GRECA: Τι δείχνουν δύο έρευνες για το προφίλ των online καταναλωτών αλλά και των e-shops

Την ίδια στιγμή, τα ηλεκτρονικά καταστήματα ενισχύουν μεν τις υποδομές τους και αυξάνουν τις επενδύσεις αλλά ο προβληματισμός για το πως θα διατηρήσουν ένα καλό επίπεδο εξυπηρέτησης σε περιόδους υψηλής ζήτησης παραμένει.
Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα των δύο ερευνών που δημοσιοποίησε ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με την εταιρεία Trueberries και είχαν ως στόχο να καταγράψουν τις τάσεις στην αγορά του e-commerce στην Ελλάδα τόσο όσον αφορά στο προφίλ του online καταναλωτή όσο και των e-shops.

Το προφίλ του online καταναλωτή

Η έρευνα για τους καταναλωτές πραγματοποιήθηκε από τις 4/5/2021 μέχρι τις 18/5/2021, με online συνεντεύξεις σε 1.200 άνδρες και γυναίκες , ηλικίας 18-60 ετών που κατοικούν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και στις μεγάλες πόλεις (Πάτρα, Λάρισα, Βόλο, Ιωάννινα, Ηράκλειο).

H έρευνα έδειξε ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι τάση και ενισχύεται διαρκώς. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας , την αμέσως επόμενη περίοδο της άρσης του lockdown (Μάιος 2021), οι καταναλωτές δηλώνουν έτοιμοι να συνεχίσουν να ψωνίζουν από online καταστήματα (94%), ενώ ένα 14% του συνόλου του δείγματος δηλώνει έτοιμο να αυξήσει την συχνότητα των αγορών.
Όσον αφορά την ταυτότητα των καταναλωτών που προτιμούν τις ηλεκτρονικές αγορές ανήκουν στη μεσαία και ανώτερη τάξη (περισσότερο) ενώ και η ανάπτυξή της φαίνεται να έρχεται από υψηλού επιπέδου και εκπαίδευσης καταναλωτές και μεσαίου εισοδήματος.

Όταν πρόκειται για online αγορά, το βασικό κριτήριο δεν είναι για όλους η χαμηλότερη δυνατή τιμή, καθώς αυτό αποτελεί πρωτεύον κριτήριο για ένα 40% των καταναλωτών. Όμως, οι καταναλωτές ενδιαφέρονται και για την εμπειρία που έχουν. Για ένα μεγάλο μέρος των καταναλωτών (33%), το γεγονός ότι το προϊόν ήταν στην κατάσταση στην οποία το περίμεναν αποτελεί λόγο επιπλέον ικανοποίησης. Επίσης, το να εξελίσσεται όλη η διαδικασία σωστά αποτελεί παράγοντα επιπλέον ικανοποίησης για το 31% των καταναλωτών, δείχνοντας ότι αυτή την στιγμή παραμένει ζητούμενο.
Για την πλειοψηφία των καταναλωτών (60%), το να είναι το προϊόν στην φθηνότερη δυνατή τιμή δεν αποτελεί το βασικό κριτήριο προτίμησης ηλεκτρονικού καταστήματος. Παρ’ όλα αυτά, σίγουρα συνυπολογίζεται ως κριτήριο κατά την επιλογή ηλεκτρονικού καταστήματος για το 63% των καταναλωτών.

Η αναφορά σε δωρεάν έξοδα αποστολής αντιμετωπίζεται κυρίως ως μια διαδεδομένη/ αναμενόμενη πρακτική, παρά ως ένα ξεχωριστό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για το κατάστημα που το υπόσχεται 7 στους 10 καταναλωτές που μπορούν να ανακαλέσουν πληροφορίες για τα έξοδα αποστολής της τελευταίους τους online παραγγελίας, αναφέρουν ότι δεν πλήρωσαν αυτοί, αλλά το κατάστημα Άρα, καθώς το σημαντικό (δηλαδή τα δωρεάν έξοδα αποστολής) είναι τόσο διαδεδομένο, δεν είναι διαφοροποιό στοιχείο αλλά εκ των ων ουκ άνευ (hygiene factor).

