Πώς η πολύωρη δουλειά γραφείου επιβάρυνε και τους… αρχαίους Αιγυπτίους

Οι ειδικοί που μελέτησαν τα λείψανα γραφέων που θάφτηκαν στη νεκρόπολη του Αμπουσίρ της Αιγύπτου μεταξύ του 2700 και του 2180 π.Χ. λένε ότι, σε σύγκριση με τους άνδρες που αναλάμβαναν άλλες εργασίες, οι διοικητικοί υπάλληλοι εμφάνιζαν εκφυλιστικές αλλοιώσεις στις αρθρώσεις.

«Η μελέτη μας αναμένεται να δώσει απάντηση στο ερώτημα ποιοι παράγοντες επαγγελματικού κινδύνου σχετίζονταν με το επάγγελμα του γραφέα στην αρχαία Αίγυπτο», δήλωσε η Petra Brukner Havelková, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, στο Εθνικό Μουσείο της Πράγας. Και πρόσθεσε ότι θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην ταυτοποίηση των γραφέων μεταξύ σκελετών ατόμων των οποίων οι τίτλοι ή το επάγγελμα δεν ήταν γνωστά, αναφέρει ο Guardian.

Μόνο το 1% διάβαζε και έγραφε

Στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Scientific Reports, η ομάδα ανέφερε πώς ανέλυσε τα λείψανα 69 ενήλικων ανδρών από το Αμπουσίρ που χρονολογούνται στην τρίτη χιλιετία π.Χ., 30 από τους οποίους ήταν γνωστό ότι ήταν γραφείς.

Καθώς μόνο το 1% του πληθυσμού ήταν σε θέση να διαβάζει και να γράφει, οι άνδρες αυτοί είχαν υψηλή κοινωνική θέση και αναλάμβαναν κρίσιμες διοικητικές εργασίες. Η Veronika Dulíková, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο Charles της Πράγας, δήλωσε ότι οι γραφείς ήταν γνωστό ότι άρχιζαν να εργάζονται ως έφηβοι σε μια επαγγελματική σταδιοδρομία που μπορεί να διαρκούσε δεκαετίες.

Τα προβλήματα υγείας

Ωστόσο, φαίνεται ότι η δουλειά αυτή είχε ένα τίμημα στην υγεία. Ενώ η ομάδα διαπίστωσε μικρές διαφορές στην επικράτηση ορισμένων σκελετικών χαρακτηριστικών μεταξύ γραφέων και μη γραφέων, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι δύο ομάδες ήταν πολύ παρόμοιες, οι γραφείς είχαν σχεδόν πάντα μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης ορισμένων αλλαγών.

Αυτές περιλάμβαναν οστεοαρθρίτιδα στις αρθρώσεις μεταξύ της κάτω γνάθου και του κρανίου, της δεξιάς κλείδας, του δεξιού ώμου, του δεξιού αντίχειρα, του δεξιού γόνατος και της σπονδυλικής στήλης - ειδικά στον αυχένα.

Η ομάδα διαπίστωσε επίσης αποκαλυπτικά σημάδια σωματικής καταπόνησης στο βραχιόνιο οστό και στο αριστερό ισχίο, καθώς και κοιλότητες στις επιγονατίδες και αλλαγές στον δεξιό αστράγαλο.

Κακή στάση του σώματος

Αν και οι ερευνητές σημείωσαν ότι ορισμένες από τις αλλαγές θα μπορούσαν να έχουν επηρεαστεί από το γεγονός ότι ορισμένοι από τους γραφείς ήταν μεγαλύτεροι σε ηλικία κατά το θάνατο, δήλωσαν ότι τα αποτελέσματα συμφωνούν με απεικονίσεις γραφέων στην αρχαία τέχνη σε στάσεις οκλαδόν ή σταυροπόδι, με τα χέρια τους να μην υποστηρίζονται και το κεφάλι τους προς τα εμπρός – μια στάση που ασκεί πίεση στη σπονδυλική στήλη.

Είπαν ότι οι αλλαγές γύρω από το σαγόνι θα μπορούσαν επίσης να συνδεθούν με τέτοιες στάσεις ή με τη συνήθεια των γραφέων να μασάνε τα εργαλεία τους για να φτιάχνουν μια άκρη που μοιάζει με πινέλο. Οι αλλαγές στον αντίχειρα θα μπορούσαν να σχετίζονται με τον τρόπο που οι γραφείς κρατούσαν τις πένες τους.

Η Brukner Havelková δήλωσε ότι είναι πολύ πιθανό οι γραφείς να υπέφεραν από πονοκεφάλους τουλάχιστον περιστασιακά, με ενδείξεις ότι αντιμετώπιζαν επίσης εξάρθρωση των γνάθων τους. «Δεν θα με εξέπληττε αν υπέφεραν επίσης από σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα στο χέρι, αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να το εντοπίσουμε αυτό στα οστά», είπε.