Κουμουτσάκος στο CNN Greece: Μιλάμε για τουρκική εχθρότητα, όχι μόνο για προκλητικότητα

Στον αντίποδα του θετικού προσήμου που είχε η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον, ο κ. Κουμουτσάκος δίνει έμφαση στον έκδηλο εκνευρισμό της Τουρκίας που αυτή προκάλεσε.

Παράλληλα, ο πρώην υπουργός δεν διστάζει να χαρακτηρίσει τις τακτικές της Άγκυρας ως «μια συνολική στρατηγική αμφισβήτησης και απειλής», κάτι που, όπως ο ίδιος επισημαίνει, φαίνεται και από τη στάση της Τουρκίας απέναντι στο δικαίωμα δύο χωρών όπως η Σουηδία και η Φινλανδία να διεκδικήσουν την εισδοχή τους στο ΝΑΤΟ.

Σε ό,τι αφορά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Γιώργος Κουμουτσάκος υπογραμμίζει πως «ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος που διαμορφώθηκε μετά το 1990, τελείωσε στις 24 Φεβρουαρίου 2022».

Σημειώνει δε πως με φόντο τις εξελίξεις στην Ουκρανία, βρίσκεται σε εξέλιξη «ένα ανακάτεμα της τράπουλας στην περιοχή μας» και πως «κάτι άλλο θα δημιουργηθεί και σ’ αυτό το άλλο η Ελλάδα θα πρέπει να έχει λόγο και ρόλο».

Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης του Γιώργου Κουμουτσάκου στο CNN Greece

Για το «ταμείο» της ομιλίας Μητσοτάκη στο Κογκρέσο και τον εκνευρισμό της Άγκυρας

Κύριε Κουμουτσάκο, οι ΗΠΑ περιγράφουν με διθυραμβικά σχόλια την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, την ίδια στιγμή που η Άγκυρα και κυρίως ο τουρκικός Τύπος εμφανίζονται ιδιαίτερα «νευρικοί» απέναντι στην εν γένει επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον. Πώς αξιολογείτε αυτές τις εξελίξεις;

«Η ιστορικότητα της ομιλίας του πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες αφορά σε τρία πράγματα:

• Πρώτον, το γεγονός ότι είναι για πρώτη φορά μια τέτοια ομιλία από Έλληνα πρωθυπουργό στην Ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
• Δεύτερον, ήταν ιστορική η αποδοχή που είχε η ομιλία, με την έννοια ότι το Κογκρέσο χειροκροτούσε όρθιο επανειλημμένα τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
• Και τρίτον, ήταν ιστορική η ουσία της ομιλίας, χωρίς υπερβολή, επειδή παρουσίασε με ένα τρόπο συνολικό και σφαιρικό τη σύγχρονη Ελλάδα της αυτοπεποίθησης, της Ελλάδας που βγαίνει από τα προβλήματά της με σθένος και δύναμη και ξαναβρίσκει το βηματισμό της. Αυτή η Ελλάδα δείχνει ότι μπορεί να λειτουργήσει σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέσα στο ευρύτερο τμήμα της Συμμαχίας των δημοκρατιών του κόσμου.

Η ομιλία του πρωθυπουργού "αγκίστρωσε" μυαλά αλλά και ψυχές μέσα στο Κογκρέσο και γι’ αυτό και πιστεύω ότι πρόκειται για μία ομιλία που το αποτύπωμά της θα παραμείνει και θα είναι μία βάση εξόχως χρήσιμη και αξιοποιήσιμη, προκειμένου οι ελληνικές θέσεις, προτεραιότητες κι ανησυχίες να εισακούγονται με πολύ θετικό τρόπο για τα συμφέροντα της χώρας μέσα στο ισχυρό σύστημα δημοκρατικής διακυβέρνησης που συνιστά το Κογκρέσο».

