Παστέλ παράδεισος & Στάλιν: η παράδοξη αρχιτεκτονική της Βόρειας Κορέας αποκαλύπτεται
Οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την αρχιτεκτονική της Βόρειας Κορέας θα ήταν ελλιπής αν δεν περιλάμβανε εμβληματικά κτήρια όπως τα μεγαλεπήβολα αγάλματα πρώην ηγετών που κοσμούν τους δρόμους της Pyongyang ή το ξενοδοχείο Ryugyong που έχει χαρακτηριστικό σχήμα πυραμίδας.
Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το νέο βιβλίο του κριτικού αρχιτεκτονικής Oliver Wainwright περιλαμβάνει αρκετά από τα παράξενα κτήρια της χώρας - δεν περιορίζεται όμως σε αυτά. Το βιβλίο "Inside North Korea" περιλαμβάνει φωτογραφίες από το Pyongyang και τα περίχωρά της.
Σε αυτό ο Wainwright μας συστήνει και σε άλλα, λιγότερο γνωστά, αλλά εξίσου παράδοξα κτήρια. Ανάμεσά τους, το πλανητάριο στο σχήμα του Κρόνου και το παγοδρόμιο που θυμίζει ινδιάνικη σκηνή.
Κι όμως, ο δημοσιογράφος και φωτογράφος, χρησιμοποιεί τις φωτογραφίες του ώστε να μεταδώσει κάτι που είναι εσκεμμένα σύνηθες.
Οι απεικονίσεις των πρακτικών πολυκατοικιών και των δημόσιων αθλητικών εγκαταστάσεων θυμίζουν ότι, όπως και σε κάθε άλλη πόλη, έτσι και στην Pyongyang, η μορφή υπακούει στην λειτουργικότητα.
Στο έργο του, ο Wainwright συνδυάζει το πολιτικό με το καθημερινό προκειμένου να αποδώσει την ιστορία της πόλης μέσα από εικόνες.
Παρότι αναγνωρίζει ότι η πρωτεύουσα δεν αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της ζωής στη χώρα γενικότερα, θεωρεί ότι η μελέτη της αρχιτεκτονικής και των κτηρίων της πόλης μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του παρόντος και του παρελθόντος της.
Ιστορικό Αρχείο
Μετά τον Πόλεμο της Κορέας, η Pyongyang ξαναχτίστηκε εξαρχής, γεγονός που, σε συνδυασμό με την σχετική πολιτική σταθερότητα που επικρατεί στην χώρα από τότε, μετατρέπει την πόλη σε ένα καλοδιατηρημένο αρχείο της σύγχρονής της ιστορίας.
"Μάλλον πρόκειται για την μοναδική πόλη στον κόσμο όπου η πολιτική ιδεολογία που ενέπνευσε αρχικά τον αστικό της σχεδιασμό επιβιώνει ακέραια" είπε ο Wainwright σε τηλεφωνική συνέντευξη με το CNNi.
"Επισκέπτεσαι πρώην Σοβιετικές πόλεις και μπορείς ακόμα να διακρίνεις την ιδεολογία που οδήγησε στην δημιουργία τους. Αλλά (αυτές οι ιδεολογίες) έχουν αλλάξει με προφανή τρόπο από τότε που άλλαξαν οι κυβερνήσεις τους, ενώ, στο Pyongyang – επειδή η Βόρεια Κορέα βρίσκεται υπό την κυριαρχία των Κιμ από την δεκαετία του 1950 – η πολιτική και κοινωνική ιδεολογία πίσω από τον αστικό της σχεδιασμό εξακολουθεί να είναι εκεί. Είναι σαν να περπατάς μέσα σε ένα ζωντανό μουσείο της ιδεολογίας Juche» των Κιμ," προσέθεσε, "το οποίο αφορά την αυτάρκεια και την αυτονομία".
Παρότι η αρχιτεκτονική φιλοσοφία της πόλης απέχει από εξωτερικές επιρροές, πολλά από τα μεταπολεμικά κτήρια στην Pyongyang είναι Σοβιετικού στυλ.
Ο Σουνγκ επένδυσε σε αρχιτέκτονες που ήταν εκπαιδευμένοι στη Μόσχα προκειμένου να ξανακτίσει την χώρα κατά την δεκαετία του 1950, παρότι εξασφάλισε ότι, στο τελικό προϊόν, θα υπήρχαν και τοπικές επιρροές.
"Πρόκειται για αρχιτεκτονική Σταλινιστικού είδους, αλλά έχει επενδυθεί με έντονο κορεάτικο συμβολισμό" είπε ο Wainwright.
"Έτσι βλέπεις νεοκλασικά κτήρια με μεγάλες εισόδους με επιβλητικές κιονοστοιχίες και αετώματα. Αλλά, αντί για τις παραδοσιακές, στρογγυλές, κλασσικές κολόνες έχουν επιλέξει οκταγωνικές κολόνες, οι οποίες αποτελούν αναφορά στους αρχαίους κορεάτικους ναούς" πρόσθεσε.
Τα πιο περίτεχνα κτήρια που κοσμούν την πόλη, εμφανίστηκαν κυρίως κατά την περίοδο που βρισκόταν στην εξουσία ο Κιμ Γιόνγκ ΙΙ ο οποίος καθιέρωσε τα αρχιτεκτονικά του πιστοποιητικά πριν τον θάνατο του πατέρα του το 1994.
Ο Κιμ Γιόνγκ ΙΙ δεν μοιραζόταν την ιστορική ευλάβεια των προκατόχων του, καθώς, για εκείνον, η αρχιτεκτονική αποτελούσε περισσότερο έναν τρόπο να εκφράσει την πρόοδο και τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Κατά τον Wainwright, ο Κιμ Γιονγκ ΙΙ είχε "ένα φετίχ με την επιστημονική φαντασία".
"Ένας κρίσιμος χρόνος για την ιστορία της χώρας ήταν όταν το 1989 η (Βόρεια Κορέα) φιλοξένησε το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νέων και Μαθητών, το οποίο είναι κάτι σαν την κομμουνιστική εκδοχή των Ολυμπιακών Αγώνων" είπε ο Wainwright, "ήταν το μεγαλύτερο διεθνές γεγονός που είχε φιλοξενήσει ποτέ η Pyongyang και έτσι, για μερικά χρόνια πριν πραγματοποιηθεί το φεστιβάλ, υπήρχαν πάρα πολλές παρουσιάσεις αρχιτεκτονικών πρότζεκτ".
"Στο σύγγραμα 'Για την Αρχιτεκτονική' που έγραψε ο Κιμ Γιονγκ ΙΙ το 1991 περιγράφει ότι τα κτήρια που κατασκευάστηκαν για την εκδήλωση ήταν σχεδιασμένα ώστε να συνδυάζουν κυλίνδρους, ζιγκουράτ και ερπετοειδείς καμπύλες. Κατ’ αυτόν, τα ορθόγραμμα κτήρια ήταν ξεπερασμένα".
‘Ενας παστέλ νεραϊδότοπος
Έτσι φτάνουμε στο σήμερα, που ο Κιμ Γιονγκ Ουν χαράζει τη δική του αρχιτεκτονική ταυτότητα. Μετά τα εγκαίνια αρκετών μεγάλων πολυκατοικιών και δημοσίων έργων από το 2011 που ανέλαβε την εξουσία, η αισθητική του Κιμ φαίνεται να επικεντρώνεται στα παστέλ χρώματα.
Μπορεί τα απαλά ροζ, πορτοκαλί και μπλε να προυπάρχουν της κυριαρχίας του Κιμ, αλλά ο Wainwright υποστηρίζει ότι η χρήση του έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
"Ένα από τα σλόγκαν που έχουν δημοσιευτεί υπό την κυριαρχία του Κιμ Γιονγκ Ουν είναι το: Ας μετατρέψουμε την χώρα μας σε ένα σοσιαλιστικό νεραϊδότοπο. Πολλά από τα έργα που έχουν γίνει από τότε που ανέλαβε (ο Κιμ) την εξουσία έχουν αυτή την παιδική παλέτα χρωμάτων καθώς και μορφές που θυμίζουν καρτούν".
