Πατέρας 100 παιδιών σε 12 χώρες, φοράει πάντα μαύρα: Ο άγνωστος «Ρώσος Ζάκερμπεργκ», Πάβελ Ντούροφ

Λίγους μήνες πριν από τα 40α γενέθλιά του, ο άνθρωπος που κάποτε είχε το παρατσούκλι «Ρώσος Ζάκερμπεργκ» (εμπνευσμένο από τον ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ), βρίσκεται τώρα υπό κράτηση στη Γαλλία, αφού συνελήφθη σε αεροδρόμιο του Παρισιού αυτό το Σαββατοκύριακο.

Ο Πάβελ Ντούροφ, με καταγωγή από την Αγία Πετρούπολη, έγινε διάσημος στη Ρωσία στα 20 του χρόνια μετά την ίδρυση του κοινωνικού δικτύου VKontakte (VK), το οποίο εξυπηρετούσε τις ανάγκες των χρηστών στη ρωσική γλώσσα και ξεπέρασε το Facebook σε όλη την πρώην ΕΣΣΔ, αναφέρει ο Guardian.

Μετά από διαμάχες με τις ρωσικές αρχές και μάχες για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, πούλησε το VKontakte και ίδρυσε την υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram, η οποία κέρδισε γρήγορα έδαφος, αλλά προκάλεσε διαμάχες εξαιτίας της έλλειψης ελέγχου ακραίου περιεχομένου.

Καθώς αυτά τα δράματα μαίνονταν, ο Ντούροφ παρέμεινε μια μυστηριώδης φιγούρα, δίνοντας σπάνια συνεντεύξεις, περιοριζόμενος σε αινιγματικές δηλώσεις στο Telegram. Δηλωμένος ελευθεριακός, έχει ταχθεί υπέρ της εμπιστευτικότητας στο διαδίκτυο και της κρυπτογράφησης στα μηνύματα.

Από το VK στο Telegram

Το 2006, έχοντας αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, ο Ντούροφ εγκαινίασε το VK, προσελκύοντας χρήστες ενώ ο ίδιος παρέμενε στη σκιά.

Χαρακτηριστικό της απρόβλεπτης συμπεριφοράς του, ήταν το χάπενινγκ του 2012, όταν πέταξε σαΐτες από χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας στους πεζούς από τα γραφεία του VK πάνω από ένα ιστορικό βιβλιοπωλείο στην λεωφόρο Νέφσκι της Αγίας Πετρούπολης (δείτε το παρακάτω βίντεο).

Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων κατά του Πούτιν την ίδια χρονιά, αναδείχθηκε σε ήρωα της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης αρνούμενος να κλείσει τις ομάδες του ιστότοπου που οργάνωναν πορείες διαμαρτυρίας.

Αλλά αφού αντιμετώπισε προβλήματα με το Κρεμλίνο επειδή αρνήθηκε να παραδώσει τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών στις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, πούλησε το μερίδιό του στην εταιρεία και εγκατέλειψε τη Ρωσία το 2014. Την προηγούμενη χρονιά είχε ήδη λανσάρει το Telegram, και συνέχισε να το αναπτύσσει μαζί με τον αδερφό του Νικολάϊ, ταξιδεύοντας από χώρα σε χώρα.

Πώς το Telegram «νίκησε» τον Πούτιν

Εγκαταστάθηκε στο Ντουμπάι και απέκτησε την υπηκοότητα του νησιωτικού κράτους της Καραϊβικής Άγιος Χριστόφορος και Νέβις, ενώ στη συνέχεια, τον Αύγουστο του 2021, απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα μετά από μια χαμηλού προφίλ διαδικασία γύρω από την οποία το Παρίσι παραμένει εξαιρετικά διακριτικό.

Εν τω μεταξύ, το Telegram γνώρισε τεράστια επιτυχία, χάρη στον συνδυασμό ευχρηστίας και ιδιωτικότητας που έκανε την εφαρμογή δημοφιλή στους διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο, από το Χονγκ Κονγκ και το Ιράν μέχρι τη Λευκορωσία και τη Ρωσία.

Αυτό εξόργισε τις αρχές, ιδίως στη χώρα του και, το 2018, δικαστήριο της Μόσχας διέταξε το μπλοκάρισμα της υπηρεσίας. Όμως η επιβολή του μέτρου ήταν προβληματική, ενώ διαδηλωτές «βομβάρδισαν» την έδρα των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας με σαΐτες, που είναι το σύμβολο του Telegram.

Έκτοτε, η Ρωσία εγκατέλειψε τις προσπάθειές της να μπλοκάρει το Telegram και μάλιστα η υπηρεσία μηνυμάτων χρησιμοποιείται από τη ρωσική κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, με ορισμένα κανάλια να διαθέτουν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες συνδρομητές.

Το Telegram παίζει επίσης βασικό ρόλο στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, τον οποίο καταγράφουν μπλόγκερ και από τις δύο πλευρές, αναρτώντας τις αναλύσεις τους και βίντεο από τις μάχες.

Τα «100 παιδιά» και το «Matrix»

Ο Ντούροφ αποφεύγει τις παραδοσιακές συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης, αλλά τον Απρίλιο φιλοξενήθηκε από τον υπερσυντηρητικό Αμερικανό δημοσιογράφο Τάκερ Κάρλσον για μια εκτενή συζήτηση.

«Οι άνθρωποι αγαπούν την ανεξαρτησία. Αγαπούν επίσης την ιδιωτικότητα, την ελευθερία, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος θα μεταπηδήσει στο Telegram», είχε δηλώσει ο Ντούροφ στον Κάρλσον.

Ο Ντούροφ δημοσιεύει μηνύματα στο δικό του κανάλι στο Telegram, ισχυριζόμενος ότι ζει μια μοναχική ζωή, απέχοντας από το κρέας, το αλκοόλ, ακόμη και τον καφέ. Πάντα ντυμένος στα μαύρα, καλλιεργεί μια ομοιότητα με τον Κιάνου Ριβς ως Νίο στην ταινία «The Matrix».

Τον περασμένο Ιούλιο, καυχήθηκε ότι είναι βιολογικός πατέρας περισσότερων από 100 παιδιών χάρη στις δωρεές σπέρματος που έκανε σε δώδεκα χώρες, περιγράφοντας το ως «καθήκον του ως πολίτης» και θυμίζοντας έναν άλλου μεγιστάνα της τεχνολογίας, τον επικεφαλής των X και Tesla, Ίλον Μασκ.

Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση του περιοδικού Forbes, η περιουσία του Ντούροφ ανέρχεται σε 15,5 δισ. δολάρια. Αλλά η αξία του toncoin, του κρυπτονομίσματος που δημιούργησε, έχει πέσει κατά περισσότερο από 15% από την ανακοίνωση της σύλληψής του.

Το Telegram βρίσκεται εδώ και καιρό στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών δικαστικών αρχών λόγω των ισχυρισμών ότι διαδίδει θεωρίες συνωμοσίας και εκκλήσεις για δολοφονίες. Ο Ντούροφ, ωστόσο, επιμένει ότι ανταποκρίνεται σε κάθε αίτημα για την αφαίρεση περιεχομένου που καλεί σε βία ή δολοφονία.