Η συντριπτική πλειοψηφία (95%) του πληθυσμού έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 1 online αγορά τους τελευταίους 12 μήνες Μόλις ένα 5% του πληθυσμού δηλώνει ότι δεν έχει πραγματοποιήσει online αγορά σε καμία από τις 17 κατηγορίες τους τελευταίους 12 μήνες.

Για ένα 60% του συνολικού πληθυσμού(62% ανάμεσα στους online shoppers), το online shopping θα συνεχίσει να υπάρχει στην καθημερινότητά τους με τον ίδιο ρυθμό, ενώ ένα 14% δηλώνει ότι θα αυξήσει την συχνότητα των online αγορών. Συνολικά, λαμβάνοντας υπόψη κι όσους δηλώνουν ότι θα το περιορίσουν, το online shopping θα συνεχίσει να αφορά το 94% του πληθυσμού. Ταυτόχρονα, το 14% του πληθυσμού δηλώνει έτοιμο να αυξήσει την συχνότητα των online αγορών του τον επόμενο μήνα. Ανάμεσα στα κοινά που δηλώνουν έτοιμα να επιταχύνουν την μεταφορά των αγορών τους στο online περιβάλλον, εμφανίζονται ελαφρώς περισσότερες γυναίκες, σημαντικά περισσότεροι καταναλωτές ηλικίας 18- 34 καθώς και κάτοικοι σε περιοχές εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Σχεδόν 1 στις 2 online αγορές (48%) αφορά delivery φαγητού ή καφέ εστιάζοντας στο υπόλοιπο 52% των ετήσιων συναλλαγών, 1 στις 2 αγορές αφορά super market, ρούχα, είδη φαρμακείου ή ηλεκτρονικά είδη.

Για ένα μέρος των καταναλωτών (25%), η ενημέρωση για την πορεία της παραγγελίας – σε οποιαδήποτε μορφή – φαίνεται ότι έχει θετική συνεισφορά στην επιπλέον ικανοποίηση Από τις διάφορους προσφερόμενους τρόπους, το email φαίνεται να είναι η πιο επιδραστική επιλογή (19%) – κάτι που σχετίζεται με την φύση του online shopping και την «άνεση» να το διαβάσεις όταν θες Αντίθετα, το τηλέφωνο έρχεται πιο χαμηλά σε προτίμηση (6%).

Οι 6 στους 10 online αγοραστές (60%), βαθμολογούν την εμπειρία τους με 9+, ενώ μόλις 8% αξιολογεί την εμπειρία «κάτω από την βάση» (1-5).
Πρωταρχικός λόγος δυσαρέσκειας των καταναλωτών είναι η εταιρεία που ευθύνεται για την μεταφορά της παραγγελίας (7%) Γενικότερα, το μεγαλύτερο μερίδιο δυσαρέσκειας των καταναλωτών διαμορφώνεται από λόγους που σχετίζονται με την εκτέλεση, μεταφορά και παράδοση της παραγγελίας.
Πάνω από 1 στους 2 online αγοραστές (58%) βαθμολόγησε με 9 ή 10 την εμπειρία μεταφοράς/παράδοσης των προϊόντων που παράγγειλε. Μόλις ένα 7% των online αγοραστών αξιολογεί την ικανοποίηση από την παράδοση με βαθμό κάτω του 5.

Το προφίλ των e-shops

Η έρευνα για τα e-shops πραγματοποιήθηκε από 28/6/21 – 17/9/21 σε ερωτώμενους από Αθήνα, Θεσσαλονίκη και μεγάλα αστικά κέντρα.

