Chinatown: Τα πραγματικά γεγονότα πίσω από την ιστορία του κλασικού film noir

Έχοντας κάνει το ντεμπούτο του πριν από 50 χρόνια αυτή την εβδομάδα, το «Chinatown» βρίσκεται απέναντι σε έναν αγώνα για τον έλεγχο του νερού στο άνυδρο Λος Άντζελες, και μερικούς από τους δυνατούς εξουσιαστές που αναζητούν αυτόν τον έλεγχο, μαζί με τα χρήματα που το συνοδεύουν.

Βραβευμένος με Όσκαρ για το πρωτότυπο σενάριο του Ρόμπερτ Τάουν (από 11 συνολικά υποψηφιότητες για Όσκαρ), το «Chinatown» παραμένει μια ανεξίτηλη σφραγίδα στο είδος του φιλμ νουάρ, ανανεώνοντάς το με μια σύνθετη και συναισθηματική ιστορία, ενώ παράλληλα ρίχνει φως σε μερικά από τα πραγματικά γεγονότα. Εγγενές στοιχείο της ιστορίας του Λος Άντζελες είναι το πώς το νερό ήταν - και εξακολουθεί να είναι - προσβάσιμο από την πόλη, μια ιστορία γεμάτη καταστροφές και διαφθορά.

• Διαβάστε επίσης: Το καλύτερο νουάρ όλων των εποχών έγινε 50 ετών - Το ανυπέρβλητο σενάριο μιας ταινίας-ορόσημο

«Είναι εκπληκτικός ο τρόπος που η ταινία συγκεντρώνει το νερό ως χαρακτήρα στην ανάπτυξη του Λος Άντζελες», λέει ο William Deverell, διευθυντής του Ινστιτούτου Huntington-USC στην Καλιφόρνια και καθηγητής ιστορίας στο USC Dornsife College. Γραμμάτων, Τεχνών και Επιστημών, είπε στο CNN σε πρόσφατη συνέντευξη.

Η ταινία ακολουθεί τον ντετέκτιβ Jake Gittes (Jack Nicholson) καθώς διασταυρώνεται με μια αδικημένη γυναίκα (Faye Dunaway) και παρασύρεται στο περίπλοκο εγκληματικό υπόβαθρο του Λος Άντζελες της δεκαετίας του 1930. Στη διαδικασία, αποκαλύπτει άθελά του ένα μυστικό σχέδιο ορισμένων ανδρών στην εξουσία να αγοράσουν φτηνή γη στα περίχωρα της πόλης και να εκτρέψουν το πολυπόθητο νερό από ακόμη πιο μακριά σε αυτές τις περιοχές, προκαλώντας έτσι την αξία της γης να εκτοξευθεί στα ύψη.

Αν και τα περισσότερα στοιχεία αυτής της ιστορίας είναι αληθινά, αποκλίνουν από αυτό που πραγματικά συνέβη με δύο τρόπους, σύμφωνα με τον Deverell.

«Η ταινία καλύπτει το σχέδιο με μυστικότητα και συνωμοσία – στοιχεία που από μόνα τους μπορούν να οδηγήσουν σε κάποιον φόνο - αλλά τότε όλοι ξέρανε μια ομάδα πλουσίων θα γίνονταν πλουσιότεροι όταν θα ερχόταν το νερό στη γη που είχαν αγοράσει. Δεν τους ένοιαζε πολύ, καθώς ήξεραν ότι υπήρχε αρκετό νερό και γη για πούλημα. Οι ολιγάρχες είναι παντού ίδιοι», ανέφερε ο Deverell.

Οι λεγόμενοι «πόλεμοι για το νερό» (όπως έγιναν γνωστοί) που ενέπνευσαν την ταινία αντικατόπτριζαν το χάος της πραγματικής ζωής.

Το υδραγωγείο του Λος Άντζελες άνοιξε το 1913 και ξήρανε γρήγορα τις περιοχές από τις οποίες προήλθε το νερό, κάτι που οδήγησε στην εξέγερση του 1924 από την πλευρά των ντόπιων αγροτών που χρησιμοποίησαν δυναμίτη σε μια προσπάθεια να ανατινάξουν μέρος της υποδομής που ξέρανε τη γη τους.

«Οι εντάσεις και οι δικαστικές διαφορές συνεχίζονται και στη σύγχρονη εποχή: η αποξηραμένη λίμνη Owens έχει και πάλι λίγο νερό, αλλά τα θέματα συνεχίζουν να συζητούνται και να αμφισβητούνται έντονα», εξήγησε ο Deverell. «Η κατάσταση από τότε δεν έχει αλλάξει και πολύ, μόνο που τώρα όλα είναι νόμιμα».

Καθώς οι ξηρές, ζεστές περίοδοι γίνονται όλο και πιο ξηρές λόγω της κλιματικής αλλαγής – ρωτήστε οποιονδήποτε κάτοικο του Λος Άντζελες για τον πρόσφατο υγρό καιρό και θα σας πει ότι οι συνθήκες ξηρασίας θα επανέλθουν όπως πάντα – δεν είναι έκπληξη, ίσως, ότι η αναζήτηση νερού στην περιοχή συνέχισε να εμπνέει τους ανθρώπους να ενεργούν εκτός νόμου για να αρπάξουν μέρος του «υγρού χρυσού».

Πάρτε τον Dennis Falaschi, τον πρώην γενικό διευθυντή της Panoche Water District στην Central Valley. Σε ένα ομοσπονδιακό κατηγορητήριο του 2022, ο Falaschi κατηγορήθηκε για συνωμοσία και ότι έκλεψε περισσότερα από 25 εκατομμύρια δολάρια σε νερό σε μια περίοδο 20 ετών.

Στα τέλη του περασμένου μήνα, έκλεισε μια συμφωνία και δήλωσε ένοχος για την υποβολή ψευδούς φορολογικής δήλωσης και για συνωμοσία για κλοπή νερού αξίας μεταξύ 1,5 και 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Περιμένει την καταδίκη του τον Σεπτέμβριο.

Η ιστορία του Falaschi ίσως να σηκώνει από μόνης της μία νέα ταινία όπως το Chinatown, αλλά για το παρόν.

Με πληροφορίες από: ‘Chinatown,’ released 50 years ago, was inspired by some shocking real-life events that still hold water today