Ο ζωγράφος που πούλησε την ψυχή του στον διάβολο - Η ανάλυση του Φρόυντ

Η επιθυμία του Christoph Haizmann ήταν να του αναγνωρίσουν ότι έκανε αυτό που αγαπούσε περισσότερο: την ζωγραφική. Από μικρός, απέδειξε ότι έχει τις ικανότητες να ακολουθήσει καριέρα στις τέχνες.

Θα περνούσε ώρες θαυμάζοντας τους πίνακες στην τοπική εκκλησία της γενέθλιας πόλης του στη Βαυαρία. Αυτά τα έργα τέχνης έδειχναν το μεγαλείο της Αγίας Τριάδας και τη φοβερή τιμωρία που θα υπέμεναν οι αμαρτωλοί. Έδειχνε πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτά τα θέματα και δεν μπορούσε να καταλάβει πώς οι άνθρωποι ήταν ικανοί να διαπράξουν αυτές τις απεχθείς ενέργειες αν και ήξεραν ποια ήταν η τελική τιμωρία.

• Διαβάστε επίσης: Ο διάσημος Ιταλός βιολιστής που έκανε συμφωνία με τον Διάβολο

Καθώς μεγάλωνε, ένιωσε μια ισχυρή σύνδεση με τη βιβλική ιστορία του Ιώβ, ενός πλούσιου και ευσεβούς αγρότη. Όταν ο Σατανάς παρατήρησε πόσο τυχερός ήταν αυτός ο άνθρωπος, έβαλε στοίχημα με τον Θεό για να αποδείξει ότι ο Ιώβ Τον αγαπούσε μόνο επειδή είχε μια καλή ζωή, όχι λόγω πίστης.

Για να αποδείξει ότι ο Σατανάς έκανε λάθος, ο Θεός του επέτρεψε να δοκιμάσει τον Ιώβ. Ο Σατανάς έστειλε στον Ιώβ ασθένειες, φτώχεια, μίσος από τη γυναίκα του και θάνατο. Παρ' όλες τις τραγωδίες που υπέμεινε, ο Ιώβ απέδειξε την πίστη του στον Θεό.

Δεν είναι τόσο δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί ο Haizmann ένιωσε αυτή τη σύνδεση με αυτόν τον βιβλικό χαρακτήρα: είχε περάσει τη μισή ζωή του ζωγραφίζοντας αλλά δεν είχε γίνει ο διάσημος καλλιτέχνης που πάντα ονειρευόταν να γίνει.

Στο Τράουνσταϊν, τη γενέτειρά του, ένιωθε στάσιμος, γι' αυτό αποφάσισε να μετακομίσει στην Αυστρία. Εκεί, συνειδητοποίησε ότι το όνειρό του μοιράζονταν και πολλοί άλλοι και ο ανταγωνισμός για την άνοδο στην κορυφή της ζωγραφικής τέχνης ήταν σκληρός. Επιπλέον, είδε ότι δεν ήταν καν κοντά στο επίπεδο των καλύτερων ζωγράφων της αυστριακής καλλιτεχνικής σκηνής και συνειδητοποίησε ότι το έργο του θα άντεχε στον χρόνο.

Το 1668 πέθανε ο πατέρας του και μαζί του και η πίστη του στον Θεό. Δεν ήταν τόσο εύκολο να ακολουθήσει τα βήματα του Ιώβ, και τελικά παραδόθηκε στους πειρασμούς εκείνου του κακού όντος που τον έβαλε σε δοκιμασία.

• Διαβάστε επίσης: Oι μουσικοί που φημολογείται πως κάποτε έκαναν συμφωνία με τον Διάβολο

Όπως λέει η ιστορία, ο Σατανάς εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια του με τη μορφή ενός αριστοκράτη και προσπάθησε να τον πείσει να υπογράψει συμβόλαιο μαζί του. Ο Haizmann αρνήθηκε πολλές φορές. Θυμόταν ακόμα όλες εκείνες τις εικόνες στους πίνακες και τη φρίκη που υπέφεραν οι αμαρτωλοί. Ωστόσο, όλα άλλαξαν όταν θυμήθηκε την απώλεια του πατέρα του. Υπέγραψε δύο φορές, πρώτα με κανονικό μελάνι και μετά με αίμα. Άξιζε τον κόπο; Ο Haizmann πίστευε ότι η ψυχή του δεν ήταν τίποτα μπροστά σε εννέα χρόνια καλλιτεχνικής έμπνευσης, δημιουργικότητας και φήμης.

Η ζωή περνούσε και φαίνεται ότι ο Haizmann είχε... εξαπατηθεί. Ποτέ δεν πέτυχε την επιτυχία που ήθελε και τον Αύγουστο του 1677 υπέστη μια σειρά από κρίσεις που απείλησαν τη ζωή του. Δεν κάλεσε γιατρό, αφού όλοι γνώριζαν τους λόγους πίσω από τα δεινά του: ο Εωσφόρος διεκδικούσε αυτό που του ανήκε. Το μόνο που μπορούσαν να κάνουν οι γνωστοί του ήταν να τον πάνε στην εκκλησία του Pottenbrunn και να εύχονται για το καλύτερο.

Οι ιερείς του έκαναν εξορκισμό. Με προσευχές και μετάνοια, η ψυχή του τελικά ελευθερώθηκε. Στις 8 Σεπτεμβρίου, όλες οι προσπάθειές του είχαν επιτέλους αποδώσει. Όπως λέει ο μύθος, τα μεσάνυχτα, ένας φτερωτός δράκος τον επισκέφτηκε και του έδωσε πίσω το συμβόλαιο αίματος που είχε υπογράψει. Ο ζωγράφος ήταν έτοιμος να ξεκινήσει μια νέα ζωή και να μετακομίσει στη Βιέννη με την αδερφή του. Δεν ήξερε, όμως, ότι ο διάβολος δεν θα επέτρεπε στον οφειλέτη του να ξεφύγει τόσο εύκολα.

Τα δεινά επέστρεψαν: βασανιζόταν από επίμονες παραισθήσεις και αμνησία, είχε συνεχείς σπασμούς και χρόνιους πόνους. Αυτή τη φορά, ο διάβολος δεν ήταν η πηγή του μαρτυρίου του, αλλά ουράνιες μορφές που ήθελαν να τον τιμωρήσουν επειδή τόλμησε να απομακρυνθεί από το φως.

Τον Μάιο του 1678 πήγε στην εκκλησία για να ζητήσει βοήθεια και μπήκε στο Τάγμα των Αδελφών, όπου ο διάβολος προσπάθησε να τον δελεάσει για άλλη μια φορά, αλλά είχε μάθει το μάθημά του. Ο αδελφός Christoph πέθανε δύο χρόνια αργότερα λόγω πυρετού. Αυτή τη φορά ήταν επιτέλους ήσυχος και ο διάβολος κράτησε τον λόγο του: το έργο του Christoph Haizmann θα έμενε για πάντα στην ιστορία της τέχνης.

Οι δοσοληψίες του Christoph Haizmann με τον διάβολο ενέπνευσαν πολλούς, συμπεριλαμβανομένου του Σίγκμουντ Φρόυντ. Ο πατέρας της ψυχανάλυσης θεώρησε ότι ο «διάβολος» που βασάνιζε τον καλλιτέχνη ήταν απλώς μια αναπαράσταση της νεύρωσης του.