TRAVEL

Οι ειδικοί καταρρίπτουν τον μύθο ότι τα ούρα ανακουφίζουν τα τσιμπήματα από μέδουσες

Οι ειδικοί καταρρίπτουν τον μύθο ότι τα ούρα ανακουφίζουν τα τσιμπήματα από μέδουσες
Αν μία συνάντηση με μέδουσα έχει ατυχή κατάληξη, ξεχάστε το μύθο για ξέπλυμα του τσιμπήματος με ούρα Reinhard Dirscherl/ullstein bild via Getty Images

Είναι μια κλασική σκηνή από τα «Φιλαράκια»: η Μόνικα τσιμπιέται από μέδουσα στην παραλία και ο Τζόι θυμάται κάτι που είδε σε ένα ντοκιμαντέρ: η μόνη λύση για την ανακούφιση του πόνου, είναι να ουρήσει πάνω στο τσίμπημα…

Και δεν είναι μόνο ο Τζόι, αλλά πολύς κόσμος που πιστεύει κάτι τέτοιο. Είναι όμως αλήθεια ότι τα ούρα βοηθούν να ανακουφιστεί ο πόνος από το τσίμπημα της μέδουσας; Οι ειδικοί εξηγούν ότι όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά είναι πιθανό να κάνουν το τσίμπημα χειρότερο.

«Ο μύθος αυτός ξεκίνησε πιθανότατα επειδή τα ούρα περιέχουν αμμωνία και ουρία, δίνοντάς τους ένα ελαφρώς βασικό pH», εξηγεί στο Live Science η Jessica Colla, διευθύντρια εκπαίδευσης στο Maui Ocean Center στη Χαβάη.

Οι μέδουσες είναι ζελατινώδη θαλάσσια πλάσματα που τσιμπάνε ως απάντηση στην πίεση η οποία ενεργοποιεί τα κύτταρα δηλητηρίου που βρίσκονται τα πλοκάμια τους. Αυτά τα δηλητηριώδη κύτταρα, που ονομάζονται νηματοκύστεις, αναπτύσσουν μικροσκοπικά καμάκια που εγχύουν το δηλητήριό τους στο δέρμα και στη συνέχεια συνεχίζουν να κρέμονται από αυτό. Το τι θα κάνει ο τραυματίας στη συνέχεια είναι κρίσιμο, διότι η ρίψη του λάθος υγρού στο τραύμα – κάτι με δραστικά διαφορετικό pH ή ισορροπία αλάτων – μπορεί να προκαλέσει την έκχυση περισσότερου δηλητηρίου από τις νηματοκύστεις στο δέρμα.

Ο μύθος για τα ούρα και τα τσιμπήματα από μέδουσες βασίζεται στην ιδέα ότι τα ούρα με το βασικό pH «θα μπορούσαν να είναι πιο κατάλληλα από το θαλασσινό νερό», το φυσικό περιβάλλον των νηματοκύστεων, δηλώνει ο Richard Clark, ιατρικός διευθυντής του Συστήματος Ελέγχου Δηλητηριάσεων της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο. «Το σκεπτικό είναι ότι τα ούρα θα μπορούσαν να ξεπλύνουν τις νηματοκύστεις χωρίς να τις διεγείρουν», λέει. Αυτό όμως δεν συμβαίνει.

Δεδομένου ότι τα ούρα είναι συχνά αραιωμένα, μπορεί να μοιάζουν περισσότερο με γλυκό νερό παρά με θαλασσινό. Και ποτέ δεν θέλετε να ξεπλύνετε ένα τσίμπημα με γλυκό νερό, γιατί αυτό επιδεινώνει τον πόνο. Η μεγάλη διαφορά στο διαλυμένο αλάτι μεταξύ γλυκού και θαλασσινού νερού προκαλεί την απελευθέρωση περισσότερου δηλητηρίου από τις νηματοκύστεις. Το ίδιο ισχύει και για τα ούρα αν είναι πολύ αραιά.

Η πολύ καλύτερη επιλογή είναι να χρησιμοποιήσετε απλώς θαλασσινό νερό, επισημαίνει ο Clark. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι το ξύδι (5% οξικό οξύ) μπορεί να εξουδετερώσει τις νηματοκύστεις από ορισμένα είδη μεδουσών.

Τι πρέπει να κάνουμε

Οι πραγματικές πρώτες βοήθειες για τσιμπήματα μεδουσών μπορεί να είναι εκπληκτικά απλές. Εδώ είναι μερικοί καλύτεροι – και λιγότερο αηδιαστικοί – τρόποι για να διαχειριστείτε την ενόχληση μετά από μια συνάντηση με μέδουσα, σύμφωνα με την Colla.

1. Ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό ή ξύδι: Οι άφθονες ποσότητες θαλασσινού νερού είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεπλύνετε το τσίμπημα. Το ξύδι είναι επίσης μια αξιόπιστη επιλογή για τα τσιμπήματα από τα περισσότερα είδη μεδουσών, βοηθώντας στην αδρανοποίηση των νηματοκύστεων και στην αποτροπή περαιτέρω απελευθέρωσης δηλητηρίου. Ωστόσο, εάν το είδος της μέδουσας είναι άγνωστο, είναι καλύτερο να επιμείνετε στο θαλασσινό νερό, δήλωσε η Colla.

2. Αφαιρέστε τα πλοκάμια: Η αφαίρεση των πλοκαμιών και των νηματοκύστεων είναι σημαντική για την πρόληψη περαιτέρω δηλητηρίασης και πόνου. Μην προσπαθήσετε να ξύσετε τα πλοκάμια με τα χέρια σας. Αντ' αυτού, αφαιρέστε τα προσεκτικά με τσιμπιδάκι και, στη συνέχεια, αφαιρέστε τις νηματοκύστεις με την άκρη κάποιου επίπεδου και σκληρού αντικειμένου, όπως μια πιστωτική κάρτα.

3. Ζητήστε ιατρική βοήθεια: Ορισμένα τσιμπήματα μέδουσας μπορεί να είναι σοβαρά ή θανατηφόρα. «Εάν νιώσετε πρήξιμο, ναυτία, σύγχυση, πόνους στο σώμα ή δυσκολία στην αναπνοή, επισκεφθείτε αμέσως γιατρό», τονίζει η Colla.