Μεγάλος γρίφος ο ρόλος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα

Όλοι οι εμπλεκόμενοι στο ελληνικό πρόγραμμα αναμένουν πως η σχετική απάντηση θα δοθεί μετά το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου και αφού πρώτα έχει μεσολαβήσει μια νέα κάθοδος των κλιμακίων των θεσμών στην Αθήνα, καθώς και η δημοσιοποίηση δύο κρίσιμων εκθέσεων του Ταμείου για την Ελλάδα.

Συγκεκριμένα το ΔΝΤ θα δημοσιοποιήσει την έκθεσή του για την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας με βάση το άρθρο 4 του καταστατικού του, στην οποία θα ζητά πρόσθετα μέτρα για να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αλλά και την έκθεση αποτίμησης του δεύτερου Μνημονίου της περιόδου 2012-2016, η οποία αναμένεται να βρίθει παρατηρήσεων για τις αστοχίες τους συγκεκριμένου προγράμματος εκ μέρους του Ταμείου.

Οι εκθέσεις αυτές αναμένεται να ρίξουν εκ νέου λάδι στη φωτιά και να ερεθίσουν τις ήδη τεταμένες σχέσεις του ΔΝΤ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή - μετά τις αλλεπάλληλες ανταλλαγές αιχμηρών σχολίων μεταξύ του Πόουλ Τόμσεν και της Κομισιόν-.

Αν και η κυβέρνηση θεωρεί πως το πλέον πιθανό σενάριο είναι να μη συμμετάσχει το ΔΝΤ με χρηματοδότηση στο ελληνικό πρόγραμμα, αυτό θα κριθεί εν πολλοίς από την εσωτερική πολιτική κατάσταση στη Γερμανία.

Μιλώντας στο CNN Greece ο πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδος στο ΔΝΤ Θάνος Κατσάμπας τόνισε πως η συγκυριακή πολιτική ενδυνάμωση της γερμανικής δεξιάς λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων και του προσφυγικού, καθιστά πιο δύσκολη για την Άνγκελα Μέρκελ να περάσει από το γερμανικό κοινοβούλιο τη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος, με το ΔΝΤ σε ρόλο απλού τεχνικού συμβούλου. Ειδικά όταν αυτός ο τεχνικός σύμβουλος ήδη αμφισβητεί ανοικτά τις προβλέψεις των ευρωπαϊκών θεσμών για το ελληνικό πρόγραμμα και κυρίως την επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Αν και τις τελευταίες ημέρες υπάρχουν πληροφορίες πως η Γερμανία εμφανίζεται πρόθυμη στο να διαχωριστεί η αξιολόγηση από τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, αυτό θα καταδειχτεί στο προσεχές Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως αυτό θα συμβεί μόνον εάν η Ελλάδα συναινέσει στο να εφαρμόσει «μέρος της ατζέντας του ΔΝΤ», δηλαδή για παράδειγμα εάν αποδεχθεί τη μείωση του αφορολογήτου, κάτι που η κυβέρνηση, αλλά και η Κομισιόν απορρίπτουν σήμερα με συγκεκριμένα επιχειρήματα.

Η λογική πίσω από τον ελιγμό αυτό είναι πως οι κοινές γνώμες και τα κοινοβούλια χωρών όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Σλοβενία και η Φινλανδία θέλουν να δουν ότι κάποιος άλλος θα παίζει το ρόλο του «μπαμπούλα» εάν το ΔΝΤ περάσει στο παρασκήνιο. Πολλοί εκτιμούν πως για τον άχαρο αυτό ρόλο προωθείται ο ESM.

Σε κάθε περίπτωση εάν το Ταμείο παραμείνει στο πρόγραμμα τότε η διαπραγμάτευση θα τραβήξει μακριά και ενδεχομένως έως και τον Ιούνιο του 2017, όταν και η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλες λήξεις ομολόγων. Με το ΔΝΤ να μην κρύβει την «απέχθεια» του στο ενδεχόμενο επέκτασης του δημοσιονομικού κόφτη και για μετά το 2018 – κάτι που είναι κεντρική θέση της κυβέρνησης- η διαπραγμάτευση πιθανότατα θα περιέλθει σε αδιέξοδο δεδομένου ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει πρόσθετα μέτρα για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του Ταμείου. Κατά κάποιους τα μέτρα αυτά θα αθροίζονται σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ, ειδικά εάν το πρωτογενές πλεόνασμα διατηρηθεί στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2028, κάτι για το οποίο επιμένει ο σκληρός πυρήνας της ευρωζώνης.