Το Facebook αλλάζει: Η «στροφή», οι επικριτές και γιατί αλλάζει η στρατηγική της επόμενης ημέρας

Οι fact checkers, ελληνιστί ελεγκτές ειδήσεων, εμφανίστηκαν μετά από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2016.

«Αποδείχτηκαν πολιτικά προκατειλημμένοι και πιο πολύ κατέστρεψαν την εμπιστοσύνη, παρά τη δημιούργησαν. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ» ανέφερε σε βίντεο που αναρτήθηκε από τη Μeta, ο επικεφαλής του κολοσσού Μαρκ Ζάκερμπεργκ.

Και συμπλήρωσε:

«Οι πρόσφατες εκλογές έδειξαν ότι η κοινωνία θέλει πάλι να γίνει προτεραιότητα ο λόγος».

Οι αλλαγές της εταιρείας αναμένεται να κάνουν την πλατφόρμα πιο «φιλική» προς τις αναρτήσεις των χρηστών και να μην παρεμβαίνουν σε προσωπικές απόψεις, ιδιαίτερα αναφορικά με ζητήματα όπως η μετανάστευση και το φύλο.

«Θα πιάνουμε λιγότερα από τα άσχημα πράγματα» παραδέχτηκε ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ.

Οι κανόνες θα χαλαρώσουν σε όλες τις πλατφόρμες της Meta -δηλαδή το Facebook, το Instagram και τα Threads- και η τροποποίηση αυτή θα επηρεάσει 4 δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως.

Η αλλαγή στρατηγικής του Facebook έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την επικεφαλής του X, Λίντα Γιακαρίνο.

«Καλώς ήρθατε στο πάρτι» είπε η ίδια, μιλώντας στο τεχνολογικό σόου CES στο Λας Βέγκας, μερικές μόλις ώρες μετά από τις ανακοινώσεις του Ζάκερμπεργκ.

Τι λένε οι επικριτές

Επικριτές της νέας αυτής πολιτικής έσπευσαν να κατηγορήσουν τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ ότι επιχειρεί να αλλάξει το προφίλ του κολοσσού για να «ευθυγραμμιστεί με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Τραμπ».

Και αυτό γιατί ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ασκήσει δριμεία κριτική κατά της Meta για «αντι-συντηρητικές προκαταλήψεις».

Οι Νew York Times γράφουν σε άρθρο τους ότι οι συνεργάτες fact checkers της Μeta αιφνιδιάστηκαν από την απόφαση της εταιρείας και δεν είχαν ενημερωθεί νωρίτερα.

Η Νικόλ Γκιλ, επικεφαλής της οργάνωσης Accountable Tech, υποστηρίζει σε ανακοίνωσή της πως η αλλαγή στρατηγικής από τη Meta είναι «ένα δώρο στον Ντόναλντ Τραμπ και εξτρεμιστές ανά τον κόσμο» και πως ανοίγει την πόρτα «για την αύξηση του μίσους, της παραπληροφόρησης και των θεωριών συνωμοσίας που πυροδότησαν την επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο».

Άλλοι επικριτές του Ζάκερμπεργκ υποστηρίζουν ότι ο 40χρονος δισεκατομμυριούχος έχει… προϊστορία στις αλλαγές πολιτικής ανάλογα με το «πού φυσάει ο πολιτικός άνεμος».

Την ίδια ώρα, η Χελ Θόρνινγκ Σμιτ, μια εκ των επικεφαλής του ανεξάρτητου οργάνου που ελέγχει το περιεχόμενο του Facebook και του Instagram δήλωσε πως ανησυχεί ιδιαίτερα για το πώς θα επηρεάσει η απόφαση της Meta της μειονοτικές ομάδες.

Ωστόσο, η ίδια δήλωσε στο BBC ότι ορισμένες από τις αλλαγές, όπως αυτή των community notes, είναι καλοδεχούμενες.

Υπάρχουν, ωστόσο, και πολλές «φωνές» ανά τις ΗΠΑ που υποδέχτηκαν με ικανοποίηση τις ανακοινώσεις του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, λέγοντας ότι δίνεται και πάλι έμφαση στην ελευθερία του λόγου και σταματά η αστυνόμευση περιεχομένου.

Τι λένε οι ειδικοί

Ειδικοί του χώρου, που μίλησαν σε διεθνή ΜΜΕ, ξεκαθαρίζουν ότι είναι δύσκολο να αποσαφηνιστεί για ποιο λόγο αποφάσισε να προχωρήσει στις κινήσεις αυτές η Meta.

Όλα τα σενάρια, όπως επισημαίνουν, είναι πιθανά.

«Ο Ζάκερμπεργκ ήξερε ότι είχε μπροστά του τη μάχη για αλλαγές στις βασικές αρχές του Facebook» δήλωσε στο ABC News ο Έρικ Γκόλντμαν, καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο Σάντα Κλάρα.

«Το ερώτημα είναι γιατί τώρα» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Ο έλεγχος ειδήσεων από το Facebook το 2016 είχε προκαλέσει έντονη κριτική από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, που είχε κατηγορήσει τον Ζάκερμπεργκ και την πλατφόρμα για λογοκρισία του συντηρητισμού.

