Τα εγκαταλελειμμένα μέρη του Βερολίνου και οι ιστορίες τους
«Η ιστορία της Γερμανίας είναι ξεχωριστή» αναφέρει ο Ciarán Fahey. «Δε νομίζω πως υπάρχουν χώρες στην Ευρώπη με τόσα ιστορικά αλλά κατεστραμμένα κτίρια».
Ο Fahey έχει γεννηθεί στην Ιρλανδία και είναι φωτορεπόρτερ της ιστοσελίδας Abandoned Berlin.
Το πάθος του είναι η εξερεύνηση όλων των «παραμερισμένων» και εγκαταλελειμμένων κτιρίων της Γερμανίας καθώς και οι ιστορίες πίσω από αυτούς τους ετοιμόρροπους τοίχους.
Ταξιδιώτης του χρόνου
«Πάντα με έλκυε η φωτογραφία. Φαντάζομαι λόγω του επαγγέλματός μου –δημοσιογράφος- έχω αυτή την έμφυτη περιέργεια. Όλα ξεκίνησαν το 2009 όταν αντίκρισα το εγκαταλελειμμένο πάρκο “Spreepark” κοντά στο κέντρο του Βερολίνου» δήλωσε ο Fahey στο CNNi.
Το Spreepark άνοιξε τις πόρτες του το 1969 προς τιμήν των 20 χρόνων της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Δυστυχώς έκλεισε το 2002 και τώρα είναι ένα ξεχασμένο και μυστηριώδες μέρος.
Όλα τα αξιοθέατα αφέθηκαν στο έλεός τους όταν σταμάτησε η λειτουργία του πάρκου. Εικόνες όπως τα σκουριασμένα roller coasters μέσα στα άγρια φυτά και γλυπτά δεινοσαύρων, προσφέρουν μία εφιαλτική εμπειρία.
«Μου πήρε λίγη ώρα μέχρι να πάρω την απόφαση να μπω. Πήγα μόνος μου γιατί δεν ήθελα κανέναν μαζί μου. Ήταν τόσο μαγευτική εμπειρία που όταν έφτασα σπίτι ήθελα να γράψω τα πάντα για αυτή» διηγείται ο φωτογράφος.
Το Spreepark ήταν το έναυσμα που χρειαζόταν ο Fahey για να εξερευνήσει και τα υπόλοιπα τέτοια μέρη του Βερολίνου.
«Κατά κάποιον τρόπο όλα συνέβησαν τυχαία. Το ένα μέρος με οδηγούσε στο άλλο. Ανακάλυπτα συνέχεια όλο και περισσότερα και τότε ήταν που αποφάσισα να τα συμπεριλάβω όλα σε έναν ιστότοπο, ο οποίος θα έχει να κάνει αποκλειστικά με εγκαταλελειμμένα μέρη».
Η αξία του παρελθόντος
Οι φωτογραφίες του Fahey προκαλούν ανατρίχιασμα. Ο ίδιος, έχει δεσμευθεί να αφηγείται τις ιστορίες πίσω από κάθε μέρος που απεικονίζεται στη δουλειά του.
«Θα μου ήταν πολύ πιο εύκολο να επισκέπτομαι ένα μέρος, να τραβώ πολλές φωτογραφίες, να τις δημοσιεύω και ύστερα να το ξεχνάω. Αλλά δε το βλέπω έτσι. Το σημαντικότερο για μένα είναι οι ιστορίες πίσω από όλα αυτά τα μυστηριώδη μέρη».
Τα περισσότερα μέρη χρονολογούνται 30 χρόνια –ή και παραπάνω- πίσω.
«Θα έλεγα πως το 90% αυτών είναι από την πτώση του τοίχους».
Ο επίμονος εξερευνητής
Με την επίσκεψη σε τόσα ιστορικά εγκαταλελειμμένα μέρη, ο Fahey καταφέρνει να κολλήσει κομμάτια του παρελθόντος. Αλλά η πρόσβαση σε όλες αυτές τις τοποθεσίες δεν είναι πάντα εύκολη. Άλλωστε, μπορεί να θεωρηθεί και ποινικό αδίκημα. Είναι κάτι που δε συνιστάται για έναν απλό τουρίστα και μπορεί να αποδειχθεί κάτι πολύ επικίνδυνο.
Στην ιστοσελίδα του ο καλλιτέχνης δίνει συμβουλές για το πώς να προσπεράσει κανείς τους φύλακες, αλλά τονίζει πως είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή.
«Έχει να κάνει με το κάθε μέρος. Ας πούμε, για παράδειγμα, πως μιλάμε για ένα παλιό άσυλο. Θα κάνω βόλτα όλη την περίμετρο του κτιρίου ώστε να ελέγξω αν υπάρχει κάποιο ανοιχτό ή σπασμένο παράθυρο. Γενικότερα, εάν υπάρχει κάποιος τρόπος εισόδου».
Δήλωσε πως έχει ζήσει στιγμές που παραλίγο να τον πιάσουν ή που τον έχουν πιάσει.
Γιατί υπάρχουν τόσα εγκαταλελειμμένα κτίρια;
Ο Fahey αναφέρει πως υπάρχουν τουλάχιστον ενενήντα εγκαταλελειμμένα κτίρια στο Βερολίνο, τα οποία δεν πρόλαβε να επισκεφθεί. Κάπως έτσι ξεκίνησε να ψάχνει την αιτία αυτού του μεγάλου και ανησυχητικού αριθμού.
«Η Γερμανία είναι πολύ απρόσεχτη με τα κτίριά της. Τα αντιμετωπίζει ως κάτι μιας χρήσης».
Η πολιτική ιστορία της χώρας έχει αρκετές αναταραχές και ριζικές αλλαγές. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, πολλά κτίρια ανεγέρθηκαν και έπειτα εγκαταλείφθηκαν, καθώς άλλαξε η κυβέρνηση.
Ειδικά μετά την πτώση του τοίχους, πολλοί επιχειρηματίες αντέδρασαν και άφησαν τα κτίρια των εταιρειών τους.
«Το Βερολίνο είχε πάντα τη φήμη της πόλης με την άσχημη οικονομική κατάσταση αλλά τώρα έχει αρκετά χρήματα και πολλές επενδύσεις. Τα κενά που υπήρχαν, εξαφανίζονται. Παλιά κτίρια αρχίζουν να αξιοποιούνται».
Ακόμη και το Spreepark θα μπορούσε να έχει μια δεύτερη ευκαιρία. Το 2014 ο Δήμος του Βερολίνου αγόρασε το πάρκο και έκτοτε κυκλοφορούν φήμες περί ανακαίνισης.
Τραυματικές αναμνήσεις
Στην πόλη του Βερολίνου έχουν «ξεμείνει» αρκετά εγκαταλελειμμένα κτίρια από την εποχή των Ναζί.
Η τύχη όλων αυτών των κτιρίων παραμένει ένα αναπάντητο ερώτημα.
Μερικοί υποστηρίζουν πως θα πρέπει να γκρεμιστούν έτσι ώστε να αποφευχθεί η περίπτωση να μετατραπούν σε ιερούς τόπους για κάποιους. Από την άλλη, κάποιοι πιστεύουν πως θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως προειδοποιήσεις της ίδιας της ιστορίας για τις μελλοντικές γενιές.
Πολλά από αυτά τα κτίρια έχουν αφεθεί εντελώς στην τύχη τους, όπως το πρώην σανατόριο, Heilstätten Hohenlychen, στο οποίο διεξάγονταν φρικιαστικά πειράματα.
Πηγή: Abandoned Berlin
Φωτογραφίες από CNNi
Abandoned Berlin: The story behind its forgotten places