Σύμφωνα με την έρευνα, η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στα e-shops εργάζονται full time (82%). Το 14% των επιχειρήσεων έχουν την έδρα τους εκτός αστικής ζώνης, το 84% χρησιμοποιούν δικές τους αποθήκες και το 48% απασχολούν περισσότερους από 4 υπάλληλους. Mόνο ένα 16% του συνολικού δείγματος συνεργάζεται (και) με εταιρεία logistics για την αποθήκευση των προϊόντων τους.
Η μεγαλύτερη πρόκληση και για τις επιχειρήσεις e-shop είναι το επίπεδο εξυπηρέτησης σε συνθήκες υψηλής ζήτησης, το οποίο αποτυπώνει τη δύσκολη εμπειρία του lockdown. Ο ανταγωνισμός που δεν επιτρέπει μακροπρόθεσμες στρατηγικές, η εμπειρία μεταφοράς και παράδοσης του προϊόντος, η διαχείριση του stock και η αναβάθμιση της τεχνολογίας έπονται ως οι πιο σημαντικές προκλήσεις που αναγνωρίζονται σήμερα.
Σύμφωνα με την έρευνα, η επόμενη μέρα θα κριθεί από την σωστή, ειλικρινή, ξεκάθαρη και συγκεκριμένη επικοινωνία μεταξύ όλων (e-shops με προμηθευτές, προμηθευτές με e-shops, eshops & προμηθευτές με τον τελικό πελάτη) και την αναπροσαρμογή της παρεχόμενης υπηρεσίας με το κόστος που της αναλογεί.
Οι 2 από τις 3 βασικές επιχειρηματικές προκλήσεις (εξυπηρέτηση σε συνθήκες υψηλής ζήτησης και εμπειρία μεταφοράς και παράδοσης του προϊόντος) είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις εταιρίες courier κι έτσι γίνονται αντιληπτές ως συμμετέχουσες στα προβλήματα που προκύπτουν, ζητώντας λύση.

Αντίστοιχα, όπως προκύπτει από την έρευνα σημαντικότερη ευκαιρία ανάπτυξης αφορά την εξασφάλιση μιας ολιστικής, καλής εμπειρίας του πελάτη από την αρχή μέχρι το τέλος του αγοραστικού του ταξιδιού (πλοήγηση, αγορά και παραλαβή του προϊόντος). Αρκετές επιχειρήσεις είναι συγκρατημένες στην ιδέα ενός αυξημένου κόστους προκειμένου να υπάρχει καλύτερη υπηρεσία προς τον πελάτη. Παρόλα αυτά, ένα σημαντικό 32% είναι αρκετά έτοιμο να το αποδεχθεί, ενώ στα μέλη του GRECA αυτό φτάνει στο 43%.

Σύμφωνα με την έρευνα, η αγορά κινείται σε δύο ταχύτητες. Κάποιοι επενδύουν πιο σοβαρά αντιμετωπίζοντας το e-shop τους σαν κύρια εμπορική δραστηριότητα, ενώ άλλοι έχουν μία πιο χαλαρή προσέγγιση είτε επειδή δραστηριοποιήθηκαν αμυνόμενοι απέναντι στο covid είτε γιατί λειτουργούν το e-shop τους απλά σαν προέκταση του φυσικού τους καταστήματος. Σε κάθε περίπτωση, σπάνια το e-shop έρχεται με μία πλήρη αναθεώρηση του επιχειρηματικού μοντέλου, αναπαράγοντας τελικά το μοντέλο του φυσικού καταστήματος

Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται μόνο μέσω του δικού τους e-shop, ξοδεύουν περισσότερα χρήματα στο site τους, με το 51% να δαπανά πάνω από 10.000 ευρώ. Όταν η επιχείρηση είναι εδραιωμένη, με το φυσικό κανάλι ως πιθανά το κύριο μέσο επιχειρηματικής δραστηριότητας, είναι πιο πιθανό να «επαναπαυθεί» σε αυτό διατηρώντας μία πιο μετριοπαθή στάση απέναντι στο e-shop της.
Η πλειοψηφία των e-shops έχουν και φυσικό κατάστημα (84%). Η δραστηριότητα μόνο μέσω e-shop σπάνια είναι η αφετηρία του επιχειρηματικού ταξιδιού (16%). Για αυτό το λόγο, η επιχειρηματική ωριμότητα φαίνεται να «ζυμώνεται» μέσα από όρους φυσικού καταστήματος. Κάτι, που ακολουθεί τελικά και τον τρόπο που δραστηριοποιούνται και στο e-shop (με όρους φυσικού καταστήματος: δικές τους αποθήκες, δικούς τους μεταφορείς).
Το 56% των επιχειρήσεων με e-shop βαθμολογούν μέτρια την τεχνολογική εξέλιξη της πλατφόρμας τους και το 81% των επιχειρήσεων παίρνουν βοήθεια από «ειδικούς» για τη συντήρηση των ηλεκτρονικών εφαρμογών του e-shop τους.