Το… θερμόμετρο χτύπησε «κόκκινο» στις αρχές του 2021, όταν η εταιρεία ανέστειλε τα προφίλ του Ντόναλντ Τραμπ από τις πλατφόρμες του μετά από τα γεγονότα στο Καπιτώλιο στις αρχές Ιανουαρίου.

Τότε ο Ζάκερμπεργκ είχε δηλώσει ότι οι κίνδυνοι παραμονής του Τραμπ στην πλατφόρμα είναι «απλά πάρα πολλοί μεγάλοι».

Ο Σολ Μέσινγκ, αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημιακού κέντρου Κοινωνικών Δικτύων και Πολιτικής της Νέας Υόρκης και πρώην ερευνητής για το Facebook, δήλωσε στο ίδιο αμερικανικό μέσο ότι το τελευταίο διάστημα, οι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν κάνει μια «στροφή» προς τον συντηρητισμό, υιοθετώντας μια πιο χαλαρή αντιμετώπιση στα όσα γράφουν οι χρήστες.

«Υπάρχει μια δεξιά στροφή αναφορικά με την ελευθερία του λόγου στη Σίλικον Βάλεϊ και ενδεχομένως η απόφαση να σχετίζεται με αυτό» δήλωσε ο Μέσινγκ.

Ο Ζάκερμπεργκ έχει αρχίσει να ρίχνει τους… τόνους απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ, με τη Meta να δωρίζει και ένα εκατομμύριο δολάρια για την ορκωμοσία του Τραμπ.

Το 2017 είχε αποφύγει να δώσει χρήματα για την ορκωμοσία του.

Ευρύτερη «στροφή»

Μόλις μια ημέρα πριν από τις ανακοινώσεις Ζάκερμπεργκ, ο κολοσσός κοινωνικής δικτύωσης είχε ανακοινώσει ότι η Ντάνα Γουάιτ, γνωστή υποστηρίκτρια του Τραμπ, αναλαμβάνει θέση στο διοικητικό συμβούλιο της Meta.

Παράλληλα, την περασμένη εβδομάδα η Meta ανακοίνωσε ότι ο Τζόελ Κάπλαν, υποστηρικτής των Ρεπουμπλικάνων, θα αναλάβει τη θέση του Επικεφαλής Παγκόσμιας Πολιτικής.

Έγινε παράλληλα γνωστό ότι ο Ζάκερμπεργκ θέλει να αναλάβει «ενεργό ρόλο» στις συζητήσεις τεχνολογικής πολιτικής.

«Δεν τίθεται ερώτημα ότι υπήρξε αλλαγή τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Είδαμε κοινωνικές και πολιτικές πιέσεις, όλες προς την κατεύθυνση να υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος περιεχομένου, μεγαλύτερη λογοκρισία και τώρα έχουμε μια πραγματική ευκαιρία. Τώρα έχουμε μια νέα κυβέρνηση και έναν πρόεδρο που υπερασπίζεται την ελεύθερη έκφραση. Και αυτό θα κάνει τη διαφορά» τόνισε ο ίδιος ο Κάπλαν, ο οποίος παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στο κανάλι Fox.

Στην ίδια συνέντευξη, ο Κάπλαν είπε ότι η παλαιότερη πολιτική ελέγχου ειδήσεων είχε γίνει πολύ προκατειλημμένη και η εταιρεία επιθυμεί να επιστρέψει στις ρίζες της, δηλαδή στην ελευθερία του λόγου.

Μάλιστα, τόνισε πως το μοντέλο του Ίλον Μασκ στο Χ, που έχει ελάχιστους κανόνες και επιτρέπει στους χρήστες να ελέγχουν ο ένας τον άλλο, είναι εποικοδομητικό.

Όπως δήλωσε πηγή της Μeta στο CNNi, η εταιρεία είχε ενημερώσει την ομάδα του Τραμπ ότι θα αλλάξει η πολιτική περί ψευδών ειδήσεων.

Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξη Τύπου από την κατοικία του στη Φλόριντα, είπε ότι παρακολούθησε τον Κάπλαν στο Fox και ότι η Meta έχει προχωρήσει πολύ.

«Παρακολούθησα τη συνέντευξή τους και νομίζω ότι ήταν πολύ καλή συνέντευξη. Πιστεύω, αλήθεια, ότι έχουν προχωρήσει πολύ. To Μeta, το Facebook. Νομίζω ότι έχουν προχωρήσει πολύ. Το παρακολούθησα και ο άνθρωπος ήταν πολύ εντυπωσιακός» είπε ο Τραμπ, ερωτηθείς σχετικά από το δημοσιογράφο του CNNi Στιβ Κοντόρνο.

Ο δημοσιογράφος ρώτησε, επίσης, το νέο πρόεδρο των ΗΠΑ εάν πιστεύει ότι η απόφαση της Meta αποτελεί «απάντηση» σε απειλές που είχε εκτοξεύσει ο ίδιος κατά του Ζάκερμπεργκ στο παρελθόν.

«Πιθανώς. Ναι, πιθανώς» απάντησε ο Ντόναλντ Τραμπ.