ένδυμα των ρόλων. Είναι δημιουργός ενός σκηνικού κόσμου. Ενός μικρού σύμπαντος. Πάντα η φύση μου ήταν πλουραλιστική και η σκέψη μου αναλυτική και συνδυαστική. Στο επάγγελμα του σκηνοθέτη αξιοποιούνται πολλά από τα στοιχεία του χαρακτήρα μου και της προσωπικότητάς μου. Επειδή το θέατρο είναι ζωντανή επικοινωνιακή τέχνη, απαιτεί από σένα να εξαντλείς τα επικοινωνιακά σου μέσα. Να βρίσκεις διαφορετικές γλώσσες και τρόπους προσέγγισης για να φτάσεις να δώσεις ζωή σε ένα γραμμένο κείμενο. Για μένα οι σκηνοθεσίες μου είναι σαν ταξίδια σε διαφορετικούς προορισμούς. Ξεκινάς με τις προσωπικές σου αποσκευές αλλά πάντα ανακαλύπτεις νέες συγκινήσεις και ζεις καινούριες εμπειρίες.
Πώς βλέπετε τον θεατρικό κόσμο στην Ελλάδα;
Πέτρος Ζούλιας: Το θέατρο στην Ελλάδα έχει περίσσια παράγωγη. Με εντυπωσιάζει κάθε χρόνο ο αριθμός των παραστάσεων που ανεβαίνουν. Νομίζω ότι έχει σχέση με το ταπεραμέντο του λάου μας. Είμαστε λαός της έκφρασης και της δημιουργίας. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ γεννήθηκε το θέατρο. Αν με ανησυχεί κάτι, είναι η μειωμένη παράγωγη νέων έργων. Οι άνθρωποι πια δύσκολα γραφούν. Η λογοτεχνία και η γλώσσα μας γίνεται όλο και πιο φτωχή. Όσο για τη νέα τάση στο θέατρο θα έλεγα ότι υπάρχει μια έντονη απομάκρυνση από τη δραματουργία. Δεν μου αρέσει να προδίδεται το πνεύμα και η ουσία του συγγραφέα. Πιστεύω ότι οι σκηνοθέτες πρέπει να τον υπηρετούν, όχι να τον αντικαθιστούν.
Μιλήστε μας λίγο για την τελευταία σας παράσταση.
Πέτρος Ζούλιας: Η τελευταία μου παράσταση ήταν στο θέατρο Ιλίσια-Βολανάκη «Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϋ» της Πατρίτσια Χάισμιθ. Για μένα ήταν μια δυνατή εμπειρία. Δούλεψα με νέους ηθοποιούς, σε ένα μικρό, ιδιαίτερο χώρο. Μετά το θέατρο του «Ελληνικού Κόσμου» και την «Κοντέσσα Βαλέραινα» του Ξενόπουλου, πέρασα σκηνοθετικά σε κάτι εντελώς διαφορετικό, που πιστεύω με ανανέωσε επαγγελματικά. Δεν μου αρέσει να αποκτώ μανιέρα, ούτε να είμαι προβλέψιμος στις επιλογές μου. Επιδιώκω πάντα να ασχολούμαι με εντελώς διαφορετικά ειδή στο θέατρο.
Μπορεί ένας σκηνοθέτης θεάτρου να ζήσει από αυτό που κάνει στην Ελλάδα;
Πέτρος Ζούλιας: Όλοι ξέρουμε πως το θέατρο δεν αμείβεται ικανοποιητικά στο τόπο μας. Με την αμοιβή μιας και μόνο σκηνοθεσίας δεν είναι εύκολο να βιοποριστεί κανείς. Ίσως αυτός είναι ένας λόγος που κάνουμε τόσες παραστάσεις.
Τι νέο ετοιμάζετε τώρα;
Πέτρος Ζούλιας: Είμαι σε μια περίοδο μελέτης και έρευνας για το έργο που θα ανεβεί τον επόμενο χειμώνα στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Πρόκειται για την «Ετυμηγορία», ένα δικαστικό κοινωνικό δράμα του Μπάρι Ρίντ. Πιστεύω ότι το θέμα του, ο τρόπος που απονέμεται η δικαιοσύνη, γίνεται κάθε μέρα και πιο επίκαιρο. Το έργο ξεκίνησε ως μυθιστόρημα, έγινε θεατρικό από την Μάργκαρετ Μει Χομπς και ταινία από τον Σίντνει Λιούμετ, σε σενάριο του Ντέιβιντ Μάμετ με τον Πωλ Νιούμαν στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Οκτώβριο 2024. Πρόκειται για μια μεγάλη φιλόδοξη παραγωγή με πρωταγωνιστή στο ρόλο του Φρανκ Γκάλβιν, τον Γρηγόρη Βαλτινό. Παράλληλα, γράφω έναν μονόλογο πάνω στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα για την αγαπημένη μου φίλη Νένα Μεντή.
Την τηλεόραση και το σινεμά πως τα βλέπετε;
Πέτρος Ζούλιας: Η ελληνική τηλεόραση είναι σε άνθιση. Έχουμε πολλές καλογυρισμένες σειρές με ενδιαφέροντα σενάρια. Στο σινεμά κλέβουμε λίγη αίγλη από την παγκόσμια αναγνώριση ενός σπουδαίου Έλληνα σκηνοθέτη. Του Γιώργου Λάνθιμου.
Τι θα λέγατε σε ένα νέο σκηνοθέτη που ξεκινάει σήμερα;
Πέτρος Ζούλιας: Να σέβεται τους συγγραφείς. Να σέβεται το κοινό. Να κατανοεί τους ηθοποιούς. Να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία τους παραγωγούς και να αντέχει στα δύσκολα. Όταν υπάρχει όραμα και πάθος όλα γίνονται. Όταν κάνουμε για να κάνουμε, είμαστε διεκπεραιωτές. Η σκηνοθεσία είναι ένα υπέροχο ταξίδι ζωής, αν είναι κανείς ανοιχτός και διαθέσιμος να ανακαλύψει.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο ατού και το μεγαλύτερο πρόβλημα του ελληνικού θεάτρου σήμερα;
Πέτρος Ζούλιας: Το μεγαλύτερο ατού του ελληνικού θεάτρου είναι η πολυσημία του, ο πλουραλισμός του και η ελευθέρια στην έκφραση. Το μεγαλύτερο του πρόβλημα, όταν δεν υπάρχει μέτρο και όριο. Όταν το «εγώ» είναι πολύ πιο ισχυρό από το «εμείς», σε μια τέχνη που η ομαδικότητα είναι βασική προϋπόθεση.