Cassini: Τέλος εποχής με 12 ιστορικές λήψεις του Γαλαξία μας

Λουκάς Καρνής

Σάββατο, 16 Σεπτεμβρίου 2017 11:30

Cassini: Τέλος εποχής με 12 ιστορικές λήψεις του Γαλαξία μας

Η αυτοκαταστροφική βουτιά μέσα στην πυκνή ατμόσφαιρα του γιγάντιου πλανήτη Κρόνου συνέβη και έτσι το διαστημικό σκάφος Cassini (Κασίνι) μας αποχαιρέτησε έχοντας ολοκληρώσει την ιστορική αποστολή εξερεύνησης του Γαλαξία μας.

Ο "βετεράνος" του διαστήματος με μέγεθος λεωφορείου είχε πια ξεμείνει από καύσιμα και γι' αυτό είχε προαποφασισθεί να "αυτοκτονήσει" στον Κρόνο, προκειμένου οι επιστήμονες να είναι βέβαιοι ότι το διαστημικό σκάφος δεν επρόκειτο να πέσει στον Τιτάνα ή στον Εγκέλαδο, μολύνοντάς τους ίσως με γήινα μικρόβια.

Το βάρους δυόμισι τόνων σκάφος πραγματοποίησε την Παρασκευή την τελευταία και "φαρμακερή" από τις "βουτιές" του, σύμφωνα με τον προγραμματισμό των ελεγκτών του από τη Γη, κινούμενο με ταχύτητα περίπου 113.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Το τέλος του Cassini είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν λεπτό προς λεπτό από το Εργαστήριο JPL της NASA στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια σημαντικοί έλληνες επιστήμονες που συμμετείχαν επί χρόνια στο σχεδιασμό και στην ανάλυση των στοιχείων του Cassini, με πρωτεργάτες τον ακαδημαϊκό Σταμάτη Κριμιζή και την πλανητική επιστήμονα Αθηνά Κουστένη.

Η αποστολή Cassini-Huygens υπήρξε κοινό εγχείρημα της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιταλικής Υπηρεσίας Διαστήματος. Εδώ, το μεγαλείο του Κρόνου στις 23 Ιουλίου 2008. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Ήταν η πρώτη που έθεσε ένα σκάφος σε τροχιά στο σύστημα του Κρόνου και η πρώτη που έστειλε μια αυτόνομη διαστημοσυσκευή (Huygens) στον Τιτάνα το 2005. Σύνθεση φωτογραφιών από τις 13 Νοεμβρίου 2015 φέρνουν την επιφάνεια του Τιτάνα πιο κοντά. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Η αποστολή επέτρεψε μια σειρά από επιστημονικές ανακαλύψεις, που εμπλούτισαν τις γνώσεις μας για τον Κρόνο και τα φεγγάρια του. Ήδη ο όγκος των δεδομένων του έχει επιτρέψει τη δημοσίευση σχεδόν 4.000 επιστημονικών εργασιών, ενώ πολλές ακόμη θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια. Εδώ ο Κρόνος και τα δαχτυλίδια του το 2009. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Η Διώνη (αγγλικά: Dione), ο τέταρτος μεγαλύτερος από τους 62 φυσικούς δορυφόρους του πλανήτη Κρόνου και ο δέκατος πέμπτος, κατά σειρά μεγέθους, δορυφόρος του ηλιακού συστήματος.

