H Μeta έκανε την αρχή: Πώς θα αλλάξουν ο παγκόσμιος ψηφιακός χάρτης και τα κοινωνικά δίκτυα

Η επιλογή της Meta -με την ανακοίνωση να γίνεται από τον ίδιο τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ- να αντικαταστήσει τη διαδικασία επαλήθευσης των δημοσιεύσεων που γίνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις εφαρμογές του αμερικανικού κολοσσού (Facebook, Instagram, Threads, WhatsApp) με ένα μοντέλο ελέγχου από τους ίδιους τους χρήστες, δεν αποτέλεσε ιδιαίτερη έκπληξη.

Άλλωστε, το ίδιο περίπου μοντέλο χρησιμοποιεί ήδη και το X του Ίλον Μασκ, μία κίνηση που έχει δημιουργήσει πάντως αρκετές αντιδράσεις.

Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στις Ηνωμένες Πολιτείες και η διαφαινόμενη περαιτέρω «χαλάρωση» των κανονισμών και των ρυθμίσεων σε ό,τι έχει να κάνει με την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών και των προσωπικών δεδομένων, ήταν κάτι που επιζητούν πολλοί από τους μεγάλους τεχνολογικούς κολοσσούς.

Άλλωστε, η βασική πηγή εσόδων τους είναι τα διαφημιστικά έσοδα, που προέρχονται από την αξιοποίηση των δεδομένων των ίδιων των χρηστών, οι οποίοι έχουν μεν δωρεάν πρόσβαση σε μία σειρά από υπηρεσίες αλλά τρόπον τινά «πληρώνουν» με τα δικά τους δεδομένα.

Αν και υπάρχουν ήδη αρκετές αντιδράσεις για την αλλαγή στη Meta και πολλοί χρήστες δηλώνουν ότι θα διαγράψουν το Facebook, η πραγματικότητα είναι πως δύσκολα θα επηρεαστεί σημαντικά η χρήση των social media που έχει δημιουργήσει ο αμερικανικός κολοσσός.

Άλλωστε, οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται στα μέσα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι περίφημες «φούσκες» και ο κάθε χρήστης συνήθως βλέπει αυτά που είναι πιο κοντά στα δικά του ενδιαφέροντα παρά σε οτιδήποτε άλλο.

Η «μάχη» για το TikTok

Όμως, δεν είναι μόνο οι εξελίξεις στη Meta που αλλάζουν το τοπίο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το μεγάλο ερώτημα δεν είναι άλλο από τι μέλλει γενέσθαι με το TikTok.

Οι αρχές των ΗΠΑ έχουν δώσει περιθώριο μέχρι τις 19 Ιανουαρίου στην κινεζική Bytedance, στην οποία ανήκει το TikTok, να πωλήσει την εξαιρετικά δημοφιλή εφαρμογή ή έστω τις αμερικανικές δραστηριότητες της.

Κάτι που μοιάζει μάλλον απίθανο.

Οι αμερικανικές Αρχές ανησυχούν για το κατά πόσον τα δεδομένα των Αμερικανών χρηστών του TikTok, οι οποίοι ξεπερνούν τα 170 εκατομμύρια, είναι προσβάσιμα από τις κινεζικές αρχές και δεν είναι η πρώτη φορά που έχει επιδιωχθεί η πώληση της συγκεκριμένης εφαρμογής.

Η κατάσταση, βέβαια, έχει περιπλακεί δεδομένου ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει ότι το TikTok τον βοήθησε στην επανεκλογή του αλλά και από τις εκτιμήσεις ότι η απαγόρευση της συγκεκριμένης εφαρμογής θα δημιουργήσει απώλειες δισεκατομμυρίων δολαρίων στην αμερικανική οικονομία.

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει το δικαίωμα να καθυστερήσει κατά 90 μέρες την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και τα αμερικανικά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για προσπάθεια εξεύρεσης πολιτικής λύσης αλλά η πραγματικότητα είναι πως τα περιθώρια είναι ιδιαίτερα στενά.

ΗΠΑ vs κινεζικών εταιρειών

H Bytedance δεν είναι η μόνη περίπτωση κινεζικής εταιρείας τεχνολογίας που βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής των αμερικανικών αρχών.

Πριν από λίγες μέρες, η Tencent συμπεριλήφθηκε στη λίστα των ΗΠΑ με τις κινεζικές εταιρείες που είναι προμηθευτές των ενόπλων δυνάμεων της Κίνας με αποτέλεσμα να ελέγχονται με διαφορετικό και πολύ πιο αυστηρό τρόπο.

Για όσους δεν γνωρίζουν, η Tencent είναι γνωστή για το WeChat, το πιο δημοφιλές super app της ανατολικής Ασίας, είναι εκ των μεγαλύτερων επενδυτών στην παγκόσμια αγορά των video games, με συμμετοχές στην Epic Games και στη Riot Games.

Επιπλέον έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε σημαντικό χρηματοδότη κινηματογραφικών παραγωγών του... Χόλιγουντ.

Την ίδια ώρα, μία άλλη κινεζική εταιρεία που έχει βρεθεί στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών είναι η TP-Link, εκ των μεγαλύτερων κατασκευαστών λύσεων δικτύωσης για καταναλωτές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Και η λίστα προφανώς αναμένεται να διευρυνθεί.

ΑΙ και Ευρωπαϊκή Ένωση

Βέβαια, ο «ελέφαντας» στο δωμάτιο δεν είναι άλλος από την κανονιστική προσέγγιση που θα ακολουθηθεί αναφορικά με την αξιοποίηση των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).

Ένα πεδίο όπου η ΕΕ δείχνει να βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τις ΗΠΑ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την πρόσφατη παρουσίαση της εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του θέματος του εθισμού των ανηλίκων στο Διαδίκτυο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να πιέσει περισσότερο τις αμερικανικές πλατφόρμες σε κανονιστικό επίπεδο.

Σπεύδοντας να επισημάνει ότι οι ΗΠΑ πηγαίνουν προς μία μεγαλύτερη απορρύθμιση αναφορικά με το πως χρησιμοποιούνται οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.

Και προσθέτοντας ότι η Ευρώπη θα πρέπει να παίξει «άμυνα» χωρίς, όμως, να οδηγηθεί σε υπερρύθμιση.

Η πραγματικότητα είναι πως η Ευρώπη έχει επιλέξει το δρόμο της επιβολής ρυθμίσεων τόσο όσον αφορά στη διαχείριση των προσωπικών δεδομένων όσο και στους τρόπους αξιοποίησης του ΑΙ, ενώ έχει επιδιώξει να θέσει όρια και στις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες.

Το GDPR, το ΑΙ Act αλλά και το Digital Services Act αποτελούν μία σοβαρή προσπάθεια να υπάρξει ένας έλεγχος μίας κατάστασης που έμοιαζε να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο.

Κάτι που προφανώς δεν είναι ιδιαίτερα αρεστό στις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες που εδρεύουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι οποίες προτιμούν το πολύ πιο χαλαρό ρυθμιστικό πλαίσιο που απολαμβάνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το ερώτημα είναι, βέβαια, αν στον υπόλοιπο κόσμο θα προτιμηθεί το ευρωπαϊκό ή το αμερικανικό μοντέλο ρύθμισης.

Και πως οι τεχνολογικές πλατφόρμες θα επιλέξουν να προσαρμοστούν σε αυτά τα νέα δεδομένα.