Σε ό,τι αφορά τη νευρικότητα της Τουρκίας έναντι της επίσκεψης του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Στην Άγκυρα, επειδή αντιλαμβάνονται τις δυναμικές των πραγμάτων, όπως αναπτύσσονται μετά τη δυναμική παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον, αυτό δεν είναι καθόλου σύμφωνο με τις δικές τους επιθυμίες και επιδιώξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, εξ ου κι ο τουρκικός εκνευρισμός. Αλλά, αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να μας επηρεάσει ως Ελλάδα: Εκείνοι κάνουν τη δουλειά τους, εμείς κάνουμε τη δική μας δουλειά και μάλιστα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

«Η στρατηγική της Τουρκίας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο συνιστά μια διαρκή απειλή»

Έχετε αναφερθεί σε παλαιότερες συνεντεύξεις σας εκτενώς στο ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων και μάλιστα έχετε αναφέρει πως θα ήταν ορθότερο να χρησιμοποιείται ο όρος «τουρκική εχθρότητα» κι όχι «τουρκική προκλητικότητα». Γιατί το πιστεύετε αυτό;

«Ο όρος "τουρκική προκλητικότητα" που συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε στο δημόσιο λόγο είναι ένας όρος που προσιδιάζει σε τακτικό χειρισμό. Δεν είναι μία στάση στρατηγικής και η Τουρκία χρησιμοποιεί την προκλητικότητα ως εργαλείο μιας στρατηγικής. Η στρατηγική της Άγκυρας είναι στρατηγική διαρκούς αμφισβήτησης της καθεστηκυίας τάξης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβήτησης του Διεθνούς Δικαίου και συμπεριφορών που δυναμιτίζουν τις σχέσεις ανάμεσα σε δύο κράτη και δύο λαούς, δηλαδή της ειρηνικής συνύπαρξης.

Αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας από το 1975, οπότε και ξεκίνησαν οι πρώτες δυναμικές τουρκικές αμφισβητήσεις, μέχρι και σήμερα, συνιστά μια συνολική στρατηγική αμφισβήτησης και απειλής. Άλλωστε, εάν η Ελλάδα δεν θεωρούσε τη συμπεριφορά της Τουρκίας μία διαρκή και παρούσα απειλή, τότε δεν θα έδινε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες. Η πεποίθηση και αντίληψη απειλής είναι μέρος της στρατηγικής της χώρας μας και της εξωτερικής της πολιτικής. Επομένως, πιστεύω πως όταν η προκλητικότητα ξεπερνάει κάποια όρια, πρέπει όλοι να υπενθυμίζουμε σε εταίρους και συμμάχους ότι υπάρχει μια διαρκής απειλή.

Τον τελευταίο καιρό, μάλιστα, αυτή η απειλή προς την Ελλάδα μεταμορφώθηκε σε μία απειλή απέναντι και ως προς τη συνοχή του ΝΑΤΟ, σε μια χρονική συγκυρία που είναι απαραίτητη, καθώς είναι σε εξέλιξη η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία. Όταν δημιουργείς προβλήματα ασφάλειας σ’ έναν σύμμαχο, στην πολύ ευαίσθητη περιοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, δημιουργείς πρόβλημα συνολικά στη Συμμαχία».

Για την πρόθεση Ερντογάν να ασκήσει βέτο στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ

Πιάνομαι από την τελευταία σας αυτή φράση, για να σας ρωτήσω πώς σχολιάζετε την αντίδραση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στην αναφορά του ότι θα θέσει βέτο έναντι της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ είπε ότι «η Τουρκία δεν θα επαναλάβει το ίδιο λάθος που έκανε και με την Ελλάδα»; Τι προσπαθεί να πετύχει η Άγκυρα με αυτές τις τακτικές;

«Ο κ. Ερντογάν θεωρεί ότι όλες αυτές οι κινήσεις είναι μια συνέχεια συμπεριφορών από διάφορους "προβληματικούς" συμμάχους, υπονοώντας την Ελλάδα, η οποία είναι κακομαθημένη μέσα στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και μέσα στην ΕΕ.

Ο Τούρκος πρόεδρος δεν αναγνωρίζει, ουσιαστικά, το δικαίωμα που έχουμε ως μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες, να υποστηρίζουμε τα συμφέροντά μας.

