ΚΟΣΜΟΣ

Βακτήρια σε τροχιά: Ο διαστημικός σταθμός της NASA ίσως να χρειάζεται συγύρισμα

Βακτήρια σε τροχιά: Ο διαστημικός σταθμός της NASA ίσως να χρειάζεται συγύρισμα
Ο αστροναύτης Gene Cernan, σε αποστολή του Apollo 17, to 1972. REUTERS/NASA

Την επόμενη φορά που η NASA θα κληθεί να επιλέξει έναν αστροναύτη για να ζήσει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ίσως θα πρέπει να στείλει τον Mr. Clean. Κι αυτό επειδή οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν ένα υψηλής τεχνολογίας λευκό γάντι για να κάνουν δειγματοληψίες, ανακάλυψαν κάτι στην διαστημική σκόνη.

Οι αστροναύτες δεν είναι μόνοι τους, όπως προκύπτει. Μοιράζονται τον περιορισμένο χώρο με κάποια προηγουμένως απαρατήρητα και τυχοδιωκτικά παθογόνα βακτήρια.

Δεν αποκαλούν αυτά τα βακτήρια "τυχοδιώκτες" χωρίς λόγο, λέει ο Kasthuri Venkateswaran ο οποίος εργάζεται ως ερευνητής της NASA και είναι συγγραφέας μιας έκθεσης που δημοσιεύεται στο περιοδικό Microbiome.

Αυτά τα βακτήρια, από την φύση τους, "αναζητούν μια ευκαιρία να γίνουν παθογόνα," λέει ο Venkateswaran. Αυτό σημαίνει ότι τα μικρά παράσιτα είναι ως επί το πλείστον αβλαβή στη Γη, αλλά στο ακραίο περιβάλλον του διαστήματος, θα μπορούσαν να συμπεριφέρονται διαφορετικά.

Οι ερευνητές δεν είναι σε θέση να καθορίσουν εάν τα βακτήρια θα μπορούσαν να βλάψουν την υγεία των αστροναυτών, αλλά η μικροβαρύτητα μπορεί να αλλάξει τη βακτηριακή συμπεριφορά, όπως έχουν δείξει προηγούμενες μελέτες.

Προς το παρόν, οι αστροναύτες έχουν περάσει έξι μήνες στον διαστημικό σταθμό, όμως καθώς η NASA προσανατολίζεται στην υλοποίηση μιας μακροχρόνιας αποστολής στον Άρη, που θα μπορούσε να διαρκέσει δύο χρόνια, θέλει να βεβαιωθεί ότι οι αστροναύτες δεν θα υποβληθούν σε κάτι που μπορεί να βλάψει την υγεία τους.

Πώς όμως το Corynebacterium (ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη του αναπνευστικού) και τα Propionibacterium (βακτήρια που μπορούν να προκαλέσουν ακμή) καταλήγουν στο διαστημικό σταθμό;
"Οι άνθρωποι αποτελούν μεγάλα δοχεία ζύμωσης", λέει ο Venkateswaran. Με άλλα λόγια, τα βακτήρια ταξιδεύουν για να δουν τον γαλαξία μαζί με τους αστροναύτες". Δεν είναι ότι οι αστροναύτες δεν τηρούν τους κανόνες υγιεινής, απλά είναι φυσικό εμείς οι άνθρωποι να φιλοξενούμε δεκάδες δισεκατομμύρια επί το πλείστον αβλαβή βακτήρια.

Μια πρόσφατη έρευνα βρήκε ότι όταν κάποιος μπαίνει σε ένα δωμάτιο, αυτομάτως "ξεφορτώνεται" 37 εκατομμύρια βακτήρια στον αέρα για κάθε μια ώρα που βρίσκεται εκεί. Ο Venkateswaran πιστεύει ότι τα βακτήρια "ξεφορτώθηκαν" με τον ίδιο τρόπο στον αέρα του διαστημικού σταθμού.

Η ομάδα του Venkateswaran συνέκρινε δείγματα σκόνης που συνέλεξε από ένα φίλτρο αέρα και το κενό του διαστημικού σταθμού αλλά και από τα εργαστήρια του Jet Propulsion Laboratory στη Γη. Τα βακτήρια που βρέθηκαν στο σταθμό είναι πολύ μεγαλύτερα σε αριθμό.

Υπάρχουν διαφορές στα δύο περιβάλλοντα, εκτός από τη θέση τους. Στα εργαστήρια υπάρχει καθαρός αέρας. Ο διαστημικός σταθμός πρέπει να ανακυκλώνει και να χρησιμοποιεί τον ίδιο αέρα. Κι ενώ υπάρχουν μόνο έξι άνθρωποι στο διαστημικό σταθμό, δεν φεύγουν για μήνες, σε σύγκριση με τους 50 περίπου ανθρώπους που μπαινοβγαίνουν καθημερινά στα εργαστήρια.

Χάρη στην έρευνα του Venkateswaran, η NASA είναι σε θέση να παρακολουθεί το πόσο καθαρός είναι ο αέρας του διαστημικού σταθμού αλλά και την καθαρότητα των διαστημικών οχημάτων μελλοντικών αποστολών.

Η ανάπτυξη ενός αποδοτικότερου βιοαισθητήρα για το διάστημα μπορεί να έχει – κάποια μέρα – και επίγεια εφαρμογή. Ο Venkateswaran λέει ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εφαρμοστεί στις εμπορικές πτήσεις για την δημιουργία και παρακολούθηση καθαρότερου αέρα.

Orbiting bacteria: Space Station may need some tidying up

της Jen Christensen,CNN