Η πανδημία «γέρασε» τους εγκεφάλους των εφήβων - Τι δείχνει νέα μελέτη

Τώρα, μια νέα μελέτη δείχνει ότι τα φαινόμενα αυτά προκάλεσαν στους εγκεφάλους ορισμένων εφήβων πολύ ταχύτερη γήρανση από το κανονικό: 4,2 χρόνια ταχύτερα στα κορίτσια και 1,4 χρόνια ταχύτερα στα αγόρια κατά μέσο όρο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.

Σε σχέση με δύο προηγούμενες μελέτες σχετικά με την πανδημία Covid-19 και την επιταχυνόμενη γήρανση του εγκεφάλου στους εφήβους, η συγκεκριμένη είναι η πρώτη που συνεισφέρει λεπτομέρειες σχετικά με τις διαφορές γήρανσης ανά φύλο.

«Τα ευρήματα αποτελούν ένα σημαντικό μήνυμα αφύπνισης σχετικά με την ευθραυστότητα του εφηβικού εγκεφάλου», δήλωσε στο CNNi η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ. Patricia K. Kuhl, συνδιευθύντρια του Ινστιτούτου για τη Μάθηση και τις Επιστήμες του Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ.

Κατά την εφηβεία συντελείται σημαντική κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη, μαζί με ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού φυσιολογικά κορυφώνεται κατά την παιδική ηλικία, μειώνεται σταθερά κατά τη διάρκεια της εφηβείας και συνεχίζει να μειώνεται κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, έγραψαν οι συγγραφείς.

Παρακολούθηση 68 περιοχών του εγκεφάλου

Οι ερευνητές αρχικά σκόπευαν να παρακολουθήσουν τη συνήθη ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων με την πάροδο του χρόνου, ξεκινώντας με μαγνητικές τομογραφίες που οι συγγραφείς πραγματοποίησαν στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων το 2018. Σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν άλλη η μια σάρωση το 2020, αλλά η πανδημία καθυστέρησε τη δεύτερη μαγνητική τομογραφία κατά τρία έως τέσσερα χρόνια – όταν οι 130 συμμετέχοντες με έδρα την πολιτεία της Ουάσινγκτον ήταν μεταξύ 12 και 20 ετών. Οι συγγραφείς απέκλεισαν τους εφήβους που είχαν διαγνωστεί με αναπτυξιακή ή ψυχιατρική διαταραχή ή που έπαιρναν ψυχοτρόπα φάρμακα.

Η ομάδα χρησιμοποίησε τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας πριν από την πανδημία για να δημιουργήσει ένα «κανονιστικό μοντέλο» για το πώς 68 περιοχές του εγκεφάλου πιθανώς θα εξελίσσονταν κατά τη διάρκεια της τυπικής εφηβείας, με το οποίο θα μπορούσε να συγκρίνει τα δεδομένα της μαγνητικής τομογραφίας μετά την πανδημία και να δει αν αυτά απέκλιναν από τις προσδοκίες.

Μεγαλύτερη επίδραση στα κορίτσια

Η μελέτη αποκάλυψε επιταχυνόμενη λέπτυνση του φλοιού στους εγκεφάλους των εφήβων μετά την πανδημία, που εμφανίστηκε σε 30 περιοχές του εγκεφάλου και στα δύο ημισφαίρια και σε όλους τους λοβούς για τα κορίτσια, και σε δύο μόνο περιοχές για τα αγόρια. Ο επιπολασμός της λέπτυνσης ανήλθε στο 43% και 6% των μελετημένων περιοχών του εγκεφάλου για τα κορίτσια και τα αγόρια, αντίστοιχα.

Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη επιτάχυνση στην λέπτυνση μεταξύ των κοριτσιών έχουν συνδεθεί με κοινωνικές γνωστικές λειτουργίες, όπως η αναγνώριση και η επεξεργασία προσώπων και εκφράσεων, η επεξεργασία κοινωνικών και συναισθηματικών εμπειριών, η ικανότητα ενσυναίσθησης και συμπόνιας και η κατανόηση της γλώσσας, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι περιοχές που επηρεάστηκαν στους εγκεφάλους των αγοριών εμπλέκονται στην επεξεργασία αντικειμένων και προσώπων στο οπτικό πεδίο.

Οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων θα μπορούσαν να οφείλονται στις διαφορετικές επιδράσεις των στρεσογόνων παραγόντων στα αγόρια έναντι των κοριτσιών με βάση το τι είναι σημαντικό για το καθένα, δήλωσαν οι συγγραφείς.

Ένας παράγοντας που δεν γνωρίζουν ακόμη οι ερευνητές είναι αν αυτές οι επιδράσεις στον εγκέφαλο είναι μόνιμες, δήλωσε η Kuhl. «Ο εγκέφαλος δεν ανακάμπτει και δεν γίνεται πιο παχύς, το ξέρουμε αυτό, αλλά ένα μέτρο για το αν οι έφηβοι παρουσιάζουν ανάκαμψη μετά το τέλος της πανδημίας και την επιστροφή στην ομαλότητα, είναι αν ο εγκέφαλός τους λεπταίνει πιο αργά», πρόσθεσε. «Αν αυτό συνέβαινε, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι εγκέφαλοι των εφήβων έδειξαν κάποια ανάκαμψη. Αυτή είναι μια μελέτη που μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον».

Με πληροφορίες από: Study shows how the pandemic may have affected teens’ brains by Kristen Rogers, CNN