Κύθηρα: Το νησί που ύμνησαν οι αρχαίοι συγγραφείς

Τα Κύθηρα βρίσκονται στην νότια Ελλάδα, ανάμεσα στην Πελοπόννησο και την Κρήτη, στο σημείο που το Ιόνιο, το Αιγαίο και το Κρητικό πέλαγος συναντώνται.

Το μήκος των ακτογραμμών του είναι περίπου 90 χιλιόμετρα. Στο βόρειο άκρο του νησιού βρίσκεται ο φάρος του Μουδαρίου, ο οποίος χτίστηκε το 1857 από τους Άγγλους, ενώ στο λιμάνι του Καψαλίου, στο νότιο τμήμα του νησιού, βρίσκεται φάρος ο οποίος κατασκευάστηκε το 1853.

Τα Κύθηρα είναι ορεινά, με δύο κύριες οροσειρές. Ποτάμια υπάρχουν κοντά στον Μυλοπόταμο, στον Καραβά και στα Μητάτα. Στο Μυλόποταμο υπάρχουν καταρράκτες και το νερό χρησιμοποιείται για να κινεί νερόμυλους, ενώ εκεί είναι το πιο εύφορο τμήμα του νησιού. Το νησί είναι γεμάτο από αξιοθέατα, παραδοσιακά χωριά, βυζαντινά και ενετικά μνημεία.

Η Χώρα έχει παραδοσιακά στενά, κάστρο και έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός. Το Καψάλι, το λιμάνι της Χώρας, έχει δύο ίδιους κόλπους. Απέναντι απ' το Καψάλι βρίσκεται η βραχονησίδα Αυγό ή Χύτρα με σπήλαιο το οποίο μπορείτε να επισκεφθείτε. Η Παλαιόχωρα, η ερειπωμένη βυζαντινή πρωτεύουσα του νησιού και η Κακή Λαγκάδα, η έξοδος του μεγάλου φαραγγιού της Παλαιόχωρας νότια της Αγ. Πελαγίας.

Στο Μυλοπόταμο, μπορούμε να θαυμάσουμε τον καταρράκτη της Φόνισσας. Ο Αυλέμονας είναι ένα ήσυχο λιμανάκι κύριο χαρακτηριστικό του οποίου είναι ένα μικρό Ενετικό κάστρο. Η γέφυρα, στο Κατούνι κατασκευάστηκε από τους Άγγλους το 1829 και ήταν η μεγαλύτερη στο είδος της στην Ελλάδα.

Επίσης, στα Κήθυρα, υπάρχουν πολλοί ναοί και μονές από τον 13ο αιώνα. Τα πιο ιδιαίτερα είναι η Παναγία Μυρτιδιώτισσα (προστάτιδα του νησιού), η Αγία Μόνη και η Αγία Ελέσσα.

Στο νησί υπάρχουν παραλίες με κρυστάλινα νερά, όπως το Διακόφτι, η Παλαιόπολη, το Καλαδί, οι Όχελες, η Φυρή Άμμος, το Μελιδόνι, το Καψάλι,η Αγία Πελαγία, οι Φούρνοι, ο Χαλκός, η Κομπονάδα,η Πλατιά Άμμος.

Μυθολογία

Σύμφωνα με τη μυθολογία, γεννήθηκε η Αφροδίτη, όταν στους αφρούς της θάλασσας έπεσαν σε αυτήν τα αποκομμένα από τον Κρόνο γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού. Τα κύματα παρέσυραν, τη θεά, η οποία έφθασε στην Πάφο της Κύπρου, όπου επίσης λατρεύτηκε ως προστάτης του νησιού. Από τα Κύθηρα φέρεται να έχει και την προσωνυμία Κυθέρεια, η Αφροδίτη. Η ίδρυση από τα πολύ πρώιμα χρόνια ναού της θεάς στα Κύθηρα έδωσε και στο νησί τον ομηρικό χαρακτηρισμό “ζάθεα” δηλαδή πανάγια.

Παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι το νησί αναδύθηκε από τη θάλασσα. Αυτό αποδεικνύεται από τα παλαιοντολογικά ευρήματα, που έχουν ενδείξεις θαλάσσιας ζωής, σε εκτεταμένες περιοχές των Κυθήρων, στα Μητάτα και τα Βιαράδικα.

Σε ό,τι αφορά την ονομασία Κύθηρα, σύμφωνα με το Δήμο Κυθήρων, είναι ένα από τα επτά αναφερόμενα αρχαιότερα ελληνικά τοπωνυμία. Και αυτό γιατί συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που περιέχονται σε επιγραφή στη βάση αιγυπτιακού αγάλματος, που χρονολογείται στην εποχή του Αμένοφι του Γ΄, γύρω στα 1400 π.χ.

Το όνομα Κύθηρα (Τσιρίγο) ο Όμηρος το αναφέρει στην Ιλιάδα, ενώ η θεά Αφροδίτη, η θεά του Έρωτα, ταυτίζεται με το νησί και παίρνει το όνομα Κυθέρεια. Και άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς της αρχαιότητας αναφέρονται στο νησί με το όνομα Κύθηρα, ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ο Αριστοτέλης (γράφει ότι το νησί λεγόταν Πορφυρούσα - λόγω της επεξεργασίας πορφύρας - αλλά στις μέρες του λεγόταν Κύθηρα) και ο Ξενοφώντας (χρησιμοποιεί τον όρο Κυθηρία γη).

Πιθανόν οι Φοίνικες, να έφεραν στο νησί την τέχνη της κατεργασίας της Πορφύρας, ενός κοχυλιού από το οποίο έβγαινε το βαθύ κόκκινο χρώμα, που χρησιμοποιείται στα βασιλικά ενδύματα και από το οποίο τα Κύθηρα πήραν την ονομασία Πορφυρίς ή Πορφυρούσα.

Τα ευρήματα της αρχαιολογικής ερευνάς δείχνουν ότι το νησί κατοικείται τη Μινωική εποχή (3.000-1.200 π.χ.), τη Μυκηναϊκή (1.400-1.100 π.χ.) και ότι υπήρξε σημαντικό κέντρο των Μινωιτών στην προσπάθεια τους να πλεύσουν από την Κρήτη στην Πελοπόννησο και από εκεί να φθάσουν, μέχρι τη σημερινή Μεγ.Βρετανία, χρησιμοποιώντας τους τότε γνωστούς θαλάσσιους δρόμους.