Τα ρούχα του αυτοκράτορα διαλύθηκαν στο Αιγαίο

Κάθε μέρα μέσα σε βαρκίδια έρχονται χιλιάδες στην Ελλάδα προσπαθώντας να γλιτώσουν, να ξαναχτίσουν τη ζωή τους που γκρέμισαν οι πόλεμοι και η ανέχεια, να ζήσουν στην Ευρώπη. Παίρνουν τα παιδιά τους και το ρίσκο να πνιγούν, τόση είναι η απελπισία και ταυτόχρονα η ελπίδα. Και η Ευρώπη τους αντιμετωπίζει σαν μια λαίλαπα, σαν μια φυσική καταστροφή που πρέπει να δαμάσει: κυρίως να μην φτάσουν στις βόρειες ανεπτυγμένες περιοχές.

Προχθές η Ευρωπαϊκή Ένωση συγκάλεσε ακόμα μια διάσκεψη Κορυφής για το θέμα και αποφάσισε ουσιαστικά να τους στοιβάξει στο κεφαλόσκαλο, σε στρατόπεδα-πόλεις χιλιάδων, χωρίς καμιά προοπτική και ένταξη. Και σε μας, το κεφαλόσκαλο, ειπώθηκε ότι θα μας δοθούν χρήματα αρκεί να τους κρατήσουμε εδώ. Οι πρόσφυγες, μη Δυτικοί, στερημένοι ατομικότητας στην συλλογική αναπαράσταση, αφού οι Δυτικοί τους διέλυσαν τις πατρίδες, απέκτησαν ίσως το δικαίωμα να μην πεθάνουν αλλά όχι και να ζήσουν: δεν μπορούν ούτε να μετακινηθούν ούτε να ανελιχθούν κοινωνικά.

Αυτή είναι η πιο βάρβαρη εικόνα της ίδιας τύχης που επεφύλαξαν και σε μας οι ισχυροί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μας διέλυσαν τη χώρα και την παραγωγική της δομή, μας έπεισαν ότι φταίμε που δεν καταφέραμε το ευρωπαϊκό όνειρο της ευημερίας, μας είπαν «κουράγιο». Αλλά βέβαια είμαστε ακόμα ελεύθεροι να μετακινηθούμε˙ πόσοι ομως οικονομικά το αντέχουν; Υπάρχει άραγε κοινωνική ανέλιξη στην Ελλάδα με 30% ανεργία και 250 χιλιάδες νέους πτυχιούχους που αναζητούν μια δουλειά εκτός συνόρων; Δεν υπάρχει σύγκλιση μεταξύ των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Μόνο η ψαλίδα μεγαλώνει εντός της χώρας και μεταξύ των χωρών. Η Ευρωπαϊκή πορεία της χώρας είναι ένας κατήφορος.

Το 1992, η συνθήκη του Μάαστριχτ υποσχόταν ειρήνη και ευημερία στους λαούς της Ευρώπης (δες προοίμιο συνθήκης) και θέσπιζε την ΕΕ στη βάση των Ευρωπαϊκών αξιών της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Προωθούσε στη βάση των κοινών αξιών μια Ευρωπαϊκή ταυτότητα που θα συνένωνε τους λαούς. Σήμερα που είμαστε αποικία χρέους και που ουσιαστικά η εκτελεστική και νομοθετική εξουσία έχουν καταλυθεί με την αποφασιστική παρουσία επιτρόπων και «θεσμών» μήπως ήρθε ή ώρα να πούμε φωναχτά αυτό που όλοι στο βάθος κατανοούμε; Η Ευρώπη, σαν τον αυτοκράτορα του παραμυθιού, είναι γυμνή. Οι αξίες του διαφωτισμού που φορούσε διαλύθηκαν στο Αιγαίο. Όσο προσδοκούμε ότι είμαστε ισότιμοι «Ευρωπαίοι» είμαστε σε ανελιξιακή πλάνη και αποδεχόμαστε ότι αξίζουμε τη φτώχεια μας και την έλλειψη δημοκρατίας και, όπως και οι πρόσφυγες, χτυπάμε στου κωφού την πόρτα.

*Η Ξένια Χρυσοχόου είναι καθηγήτρια Κοινωνικής και Πολιτικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο