Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία σε τροχιά παραγωγικής ανασυγκρότησης

Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, στην πιο δύσκολη ώρα της σοβαρής υγειονομικής κρίσης, της πανδημίας του COVID-19, τα κατάφερε υποδειγματικά, καλύπτοντας 3 εκατ. ασθενείς.

Την ίδια ώρα, παρά το γεγονός, ότι οι στρεβλώσεις, όπως υπέρμετρη φορολόγηση, clawback και rebate, ο κλάδος συνεχίζει να απασχολεί χιλιάδες εξειδικευμένους εργαζόμενους, να εξάγει σε σχεδόν 150 χώρες, να υποστηρίζει τους ανασφάλιστους, να τονώνει την οικονομία με μεγάλη προστιθέμενη αξία και να επενδύει -εκτιμάται ότι στην επόμενη τετραετία αναμένονται επενδύσεις ύψους 600 με 700 εκατ. ευρώ.

Ένας εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, είναι απαραίτητος, χωρίς να κλονιστούν τα δημοσιονομικά μας.

Το αίτημα από τους επιχειρηματίες του κλάδου είναι διαρκές και καθολικό: Θέλουμε μόνιμα και διαρθρωτικά μέτρα του clawback όχι επιμερισμό. Τώρα είναι η ώρα για παραγωγική ανασυγκρότηση του κλάδου, με όρους υγιούς ανάπτυξης, καινοτομίας, εξωστρέφειας.

Τα παραπάνω τόνισαν μεταξύ άλλων σε διαδικτυακή συνέντευξη Tύπου παρουσιάζοντας την μελέτη «Η Φαρμακευτική Βιομηχανία στην Ελλάδα. Όροι και προϋποθέσεις για μια νέα αναπτυξιακή δυναμική» οι:

Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, Καθηγητής ΟΠΑ

Άγγελος Τσακανίκας, Επιστημονικός Σύμβουλος ΙΟΒΕ, Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ

Θεόδωρος Τρύφων, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας

Τον συντονισμό της συζήτησης πραγματοποίησε η κυρία Φαίη Κοσμοπούλου, Γενική Διευθύντρια της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.

Όπως τόνισε ο κ. Βέττας, η σχέση της φαρμακοβιομηχανίας με την ελληνική οικονομία, είναι αμφίδρομη. Το φάρμακο ήταν είναι και θα είναι ένα προϊόν που έχει μεγάλο κομμάτι στη δημόσια δαπάνη. Και συνέχισε: Καθώς προχωράει η επιστημονική έρευνα, θα έχουμε όλο και μεγαλύτερη ανάγκη για θεραπείες και φάρμακα που βελτιώνουν το προσδόκιμο επιβίωσης, πράγμα που σημαίνει, ότι πρέπει να υπάρξει άμεσα ένα εξορθολογισμός της δαπάνης. Θα πρέπει επίσης, να διευκολυνθούν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις εγχωρίως, προκειμένου να παράξουν. Άλλωστε η πανδημία και η διεθνής συγκυρία έδειξε το μοντέλο αυτό, καθώς οι περισσότερες χώρες έκριναν, ότι πρέπει να έχουν κοντά τους την παραγωγή. Και αυτή η εξέλιξη μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για τις επιχειρήσεις, που θα πουλήσουν τα προϊόντα και την τεχνολογία τους στην Ελλάδα.

Διαρκείς προκλήσεις, με την πανδημία μία ακόμη

Από την πλευρά του ο κ. Τσακανίκας, υπογράμμισε, ότι αναζητούμε μία βιώσιμη αναπτυξιακή πολιτική, καθώς επίσης και γνώσεις τεχνολογίας και έρευνας. Οι προκλήσεις υπήρχαν (όπως δημογραφικές, αύξηση των χρονίων πασχόντων, ιατρική τεχνολογία κλπ) ωστόσο με την πανδημία έγιναν ακόμη μεγαλύτερες, όπως ανάγκη για αυτάρκεια σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.

Η αλυσίδα αξίας είναι πολύ μεγάλη για την φαρμακοβιομηχανία και θέλουμε η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία, να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο, ωστόσο, υπάρχουν υποκείμενα νοσήματα για τον κλάδο, όπως το clawback & το rebate.

Το να δημιουργήσεις μία φαρμακευτική πολιτική δεν είναι εύκολο πράγμα και συνδέεται με το διεθνές περιβάλλον, πρόσθεσε ο κ. Τσακανίκας, ο οποίος αναφέρθηκε στη συνέχεια, στα χαρακτηριστικά του κλάδου:

Το 2019 η συμβολή του κλάδου στην μεταποίηση ήταν 1,4 δις ευρώ, η φαρμακοβιομηχανία είναι ο β’ μεταποιητικός κλάδος της χώρας, υπάρχει υψηλή παραγωγικότητα εργασίας, υψηλή ένταση επενδύσεων, έχει βελτιωθεί σημαντικά η απασχόληση με 20.000 εργαζομένους, καθώς και οι όροι απασχόλησης. Ακόμη, είναι ο 4^ο εξαγωγικός κλάδος, οι επιχειρήσεις πωλούν σε 148 χώρες του κόσμου, απασχολεί υψηλής εξειδίκευσης δυναμικό σε ποσοστό 60%, δαπανά για Έρευνα και Ανάπτυξη και είναι ένας κλάδος που καινοτομεί.

Ενεργές πολιτικές

Ο κλάδος διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα που πρέπει να αξιοποιήσουμε, ανθίσταται στην κρίση αλλά κανένας κλάδος δεν μπορεί αυτόματα να ενεργήσει.

Ο κ. Τσακανίκας, επεσήμανε ότι θα πρέπει να στηρίξουμε τον κλάδο με ενεργές πολιτικές, χωρίς δημοσιονομικές εκτροπές. Θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για παραγωγικές επενδύσεις, κίνητρα για Έρευνα και Ανάπτυξη, με απλοποίηση διαδικασιών για υποβολή αιτήσεων και να υπάρξουν επιμέρους παρεμβάσεις σε φορολογικό επίπεδο χωρίς να πλήττεται ο ανταγωνισμός. Είναι χαρακτηριστικό, όπως σημείωσε, ότι σε μία επένδυση ύψους ενός εκατ. ευρώ, οι θέσεις εργασίας που ισοδυναμούν, ανέρχονται σε 20.

Και κατέληξε λέγοντας, ότι πλέον όλη η Ευρώπη είναι επικεντρωμένη στη βιομηχανία της, επομένως και εμείς πρέπει να εξετάσουμε την καινοτομία, τα φορολογικά κίνητρα και να εξορθολογίσουμε το clawback & rebate.

Ανασυγκρότηση και επενδυτική Άνοιξη

Ο πρόεδρος της ΠΕΦ κ. Θεόδωρος Τρύφων, αναφέρθηκε στην ανάγκη για παραγωγική ανασυγκρότηση του κλάδου. Τόνισε ειδικότερα:

Η πανδημία ανέδειξε πολλά πράγματα έντονα. Ένα από αυτά, είναι η ανάγκη κάθε χώρα να διασφαλίζει επάρκεια φαρμάκων και πρώτων υλών. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, έδωσε έναν δύσκολο αγώνα στη διάρκεια της σοβαρής υγειονομικής κρίσης και κατάφερε να καλύψει 3 εκατ. εγχώριους ασθενείς. Υπήρχαν χώρες στην Ευρώπη που ζήτησαν από το εξωτερικό βοήθεια προκειμένου να καλύψουν τους δικούς τους ασθενείς. Παράλληλα με τα θέματα δημόσιας υγείας, αναδείχθηκε και η αναπτυξιακή του φαρμάκου.

Στο σημείο αυτό, ο κ. Τρύφων, αναφέρθηκε σε μία μεγάλη επενδυτική άνθηση από ελληνικές και ξένες εταιρείες που θα σημειωθεί στην Ελλάδα τα επόμενα πέντε χρόνια, καθώς επίσης, στα 42 νέα επενδυτικά προγράμματα που αναμένονται από τις επιχειρήσεις, ενώ σήμερα, τα προγράμματα αυτά, φθάνουν τα 36. Τα επενδυτικά αυτά προγράμματα, αναδείχθηκαν από την ρύθμιση του συμψηφισμού των 50 εκατ. ευρώ με το clawback που νομοθέτησε η κυβέρνηση. Με τα 42 νέα προγράμματα, θα έχουμε υπερδιπλασιασμό της παραγωγής, ώστε να μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με ανταποδοτικότητα και με εμπορεύσιμα σκευάσματα. Αυτό είναι σημαντικό, διότι θα αυξηθεί και το ποσοστό της μεταποίησης, ώστε μεσοπρόθεσμα, να φθάσουμε στο 14%.

Εκτός όμως από την αύξηση των επενδύσεων που κατέγραψε ο κλάδος ακόμη και μέσα στην κρίση της πανδημίας, καταγράφεται και αύξηση των εξαγωγών, η οποία με στοιχεία του Αυγούστου του 2020, αγγίζει το 60%.

Πληγή οι φόροι, άμεσοι και έμμεσοι

Ωστόσο, δεν μπορεί ένας κλάδος να επενδύει όταν υπάρχουν άμεσοι και έμμεσοι φόροι, πρόσθεσε ο κ. Τρύφων, προσθέτοντας, ότι εάν θέλουμε να πάμε σε μία κοινωνία καινοτομίας και γνώσης, πρέπει να γίνει ένας σοβαρός εξορθολογισμός, μία δίκαιη και ισότιμη κατανομή, ώστε να μην πληρώνουμε κάτι που δεν μας αναλογεί. Ειδικότερα, ο κ. Τρύφων, αναφέρθηκε στην ανάγκη να υπάρξει ελάφρυνση στα δύο πεδία, ανασφάλιστοι και εμβόλια, τα οποία σε άλλες χώρες, αποτελούν μέρος της προνοιακής πολιτικής. Ένας άλλος λόγος που πρέπει να υπάρξει εξορθολογισμός της δαπάνης, είναι το γεγονός, ότι το επόμενο διάστημα αναμένεται να έρθουν νέες καινοτόμες θεραπείες.

Επιπλέον, συνέχισε ο κ. Τρύφων, ότι οι στρεβλώσεις στον κλάδο, οδήγησαν σε 70% υπερφορολόγηση. Και συνέχισε, λέγοντας, ότι το φάρμακο δεν είναι δαπάνη αλλά και επένδυση.

Σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων, οι κ.κ. Βέττας, Τρύφων και Τσακανίκας, απάντησαν σχετικά;

• κλινικές μελέτες: Η γραφειοκρατία και ο χρόνος, αποτελούν τα σημεία – κλειδιά για να προχωρήσουν οι κλινικές μελέτες. Ο κ. Τρύφων εκτίμησε, ότι το επόμενο διάστημα, θα δούμε σημαντικές λύσεις, αναφορικά με τις κλινικές μελέτες.
• Πανδημία – επάρκεια φαρμάκων: Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, διαθέτει επάρκεια 6-8 μηνών σε συνθήκες lockdown.
• Clawback – rebate: Το clawback του πρώτου εξαμήνου του 2020 είναι πολύ αυξημένο, και πρέπει να προσέξουμε για το δεύτερο τρίμηνο.
• Επενδύσεις: στα επόμενα 3,5 με 4 χρόνια, σύμφωνα με τον κ. Τρύφων, αναμένονται επενδύσεις ύψους 600 με 700 εκατ. ευρώ, τόσο παραγωγικές, όσο και επενδύσεις που σχετίζονται με την κλινική έρευνα.
• Γενόσημα- εξορθολογισμός: Να αυξηθεί η χρήση των γενοσήμων για να μπαίνουν πιο εύκολα και τα καινοτόμα φάρμακα στην αγορά. Χρειάζεται εξορθολογισμός στο φάρμακο για να μπορεί να υπάρξει πρόληψη και ΠΦΥ, μείγμα που μπορεί να μας πάει μπροστά χωρίς να δοκιμάσει τα δημοσιονομικά μας περιθώρια. Από την πλευρά του ο κ. Τρύφων, τόνισε, ότι δεν θέλουμε υπερκατανάλωση φαρμάκων γιατί θα «σκάσει» επάνω μας άρα θέλουμε προβλέψιμο και σταθερό σύστημα που θα καλύπτει και τα παλιά και τα νέα φάρμακα.
• Βιομηχανική στρατηγική: Είναι ανάγκη να δημιουργηθεί βιομηχανική στρατηγική θα την υπηρετήσουμε καθώς αποτελεί ένα από τα προαπαιτούμενα και ζητούμενα.
• Φαρμακευτική στρατηγική, καινοτομία: Είναι απαραίτητο, ο κλάδος να διαθέτει μία σταθερότητα και θα πρέπει να βελτιωθεί η καινοτομικότητα, άξονες που είναι ελκυστικοί για τους ξένους επενδυτές.
• Εξωστρέφεια: Συνεχίζουμε να εξάγουμε ακόμη περισσότερο στρατηγικά, ανέφερε ο πρόεδρος της ΠΕΦ, και μέσα στον σχεδιασμό αυτό, καθορίζεται η εγχώρια προστιθέμενη αξία.