"Τα πράγματα είναι στρογγυλεμμένα και απαλά, σε χρώματα ζαχαρωτών και παστέλ και μπορείς να νιώσεις ότι προσπαθούν να εξασφαλίσουν μια οπτική αισθητική, σχεδόν. Είναι μια ζαχαρένια αλοιφή για να αποσπάσει τους ανθρώπους από το γεγονός ότι ζούνε σε ένα απολυταρχικό καθεστώς".
Καθώς κάθε ηγέτης έχει ελαφρώς διαφορετικές βλέψεις για την αισθητική της πόλης, το αποτέλεσμα είναι "πολύ θεατρικό" σύμφωνα με τον Wainwright, ο οποίος συγκρίνει το Pyongyang με κινηματογραφικό σετ.
"Έχει αυτές τις τεράστιες λεωφόρους που καταλήγουν είτε σε αγάλματα ηγετών είτε σε κεντρικά δημόσια κτήρια,» λέει, "υπάρχουν πολλοί άξονες καθώς κοιτάς του δρόμους αυτούς, και σε κάθε πλευρά περιστοιχίζεσαι από συμμετρικά οργανωμένα κτήρια. Είναι σαν να κοιτάς ένα κινηματογραφικό σετ όπου τα πάντα είναι σχεδιασμένα για να σου εστιάσουν την προσοχή στο κέντρο".
Ο παράταιρος συνδυασμός σοβιετικών επιρροών, μετανεωτερικότητας και παστέλ δημιουργούν έναν Μακιαβελλικό συνδυασμό ουτοπικών και αυστηρών μορφών.
Η Pyongyang είναι, απ’ότι φαίνεται, μια πόλη που ζητά να την αγαπήσεις και να την φοβηθείς ταυτόχρονα.
Αλλά ο Wainwright αντιστέκεται στον πειρασμό του να υπερβάλλει. Εξάλλου, ένας ουρανοξύστης στο Λονδίνο δεν είναι λιγότερο επιβλητικός από ένα αυστηρό κτήριο στην Pyongyang.
Αντίστοιχα, η παστέλ παλέτα της Βόρειας Κορέας είναι εξίσου επιφανειακή μ’αυτή που χρησιμοποιείται σε χώρες τις Σκανδιναβίας, που μοιράζονται τους χρωματικούς συνδυασμούς τους με την πρωτεύουσα της Βόρειας Κορέας.
"Αυτές οι προσπάθειες ωραιοποίησης πόλεων συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο" εξηγεί ο Wainwright. "Τόσο ο Κιμ ΙΙ Σουνγκ όσο και ο Κιμ Γιονγκ ΙΙ έχουν γράψει μακροσκελή ντοκουμέντα για την οικοδόμηση της Pyongyang, επομένως είμαι σίγουρος ότι ήταν εξοικιωμένοι με πόλεις όπως η Αγία Πετρούπολη και η Κοπενχάγη, καθώς και με την δύναμη των χρωματιστών κτηρίων – όχι για να καταστείλουν τους ανθρώπους αλλά για να κάνουν την πόλη ένα ευχάριστο μέρος να ζει κανείς. Δεν χρειάζεται να υπάρχει απαραίτητα μια σατανική εξήγηση πίσω από τα πάντα".
How Pyongyang's buildings reveal a nuanced visual history of the city by Oscar Holland, CNNi
-(1)-(1).jpg?t=QxeitdK00t5gItFq4lImaA)
Σοβαρό τροχαίο ατύχημα στα Χανιά - Αυτοκίνητο «καρφώθηκε» σε βράχια
22:26
Άρης - Βόλος ΝΠΣ 0-1: Ο Βόλος «σόκαρε» τον Άρη
22:07
Νίκος Χριστοδουλίδης: «Αμοιβαίες και απολύτως ειλικρινείς οι ελληνοκυπριακές σχέσεις»
21:56
Ο Ζελένσκι λέει ότι περιμένει τις προτάσεις του Τραμπ για το σχέδιο τερματισμού του πολέμου
21:40