Η Διώνη έχει μέση διάμετρο 1.123 χιλιόμετρα και απέχει από τον πλανήτη Κρ — Η Διώνη (αγγλικά: Dione), ο τέταρτος μεγαλύτερος από τους 62 φυσικούς δορυφόρους του πλανήτη Κρόνου και ο δέκατος πέμπτος, κατά σειρά μεγέθους, δορυφόρος του ηλιακού συστήματος. Η Διώνη έχει μέση διάμετρο 1.123 χιλιόμετρα και απέχει από τον πλανήτη Κρόνο 377.400 χιλιόμετρα. Πήρε το όνομά της από την τιτανίδα Διώνη, η οποία ήταν αδελφή του Κρόνου κατά την Ελληνική μυθολογία. Η άλλη σημερινή ονομασία του δορυφόρου είναι Κρόνος IV (Saturn IV). Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Ο Εγκέλαδος είναι ένας μεσαίου μεγέθους δορυφόρος με διάμετρο 504 χιλιομέτρων. Κάτω από ένα επιφανειακό στρώμα πάγου πάχους δύο έως 60 χιλιομέτρων, εκτιμάται ότι υπάρχει ένας τεράστιος παγκόσμιος ωκεανός. Από ρωγμές στην επιφάνεια του δορυφόρου ξεπηδάνε εντυπωσιακοί πίδακες αερίων και σωματιδίων πάγου, που εκτινάσσονται σε ύψος δεκάδων χιλιομέτρων στο διάστημα. Το Cassini, στην κοντινότερη προσέγγισή του στον Εγκέλαδο στο τέλος του 2015, όταν έφθασε σε απόσταση μόνο 49 χιλιομέτρων από την επιφάνειά του νότιου πόλου, διέσχισε έναν τέτοιο πίδακα και με το όργανό του -ένα φασματόμετρο μάζας- ανίχνευσε μοριακό υδρογόνο. Οι αναλύσεις έδειξαν ότι το μοριακό υδρογόνο πιθανότατα παράγεται από τις υδροθερμικές αντιδράσεις που συμβαίνουν μεταξύ του υπόγειου νερού και των καυτών πετρωμάτων του βυθού, κάτι παρόμοιο δηλαδή με αυτό που συμβαίνει στις υδροθερμικές "καμινάδες" των βυθών της Γης. Η φωτογραφία παραδόθηκε στη δημοσιότητα στις 15 Φεβρουαρίου 2016. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Ο δεύτερος μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου, Ρέα, είναι το πρώτο σώμα εκτός της Γης στο οποίο ανιχνεύεται ατμόσφαιρα με οξυγόνο, έστω κι αν το ζωoγόνο στοιχείο είναι 5 τρισεκατομμύρια φορές πιο αραιό από ό,τι στον πλανήτη μας. Το ασυνήθιστο αέριο πέπλο της Ρέας φαίνεται ότι ανανεώνεται συνεχώς, καθώς η κοσμική ακτινοβολία βομβαρδίζει και διαβρώνει την επιφάνεια. Οι τελευταίες παρατηρήσεις της αποστολής Cassini, που μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004, "υποδεικνύουν ότι η ενεργή, περίπλοκη χημεία που περιλαμβάνει οξυγόνο ενδέχεται να είναι αρκετά κοινή σε όλο το Ηλιακό Σύστημα, ακόμα και στο Σύμπαν" σχολίασε ο Μπεν Τίολις, μέλος της επιστημονικής ομάδας της αποστολής. Η φωτογραφία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 10 Φεβρουαρίου 2015. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Δίνες και καταιγίδα στην επιφάνεια του Κρόνου στις 27 Νοεμβρίου 2012. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Ο Τιτάνας, ένα από τα δύο φεγγάρια του Κρόνου που προσήλκυσαν ιδιαίτερα την προσοχή των επιστημόνων. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Τα δαχτυλίδια του Κρόνου και η δική μας Γη σε μια ιστορική λήψη του Cassini από τις 19 Ιουλίου του 2013. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Σύνθεση φωτογραφιών αποκαλύπτουν την ατμόσφαιρα του Κρόνου στις 26 Απριλίου του 2017 JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE/NASA Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Ο "τερατώδης" πλανήτης Δίας και η Ιώ, ένας από τους τέσσερις δορυφόρους πλανήτες του. Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

Μεταξύ άλλων, το Cassini ανακάλυψε τους θεαματικούς πίδακες που ξεπηδούν από τον δορυφόρο Εγκέλαδο και παραπέμπουν στην ύπαρξη ενός υπόγειου τεράστιου ωκεανού, με ενδείξεις ακόμη και μικροβιακής ζωής. Αποκάλυψε επίσης ότι στον παγωμένο δορυφόρο Τιτάνα βρέχει υγρογονάνθρακες, σχηματίζοντας εντυπωσιακά ποτάμια, λίμνες και θάλασσες υδρογονανθράκων, που πιθανώς μοιάζουν με τις αρχέγονες θάλασσες της Γης και τις οποίες κάποτε μπορεί να εξερευνήσει ένα υποβρύχιο σκάφος. Αρκετά ακόμη μυστήρια του Κρόνου απομένουν να λυθούν. Προς το παρόν πάντως, καμία διαστημική υπηρεσία δεν σχεδιάζει να επισκεφθεί ξανά τον Κρόνο τα επόμενα χρόνια, έτσι η αυτοκαταστροφή του Cassini αποτέλεσε το προσωρινό τέλος μιας εποχής. Τα δαχτυλίδια του Κρόνου, 28 ιανουαρίου 2016 Πηγή: NASA/JPL-CALTECH/SPACE SCIENCE INSTITUTE

TECH · CASSINI

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΛΛΑΔΑ

Εντυπωσιακές εικόνες από την εκπαίδευση των νέων Ανθυπιλάρχων των Τεθωρακισμένων (pics, vid)