Ίσως στο να προχωρήσει σε αυτό τον διπλωματικό εκβιασμό σε αυτή την τόσο κρίσιμη φάση για το ΝΑΤΟ και στην απόφαση δύο χωρών να μπουν στη Συμμαχία, ο κ. Ερντογάν επιχειρεί να επιβεβαιώσει, πρωτίστως, τον απαραίτητο ρόλο της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ. Ουσιαστικά, θέλει να πει στη Δύση ότι «εγώ μπορώ να δημιουργήσω πρόβλημα και πρέπει να με ακούσετε, γιατί είμαι απαραίτητος σύμμαχος».

Πιστεύω ότι είναι τέτοια η χρονική συγκυρία που το κάνει αυτό, ώστε δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στη διεθνή του εικόνα αλλά και στην αντίληψη που υπάρχει στο ΝΑΤΟ για την Τουρκία. Η Τουρκία παρουσιάζεται ως μια χώρα σύμμαχος πολύ αβέβαιη, αλλά και υπονομευτική σε βαθμό πολιτικών της Συμμαχίας, ιδίως όταν προμηθεύτηκε τα ρωσικά οπλικά συστήματα S-400».

Για την πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία

Πώς διαμορφώνεται, κατά την άποψή σας, η «επόμενη ημέρα» στην Ουκρανία, δεδομένων και των καταιγιστικών εξελίξεων που συμβαίνουν τόσο στις εμπόλεμες περιοχές όσο και σε διπλωματικό επίπεδο;

«Ο πόλεμος, κάποια στιγμή κύριε Παναγόπουλε, θα τελειώσει. Δεν μπορεί να είναι αιώνιος και σίγουρα κάποια στιγμή θα έχει μια ημερομηνία λήξης. Απ’ αυτή την ημερομηνία λήξης και μετά, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει μια αναδιανομή της γεωπολιτικής κατάστασης, συμφερόντων και ισχύος στην περιοχή. Ήδη αυτό εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας, με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, κάτι που μέχρι πριν από λίγο καιρό φάνταζε αδιανόητο. Πάμε σε μία άλλη κατάσταση πραγμάτων, όπου η Ευρώπη θα έχει εφαρμόσει πολιτικής ουσιαστικής αλλά και ταχείας ενεργειακής απεξάρτησης από την Ρωσία, που θα αναδεικνύεται με μεγαλύτερη βαρύτητα ο ρόλος εναλλακτικών οδών, όπως η Αλεξανδρούπολη και η Ρεβυθούσα.

Βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα ανακάτεμα της τράπουλας στην περιοχή μας. Σε αυτό το ανακάτεμα θα πρέπει η Ελλάδα να διασφαλίσει μία σημαντική θέση. Δεν μπορώ να προδιαγράψω πώς ακριβώς θα είναι η επόμενη ημέρα και πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες, αλλά σίγουρα όλα θα είναι διαφορετικά σε σύγκριση με αυτό που γνωρίζουμε έως σήμερα. Ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος που διαμορφώθηκε μετά το 1990 τελείωσε στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Πλέον, βρισκόμαστε στην «κυοφορία» ενός νέου κόσμου, μιας νέας πραγματικότητας, η Ευρώπη έρχεται κοντά με την Αμερική, το ΝΑΤΟ ενισχύεται, η Ρωσία αποδυναμώνεται ηθικά, οικονομικά, στρατιωτικά και γεωπολιτικά και η Ουκρανία είναι ένα κράτος βαρύτατα τραυματισμένο.

Όλα αυτά τα γεγονότα έχουν αλλάξει εκ βαθέων τη γεωπολιτική σκακιέρα στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι άλλο θα δημιουργηθεί και σ’ αυτό το άλλο η Ελλάδα θα πρέπει να έχει λόγο και ρόλο. Αυτό διεκδίκησε ο Έλληνας πρωθυπουργός στις ΗΠΑ και πιστεύω ότι "έχτισε" μια πολύ καλή θέση για την επόμενη ημέρα».