Μέτρα αναβάθμισης της φήμης των ελληνικών τραπεζών από το ΤΧΣ

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στα επτά χρόνια που λειτουργεί δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά με τη διακυβέρνηση των ελληνικών τραπεζών, κάτι για το οποίο φέρει ευθύνη τόσο το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών όσο και οι θεσμοί που μετέχουν με παρατηρητές στο ΤΧΣ.

Ωστόσο, υπό το βάρος των πιέσεων που άσκησε προσφάτως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την «απείθεια» τραπεζικών διοικήσεων προς το ΤΧΣ (καθώς δεν άλλαξαν μέλη των Διοικητικών τους Συμβουλίων που κρίθηκαν ακατάλληλα) και υπό το βάρος της κριτικής που άσκησε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο στο Ταμείο (καθώς από τα 45,4 δισ. ευρώ που οι Έλληνες φορολογούμενοι δανείστηκαν για να διασώσουν τις ελληνικές τράπεζες κατά τις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις της περιόδου 2011 -2015, σήμερα ανακτήσιμα είναι μόλις τα 5,7 δισ. ευρώ), η Διοίκηση του ΤΧΣ ανασκουμπώθηκε.

Δυσαρεστημένη η Κομισιόν

Σε αυτό συνέβαλε και η κριτική που ασκήθηκε από την Επιτροπή Επιλογής του ΤΧΣ στην Διοίκηση του Αυστριακού επικεφαλής του Ταμείου Μάρτιν Τσούρντα, ο οποίος το Σεπτέμβριο 2017 «πανηγύριζε» πως ολοκλήρωσε επιτυχώς την επισκόπηση του πλαισίου Εταιρικής Διακυβέρνησης και των επιδόσεων των Διοικητικών Συμβουλίων των Ελληνικών Συστημικών Τραπεζών. Ωστόσο, στο εξάμηνο που ακολούθησε, πλήθος υποθέσεων που βγήκαν στη δημοσιότητα και κατέληξαν στα εισαγγελικά γραφεία και στις δικαστικές αίθουσες, έδειξαν πως ο επικεφαλής του ΤΧΣ δεν έχει καμία πραγματική εικόνα για την ποιότητα της διακυβέρνησης σε κάποιες εκ των ελληνικών τραπεζών.

Αλλά οι θεσμοί ήταν εκείνοι που πρώτοι «άδειασαν» τη Διοίκηση Τσούρντα για την ισχνή της εποπτεία στη διακυβέρνηση των τραπεζών. Το αναθεωρημένο Μνημόνιο ρίχνει δηλητηριώδη βέλη στο ΤΧΣ αναφέροντας τα εξής: «Θα πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά στο μέτωπο της εταιρικής διακυβέρνησης έως ότου η νέα κουλτούρα και οι διαδικασίες διακυβέρνησης να ενσωματωθούν σε διαφορετικά οργανωτικά επίπεδα και έτσι το περιεχόμενο των συστάσεων να γίνει οργανικό μέρος των αντίστοιχων εταιρικών κουλτούρων».

Για να δείξει λοιπόν πως προσαρμόζεται στις συστάσεις και στις περιστάσεις το ΤΧΣ εξέδωσε αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για το πώς θα αξιολογούν οι Επιτροπές Επιλογής τα μέλη των Διοικητικών Συμβούλιων ώστε να εμπεδωθεί η «νέα κουλτούρα». Αυτό έπρεπε να το κάνει έτσι και αλλιώς, καθώς ο νόμος 4346 προβλέπει πως η διαδικασία αξιολόγησης των τραπεζικών διοικήσεων θα πρέπει να έχει «δυναμική», ήτοι τα κριτήρια επιλογής θα πρέπει να εμπλουτίζονται. «Τα κριτήρια θα πρέπει να ενημερώνονται τουλάχιστον μία φορά ανά διετία και συχνότερα εάν υπάρχει ουσιαστική μεταβολή στη χρηματοοικονομική θέση του πιστωτικού ιδρύματος», αναφέρει σχετικά ο νόμος.

