FOCUS

Οι σταθμοί – φάντασμα κάτω από το Λονδίνο

Οι σταθμοί – φάντασμα κάτω από το Λονδίνο
CNNi

Μία διαφορετική ιστορία του Λονδίνου αφηγούνται οι εγκαταλελειμμένοι υπόγειοι σιδηροδρομικοί σταθμοί της βρετανικής πρωτεύουσας. 

Χάρη στην πολύπλοκη ιστορία του, το Λονδίνο καιρό τώρα έχει συσχετιστεί με φαντάσματα.

Ξεχάστε, όμως, τα υποτιθέμενα θεάματα των αποκεφαλισμένων βασιλισσών ή των κρεμασμένων ληστών- πρόκειται για μια σειρά εγκαταλελειμμένων σταθμών που στοιχειώνει αυτή τη δυναμική πόλη.

Το δίκτυο του υπόγειου σιδηρόδρομου του Λονδίνου διαθέτει 270 σταθμούς, αλλά ακόμη και πριν από την κρίση του κορωνοϊού ο αριθμός των επιβατών και των τρένων του μειώθηκαν δραστικά, καθώς 50 περίπου από αυτούς είχαν ήδη εγκαταλειφθεί.

Είναι, όπως το αποκάλεσαν πρώτοι οι Γερμανοί, σταθμοί-φάντασμα.

Όπως και τα ίδια τα φαντάσματα, οι σταθμοί-φάντασμα της πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να πετάξουν μπροστά στα μάτια σας και να εξαφανιστούν αμέσως μετά.

Στο βιβλίο «The London Underground: 50 Things to See & Do» (σ.σ. Ο υπόγειος σιδηρόδρομος του Λονδίνου: 50 πράγματα για να δείτε και να κάνετε»), ο συγγραφέας Geoff Marshall εξηγεί πώς να ρίξετε μια ματιά στην παλιά πλινθοδομή του σταθμού Down Street, ενώ ταξιδεύετε στη γραμμή Piccadilly μεταξύ Green Park και Hyde Park Corner.

Άλλοι σταθμοί - φάντασμα δεν είναι ορατοί στο μάτι - δεν τους βλέπουμε, είτε επειδή δεν δίνουμε προσοχή είτε επειδή οι σταθμοί έχουν ξαναγεννηθεί ως κάτι άλλο.

Σε μια πόλη όπου 26 μίλια νέου σιδηροδρόμου έχουν τοποθετηθεί ως μέρος της νέας γραμμής «Elizabeth» και όπου το επόμενο σχεδιασμένο βήμα είναι ένας μέγα-σταθμός στο Euston St. Pancras για μια μελλοντική σιδηροδρομική διαδρομή Νοτιοανατολικής Αγγλίας Crossrail 2 - είναι περίεργο ότι υπάρχουν σταθμοί - φάντασμα. Είναι σίγουρο ότι το Λονδίνο χρειάζεται όλους τους σταθμούς που μπορεί να πάρει;

tube


Ο σταθμός Clapham South στο νότιο Λονδίνο, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου λειτούργησε ως καταφύγιο για τους Λονδρέζους (Πηγή: CNNi).

Αλλά σε αυτήν τη βάναυση μητρόπολη, κανείς διατρέχει πάντα τον κίνδυνο να εγκαταλειφθεί εάν δεν εργάζεται στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, και οι ίδιοι κανόνες ισχύουν για τους σταθμούς του μετρό.

Ο σταθμός Charing Cross, στη γραμμή Jubilee το έκανε 20 χρόνια πριν επιδοθεί σε μια επέκταση προς το Docklands και το Millennium Dome. Το 1999, έκλεισε. Ο σταθμός Tower of London άντεξε μόλις δύο χρόνια πριν αντικατασταθεί.

Ο αντικαταστάτης του, ο σταθμός Mark Lane, έγινε φάντασμα το 1967, όταν δεν μπορούσε πλέον να χειριστεί τα πλήθη. Για τον αντίθετο λόγο, ο σταθμός North End στο Hampstead του βόρειου Λονδίνου δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Ο μισοχτισμένος σταθμός διαλύθηκε επειδή δεν υπήρχαν αρκετοί τοπικοί μετακινούμενοι.

Εγκαταλελειμμένες γραμμές

Αν και η αρχετυπική εικόνα ενός σταθμού – φάντασμα είναι στοιχειωμένες σκάλες γεμάτες ιστούς αράχνης και διαφημιστικές πινακίδες που προωθούν παλιές μάρκες τσιγάρων, καταλήγοντας κατά το ήμισυ έξω, στην ερημιά.

Το Parkland Walk είναι μια σειρά από πρώην σταθμούς της υπαίθρου, που διασχίζουν τη δασική έκταση μεταξύ του Finsbury Park και του Alexandra Palace - αποτέλεσμα του φιλόδοξου σχεδίου Northern Heights.

Πρόκειται για ένα σχέδιο της δεκαετίας του 1930 για την επέκταση της βόρειας ηλεκτροκινούμενης γραμμής κατά μήκος της προϋπάρχουσας γραμμής Great Northern Railway.

Ωστόσο, καθώς η κατασκευή «πάγωσε» κατά τον πόλεμο, τα σχέδια τελικά εγκαταλείφτηκαν εντελώς, και οι παλιοί σταθμοί δεν βρήκαν ποτέ την αναγέννηση που προόριζαν γι’ αυτά.

Το μονοπάτι Parkland Walk ακολουθεί τα αυλάκια της παλιάς διαδρομής, που πλαισιώνεται σήμερα από ασημένιες σημύδες, πλατάνια και σύκα.

tube12


Ένας δαίμονας, δημιουργία της γλύπτριας Marilyn Collins βρίσκεται στον εγκαταλελειμμένο σταθμό Crouch End, που βρίσκεται κατά μήκος του Parkland Walk στο Βόρειο Λονδίνο (Πηγή: CNNi).


Κάθε τόσο, βρίσκεστε μπροστά σε μια σειρά από διαλυμένες πλατφόρμες και φαντάζεστε το κεφάλι μίας ατμάμαξας να αναδύεται στη γωνία.

Το πλησιέστερο που θα φτάσετε σε έναν δαίμονα κατά μήκος αυτού του μονοπατιού είναι ένα γλυπτό ενός spriggan της Marilyn Collins, ένα θρυλικό πλάσμα από την παραμυθένια ιστορία της Κορνουάλης, το οποίο μοιάζει να ανεβαίνει από τις σκιές μιας αψίδας στον εγκαταλελειμμένο σταθμό Crouch End.

Οι εγκαταλελειμμένες σήραγγες του παλιού σταθμού Highgate βρίσκονται επίσης κατά μήκος του Parkland Walk. Τώρα κατοικούνται από οικογένειες με το όνομα Natterer, Daubenton και Long-Eared - με άλλα λόγια, νυχτερίδες.

Νέες ενσαρκώσεις

Μερικοί από τους σταθμούς- φάντασμα του Λονδίνου πιστεύεται ότι είναι στοιχειωμένοι.

Ο σταθμός του Βρετανικού Μουσείου στο Χόλμπορν έκλεισε το 1933 - μια εποχή που οι πλουσιότεροι Λονδρέζοι εξακολουθούσαν να ταπετσάρουν τα σαλόνια τους με τα μοτίβα της Αιγυπτομανίας.

Ίσως δεν είναι περίεργο που κάποιος ονειρεύτηκε την ιδέα μιας μυστικής σήραγγας που συνδέει το αιγυπτιακό δωμάτιο του μουσείου με τον υπόγειο σταθμό.

Μέσα από αυτό, λέγεται ότι εμφανίζεται μια θυμωμένη αιγυπτιακή μούμια, ή μια οπτασία της θεότητας Amun-Ra, να περιπλανιούνται στους διαδρόμους και τις πλατφόρμες.

Ωστόσο, κανείς δεν φάνηκε να αμφισβητεί γιατί μια οπτασία ή θεότητα χρειάζεται ένα μυστικό πέρασμα.

Μας ξανασυστήνει μια καλή σήραγγα, για να μην αναφέρουμε μια καλή ιστορία φαντασμάτων.

Ο χώρος στο Λονδίνο έχει εξαιρετική τιμή και ως αποτέλεσμα πολλοί σταθμοί - φαντάσματα έχουν μια νέα μίσθωση ζωής.

Ο πρώην σταθμός Osterley & Spring Grove, ο οποίος έκλεισε το 1934 όταν άνοιξε ο σταθμός Osterley, μετατράπηκε σε βιβλιοπωλείο με μεταχειρισμένα βιβλία στα μέσα της δεκαετίας του 1960.

Τα τρένα της γραμμής Piccadilly που κατευθύνονται προς το Αεροδρόμιο Χίθροου περνάει κάθε λίγα λεπτά, και το μικρό βιβλιοπωλείο συνεχίζει να πωλεί τίτλους πολύ πιο ενδιαφέροντες από ό, τι θα βρείτε σε ένα κατάστημα αεροδρομίου.

Περιτριγυρισμένο από λευκούς φράχτες, ο βουκολικός σταθμός Ongar αποτραβήχτηκε από την κεντρική γραμμή το 1994 λόγω μη χρήσης, αλλά έκτοτε αναβίωσε ως μέρος της γραμμής κληρονομιάς Epping-Ongar.

Στην ίδια γραμμή, περνάτε έναν άλλο σταθμό φάντασμα, τον Blake Hall, όπου ζει μια τυχερή οικογένεια.
Οι υπηρεσίες ατμού και ντίζελ από και προς το Ongar σερβίρουν μέχρι και πραγματική μπύρα από μπαρ καθιστώντας αυτό το μοναδικό κομμάτι της γραμμής "tube" όπου δεν παραβιάζετε τους κανόνες πίνοντας.

Παλιότερα, ο σταθμός Ongar είχε ένα από τα λίγα επανδρωμένα γραφεία εισιτηρίων που έχουν απομείνει στο Underground δίκτυο. Ο σταθμός δεν ήταν ποτέ πιο ζωντανός.

Αλλά δεν είναι όλοι οι σταθμοί-φάντασμα τόσο ευαίσθητοι στις αλλαγές.

Τα καφεκόκκινα πλακάκια από την εποχή του Εδουάρδου του σταθμού South Kentish Town, που σχεδιάστηκαν από τη διάσημη αρχιτέκτονα Leslie Green, βάζο με την αβίαστη επωνυμία των μετατροπέων μετρητών που ζουν τώρα μέσα.
Ευτυχώς, τα όμορφα έργα πλακιδίων και τα παραβόλα του σταθμού York Road, που βρέθηκαν να σκύβουν πίσω από το τρέχον King's Cross, παραμένουν ανέπαφα.
Το Transport for London (TfL) έχει μελετήσει τη μετενσάρκωση αυτού του συγκεκριμένου σταθμού - φάντασμα, αλλά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θα προκαλούσε περισσότερο κακό παρά καλό.

Δημόσια γοητεία

Μέχρι πρόσφατα, οι σταθμοί-φάντασμα του Λονδίνου παρέμεναν αντικείμενα αστικού μύθου, κάτι που βίωσαν μόνο λίγοι τυχεροί (ή ίσως άτυχοι) υπάλληλοι της TfL και αστυνομικοί ερευνητές.

Τώρα, οι ιδιοκτήτες τους έχουν βαρεθεί στη γοητεία του κοινού.

Αν και αυτή τη στιγμή παραμένει κλειστή λόγω των περιοριστικών μέτρων που έφερε ο Covid-19 η έκθεση του London Transport Museum (μέχρι τον Ιανουάριο του 2021) διερευνά αυτό το φαινόμενο.

Μια παράξενη ιστορία είναι το υπόγειο εργοστάσιο αεροσκαφών Plessey - ένα εργαστήριο πυρομαχικών μήκους πέντε μιλίων που δημιουργήθηκε σε τότε ημιτελείς σήραγγες της Κεντρικής γραμμής κάτω από τους Wanstead, Redbridge και Gants Hill - ένα σύνολο σταθμών προ-φαντασμάτων, αν θέλετε.

Για όσους θέλουν να δουν έναν σταθμό φάντασμα από κοντά, ένας συνεχώς διευρυνόμενος κατάλογος περιηγήσεων του Κρυμμένου Λονδίνου ανοίγει τις πόρτες του, ρίχνοντας φως (από φακό) στους θαμμένους πολύτιμους λίθους του Λονδίνου.Στο Charing Cross, μπορεί να δείτε μια ομάδα λαμπερών λαϊκών πι που ακολουθούν έναν οδηγό κάτω από το διάδρομο και μετά ξαφνικά εξαφανίζονται στον τοίχο.

Μέσα στον σταθμό Aldwych, έξω από το Strand, μπορείτε να θαυμάσετε το εσωτερικό ενός παλιού ανελκυστήρα Otis, εξοπλισμένο με την πρόσθετη πολυτέλεια ενός ξύλινου πάγκου.

Είναι κάτι που ο σύγχρονος ταξιδιώτης του Λονδίνου μπορεί μόνο να ονειρευτεί.

Μπορείτε επίσης να επισκεφτείτε το Down Street από καιρό σε καιρό. Αυτός ο σταθμός - φάντασμα είναι ένας από τους πιο πολυόροφους του Λονδίνου.

tube8


Παρατημένες σήραγγες και διάδρομοι μαρτυρούν την ιστορία του σταθμού Moorgate (Πηγή CNNi).


Αυτός κάποτε αποτελούσε ένα κρησφύγετο για τον Γουίνστον Τσόρτσιλ. Ο τότε πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο του θα συνέλθονταν εκεί κάτω για να συζητήσουν για τη μοίρα της χώρας.

Μήπως μέσα σε εκείνη την εγκαταλελειμένη και ζοφερή μπανιέρα, που βρίσκεται ακόμα εκεί κάτω έκανε ο μεγάλος αυτός πολιτικός άντρας το μπάνιο του ενώ συνωμοτούσε εναντίον του Χίτλερ;

Όσοι τυχαίνει να επισκεφθούν έναν από τους σταθμούς-φάντασμα του Λονδίνου μπορεί να αισθανθούν ξαφνικά ένα déjà vu.

Αυτό συμβαίνει επειδή έχετε δει σίγουρα κάποιους σταθμούς φαντασμάτων στο παρελθόν. Όχι στην προηγούμενη ζωή τους ως λειτουργικοί σταθμοί, αλλά στη μεγάλη οθόνη.

Ο Τζέιμς Μποντ πέφτει στο κέντρο των κυλιόμενων σκαλών στο μη λειτουργικό πλέον κομμάτι του σταθμού Charing Cross για την καταδίωση του κακού Ραούλ Σίλβα στο «Skyfall», ενώ ο σταθμός του Aldwych είναι το σκηνικό στην ταινία τρόμου του 2004 «Creep».

Οι σταθμοί αυτοί υπήρξαν άλλωστε φόντο σε σκηνές από τη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά του Ηνωμένου Βασιλείου «Sherlock», το πολεμικό δράμα του 2017 «Darkest Hour», το κατασκοπευτικό θρίλερ του 1992 «Patriot Games» και το ρομαντικό πολεμικό δράμα του 2007 «Atonement».

Αυτό σημαίνει ότι όσοι δεν έχουν επισκεφτεί ποτέ το Λονδίνο στο παρελθόν μπορεί να είναι πιο εξοικειωμένοι με τους σταθμούς-φάντασμα της πόλης από οποιονδήποτε ζει ακόμη εκεί.

The ghost stations hidden beneath London, by Will Noble, CNN