Ποια είναι η πιο επικίνδυνη χώρα στον κόσμο

Έτσι περιέγραψε την πολιτική κατάσταση της πατρίδας του ο συγγραφέας Χόρχε Γκαλάν, μιλώντας στους δημοσιογράφους, στο πλαίσιο του Ιβηροαμερικανικού Φεστιβάλ Λογοτεχνίας ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις), το οποίο θα ολοκληρωθεί στις 19 του μηνός.

Το μυθιστόρημα του Γκαλάν «Το δωμάτιο στο βάθος του σπιτιού», που κυκλοφορεί σε μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη (εκδόσεις Ψυχογιός), αναφέρεται στα πολιτικά και τα κοινωνικά προβλήματα του Ελ Σαλβαδόρ, την «πιο επικίνδυνη χώρα του κόσμου» σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό της βρετανικής εφημερίδας Γκάρντιαν, τον οποίο υιοθετεί χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό ο συγγραφέας. Ο ίδιος ζει αυτοεξόριστος στην Ισπανία.

«Πρόκειται για μια άρρωστη κοινωνία, για μια κοινωνία χωρίς ευκαιρίες και με σαθρή δομή» είπε ο Γκαλάν και πρόσθεσε:

Στην εξουσία βρίσκεται σήμερα ένα κόμμα της Αριστεράς, αλλά το αδιέξοδο του Ελ Σαλβαδόρ είναι ότι κυριαρχείται από το αντάρτικο, το εμπόριο ναρκωτικών και τους συνεχείς φόνους. Έχω φτάσει στο σημείο να πιστεύω ότι είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει οποιαδήποτε λύση. Κι ο λόγος γι΄ αυτό είναι η σταθερά επανερχόμενη βία.

(Πηγή: wikipedia)

Κι η λογοτεχνία; Πώς μπορεί να μεσολαβήσει προκειμένου να αλλάξει ή έστω να περιοριστεί μια τόσο αρνητική συνθήκη; «Το Ελ Σαλβαδόρ είναι μια κοινωνία μεταξύ σιωπής και λησμονιάς. Η λογοτεχνία έχει τη δυνατότητα να ρίξει αυτό το τείχος, να δημιουργήσει μιαν επίγνωση, να βοηθήσει τους πολίτες να ενεργοποιήσουν την ιστορική τους μνήμη. Διότι μόνο διαμέσου της ιστορικής μνήμης είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε τα σφάλματα του παρελθόντος. Και να σκεφτεί κανείς πως κάποτε, στις δεκαετίες του 1940 και του 1950, το Ελ Σαλβαδόρ ήταν εντελώς διαφορετικό. Όχι πως απουσίαζε και τότε η βία, μόνο που δεν είχε καμιά σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα. Δεν έζησα εκείνη την εποχή κι αυτό ακριβώς προσπαθώ να κάνω με τα μυθιστορήματά μου: να την ανασυστήσω και να την αναβιώσω». Η σιωπή είναι παρόλα αυτά πολύ δύσκολο να σπάσει. Ο σημαντικότερος ποιητής του Ελ Σαλβαδόρ, ο Ροκ Ντάλτον, που δολοφονήθηκε το 1975, σκεπάστηκε επί πολλά χρόνια από τη σιωπή, αν και κάποια στιγμή επιτράπηκε η έκδοση του έργου του (ο Γκαλάν συμμετείχε στην εκδοτική επιτροπή).

(Πηγή: REUTERS/Jose Cabezas)

Τόσο στο «Δωμάτιο στο βάθος του σπιτιού» όσο και στα υπόλοιπα μυθιστορήματά του ο Γκιλάν ακολουθεί το ρεύμα του μαγικού ρεαλισμού. Ο ίδιος σημείωσε ότι απλώς μεταφέρει στα βιβλία του τις ιστορίες που του έλεγαν όταν ήταν παιδί και ότι θεωρεί τον Ουίλιαμ Φώκνερ την ισχυρότερη λογοτεχνική του επιρροή. «Όπως κι αν έχει, για μας ο μαγικός ρεαλισμός είναι κάτι καθημερινό και συνηθισμένο. Μια πραγματικότητα μαγική μεν, αλλά ταυτοχρόνως και πέρα για πέρα αληθινή. Είμαστε εξοικειωμένοι με το παράδοξο, συνομιλούμε κάθε τόσο με φαντάσματα κι αυτό είναι κάτι το οποίο αποφάσισα να το δείξω και να το τονίσω στα βιβλία μου».

Ο Χόρχε Γκαλάν θα βρίσκεται σήμερα 17 Ιουνίου 2017 (20.00), στο Polis Art Cafe (Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ΛΕΑ, για να παρουσιάσει στο αθηναϊκό κοινό το μυθιστόρημά του «Το δωμάτιο στο βάθος του σπιτιού».