Μεγάλες αλλαγές

Χθες το ΤΧΣ ανακοίνωσε πως η αξιολογήσεις των ΔΣ των τραπεζών θα γίνονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2013/36 / ΕΕ (CRD IV) και στη βάση των κοινών κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA) που παρέχουν έναν μη εξαντλητικό κατάλογο των δεξιοτήτων που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ιδρύματα όταν εκτελούν τις αξιολογήσεις καταλληλότητας.

Αυτό συνιστά μια μεγάλη αλλαγή , καθώς στη βάση της οδηγίας CRD IV και των κατευθύνσεων της EBA θα αξιολογούνται και οι συναλλαγές των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων με τα συνδεδεμένα μέρη τους ( π.χ. δάνεια στελεχών, μετόχων και των οικογενειών τους) και συγκεκριμένα το εάν αυτά διεξήχθησαν σε καθαρά εμπορική βάση (at arm’s length). Στη βάση αυτή, εάν αποδειχθεί πως υπήρξαν συναλλαγές που διενεργήθηκαν με διαφορετικά κριτήρια, τότε το τραπεζικό στέλεχος θα αξιολογείται για τα πεπραγμένα του και τις αποφάσεις του.

Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του ΤΧΣ, η εν λόγω πρωτοβουλία, «εντάσσεται στους στρατηγικούς στόχους του ΤΧΣ και στα πλαίσια της συνεχούς προσπάθειάς του, για την παροχή και προώθηση βέλτιστων προτύπων και πρακτικών, με σκοπό τη βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης και των επιδόσεων των Διοικητικών Συμβουλίων των ελληνικών συστημικών τραπεζών».

Απάντηση στο CNN Greece

Το CNN Greece είχε απευθυνθεί στη Διοίκηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας το Νοέμβριο του 2017 ζητώντας να ξεκαθαρίσει το εάν κατά την αξιολόγηση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων που διενήργησε το Ταμείο το 2016 ελήφθησαν υπόψη οι απαιτήσεις ικανότητας και καταλληλότητας που απορρέουν από την Κοινοτική οδηγία CRD IV ή όχι. Προς υπενθύμιση, η οδηγία για την CRD IV ορίζει μεταξύ άλλων πως όποιος έχει ποινικό μητρώο, ιστορικό διοικητικών και φορολογικών παρατυπιών και εμπλέκεται σε εκκρεμείς δικαστικές διαδικασίες δεν θεωρείται πως έχει άρτια φήμη (reputation) και ως εκ τούτου δεν είναι κατάλληλος για να κατέχει θέση σε ΔΣ πιστωτικού ιδρύματος.

Τότε το ΤΧΣ είχε απαντήσει ως εξής : «Τα κριτήρια αξιολόγησης που προβλέπονται στο νόμο του Ταμείου αφορούν αποκλειστικά τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των συστημικών τραπεζών, εφαρμόστηκαν δε λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και το ευρωπαϊκό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο και πάντοτε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Ταμείου. Το Ταμείο, στο πλαίσιο υλοποίησης του σκοπού του, συνεργάζεται εποικοδομητικά και αποτελεσματικά με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και κυρίως με το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών».

Χθες το CNN Greece επανήλθε στο θέμα και ζήτησε να πληροφορηθεί από το ΤΧΣ εάν στον πίνακας αξιολόγησης ικανοτήτων των τραπεζιτών θα υπάρχει σαφής αναφορά στο θέμα της φήμης. Το ΤΧΣ απάντησε πως στη βάση των νέων κατευθυντήριων γραμμών: «Η Επιτροπή Επιλογής Υποψηφίων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου θα πρέπει να προβαίνει σε λεπτομερή διερεύνηση (detailed due diligence) του προφίλ του υποψηφίου, αξιολογώντας το ιστορικό των πράξεων του (track records), τις αναφορές στο πρόσωπο του (references) και να διεξάγει ελέγχους επαλήθευσης μέσω εναλλακτικών πηγών, για παράδειγμα μέσω προηγούμενων συναδέλφων του, μέσω άλλων τραπεζιτών, εθνικών τραπεζικών ιδρυμάτων ή διευθυντών επιχειρήσεων, πιστωτικά γραφείων και ποινικών μητρώων».