Κορωνοϊός: Αποπληθωρισμός και ύφεση δοκιμάζουν Eurogroup και ΕΚΤ - Οι φόβοι για την Ιταλία

Η μεγάλη επίπτωση του κορωνοϊού στις μετακινήσεις, έχει επιδράσει στις τιμές των καυσίμων, στις εξαγωγές υπηρεσιών όπως ο τουρισμός, στη βιομηχανική παραγωγή, στο διαμετακομιστικό εμπόριο και έχει φρενάρει μια σειρά από παραγωγικές και μη δραστηριότητες, από συναυλίες έως αθλητικές διοργανώσεις.

Στη βάση αυτή άπαντες θεωρούν πως η ανάπτυξη σε Ελλάδα και ευρωζώνη θα υποχωρήσει αισθητά.

Δεδομένο είναι πως η επίδραση του κορωνοϊού στα επίπεδα των τιμών στη ζώνη του ευρώ θα αποτυπωθεί στα στοιχεία Μαρτίου και Απριλίου με έντονο τρόπο.

Το Φεβρουάριο ο πληθωρισμός στην ζώνη του ευρώ ήταν σε μέσα επίπεδα στο 1,2% όταν ο μεσοπρόθεσμος στόχος που έχει θέσει η ΕΚΤ είναι το 2%. Το Μάρτιο και τον Απρίλιο θα καταγράφει σημαντική πτώση του πληθωρισμού, με τους αναλυτές να εκτιμούν πως θα ξαναζήσουμε εποχές 2008 και 2015, οπότε είχαμε ξανά σημαντική υποχώρηση του τιμαρίθμου.

Η μεγάλη πτώση του πληθωρισμού θα έχει συνακόλουθα σημαντική επίπτωση στα δημοσιονομικά μεγέθη και ειδικά στη βιωσιμότητα των χρεών. Μια έμμεση συνέπεια του πληθωρισμού είναι ότι «φουσκώνει» το ονομαστικό ΑΕΠ, με αποτέλεσμα να ενισχύονται τα έσοδα, εφόσον δεν μειωθεί η κατανάλωση. Οι φόροι, όπως ο ΦΠΑ, εφαρμόζονται στις ονομαστικές τιμές και όχι στις αποπληθωρισμένες. Αλλά όταν μειόνονται οι τιμές, μειώνεται και ο τζίρος της οικονομίας και συρρικνώνεται το ονομαστικό ΑΕΠ. Η μείωση αυτή επιδεινώνει λογιστικά την εικόνα του χρέους προς ΑΕΠ. Και αυτή η παράμετρος είναι σημαντική για την Ελλάδα, άλλα στην παρούσα συγκυρία είναι εξαιρετικά σημαντική για την Ιταλία.

Η περίπτωση της Ιταλίας

Η οικονομία της Ιταλίας πλήττεται σοβαρά από τον κορωνοϊό. Και το πλήγμα αυτό ήλθε να προστεθεί στα σωρευτικά προβλήματα της χώρας. Η Ιταλία επηρεάστηκε έντονα από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, με αποτέλεσμα σήμερα το ΑΕΠ της χώρας να είναι 4% χαμηλότερο από το επίπεδο του 2007. Το 2019 η οικονομία της έμεινε στάσιμη λόγω πολλών παραγόντων, όπως η αβέβαιη πολιτική κατάσταση και η επιβράδυνση της ευρωζώνης. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις του ΔΝΤ, η ανάπτυξη στην Ιταλία θα ήταν 0,5% φέτος και 0,8% το 2021, λόγω της εξασθένησης της εγχώριας ζήτησης, της υποτονικής αύξησης των μισθών και της αναμενόμενης εξασθένισης της αγοράς εργασίας. Πλέον τα νούμερα αυτά θα αναθεωρηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό προς το χειρότερο.

Αλλά η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών της Ιταλίας εξακολουθεί να είναι ανησυχητική: το δημόσιο χρέος της σκαρφάλωσε στο 133,2% του ΑΕΠ το 2019 και παραμένει από τα υψηλότερα στον κόσμο, ενώ λόγω της ύφεσης που φέρνει ο κορωνοϊός, το χρέος αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά βραχυπρόθεσμα. Σε αυτό θα συμβάλει η αναγκαστικά επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που θα χρειαστεί η χώρα και ο διαφαινόμενος αποπληθωρισμός.

Ο πληθωρισμός της Ιταλίας ήταν στο 0,7% το 2019 και πλέον φαίνεται πως το 2020 – ειδικά το πρώτο εξάμηνο- θα είναι αρνητικός σε σημαντικό βαθμό. Να σημειωθεί πως το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας ήταν στο 2,2% το 2019 και πλέον φαίνεται πως το 2020 θα ξεπεράσει κατά πολύ το όριο του 3% που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ.

Όλα τα παραπάνω συνεπάγονται πως η ΕΕ και ειδικά το Eurogroup και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα κληθούν λόγω του κορωνοϊού να λάβουν σημαντικές αποφάσεις τόσο για τη σταθερότητα των τιμών, όσο και για τη στήριξη κρατών που είναι ήδη αντιμέτωπα με την οικονομική αποσταθεροποίηση. Και η Ιταλία είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο.