Το χειρόγραφο Βόινιτς, ή αλλιώς βιβλίο «μυστήριο» βγαίνει σε limited edition

Κατά το πέρασμα των καιρών, το χειρόγραφο αποτέλεσε αντικείμενο εντατικής μελέτης από πολλούς επαγγελματίες και ερασιτέχνες κρυπταναλυτές, μεταξύ των οποίων μερικοί από τους κορυφαίους Αμερικανούς και Βρετανούς αποκρυπτογράφους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κανείς τους όμως δεν κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει έστω και μια λέξη.

Αυτές οι επανειλημμένες αποτυχίες έχουν κάνει το χειρόγραφο Βόινιτς ξακουστό στην ιστορία της κρυπτογραφίας. Το βιβλίο φυλάσσεται σε ειδική θυρίδα του πανεπιστημίου Γέιλ και η πρόσβαση σε αυτό ήταν μέχρι σήμερα απαγορευμένη.

Beinecke Rare Book & Manuscript Library, Yale University / Wikipedia

Ωστόσο, ένας μικρός εκδοτικός οίκος της Ισπανίας εξασφάλισε τα δικαιώματα του βιβλίου ώστε να μπορέσει να το αντιγράψει και να το δημοπρατήσει, σύμφωνα με τη Guardian. Ήταν μια "μάχη", μάλιστα που διήρκησε 10 χρόνια, έως ότου να δοθεί η άδεια.

Όπως αναφέρει ο εκδότης του οίκου Siloe:

Είναι ένα βιβλίο με τέτοια αύρα μυστηρίου, που όταν το δει κανείς την πρώτη φορά, βιώνει ένα συναίσθημα που είναι πολύ δύσκολο να το περιγράψεις. Η δυνατότητα και μόνο, να το αγγίξεις είναι μια μοναδική εμπειρία. Και αυτό θέλω να προσφέρω στους αναγνώστες. Την δυνατότητα να το ζήσουν.

Καθώς λοιπόν μέχρι και σήμερα οι υπεύθυνοι της βιβλιοθήκης του Γέιλ λαμβάνουν χιλιάδες email που υποστηρίζουν πως κάποιοι κατάφεραν να «σπάσουν» τον κώδικα, η ιδέα του να τυπωθεί και να διαθετηθεί στην αγορά και σε συλλέκτες, είναι ένα έξυπνο επιχειρηματικό πλάνο.

Ο εκδοτικός οίκος που ειδικεύεται στην αναπαραγωγή σπάνιων χειρογράφων θα διαθέσει προς πώληση 898 ακριβή αντίγραφα του χειρογράφου Βόινιτς και μάλιστα υπόσχεται να αντιγράψει ακόμη και τον παραμικρό λεκέ, την πιο μικρή τρύπα την παραμικρή λεπτομέρια, για να δώσει την αίθηση της αυθεντικότητας.

Beinecke Rare Book & Manuscript Library, Yale University / Wikipedia

Ο οίκος αναπαράγει πάντα 898 ακριβή αντίγραφα, για να προσφέρει κάτι το μοναδικό στους συλλέκτες, ενώ η τιμή του κάθε αντιγράφου θα ανέρχεται τα 7.000 με 8.000 ευρώ και ήδη 300 άτομα έχουν κάνει παραγγελία.

Οι θεωρίες

Με το πέρασμα των χρόνων, έχουν γεννηθεί αρκετές θεωρίες γύρω από το τι είναι αυτό το "περίεργο βιβλίο", ποιος το έγραψε και τι περιέχει.

Κάποιοι θεωρούν ότι το χειρόγραφο μπορεί να είναι από ένα απλό βοτανολόγιο. Αντιθέτα, κάποιοι άλλοι είναι πεπεισμένοι ότι είναι ένα αλχημιστικό ή αστρολογικό βοτανολόγιο το οποίο περιέχει μυστικά των αλχημιστών.

Για πολλά χρόνια η επικρατούσα θεωρία ήταν πως συγγραφέας του βιβλίου ήταν ο βρετανός καθολικός μοναχός και φιλόσοφος που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα μαθηματικά, Ρότζερ Μπέικον. Η θεωρία αυτή όμως καταρρίφθηκε όταν διαπιστώθηκε πως το βιβλίο είχε γραφτεί μεταξύ του 1404 και του 1438. Αρκετά μετά δηλαδή τον θάνατο του Μπέικον.

Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι το βιβλίο δεν φέρει τον τίτλο «Βόινιτς» αλλά έγινε γνωστό με αυτό το όνομα από το επίθετο του Πολωνοαμερικανού παλαιοβιβλιοπώλη Βίλφριντ Βόινιτς ο οποίος το αγόρασε το 1912.

Beinecke Rare Book & Manuscript Library / Wikimedia

Άλλοι ήθελαν το χειρόγραφο να ανήκει στον Λεονάρντο Ντα Βίντσι δεδομένης της συνήθειας του να χρησιμοποιεί κώδικες για να αποφεύγει την Ιερά Εξέταση.

Άλλοι πιθανοί συγγραφείς είναι ο Τζων Ντη, μαθηματικός και αστρολόγος στην αυλή της Βασίλισσας Ελισάβετ Α' της Αγγλίας, ο Έντουαρντ Κέλλυ -Άγγλος πνευματιστής και αλχημιστής-, ο ιταλός αρχιτέκτονας της Αναγέννησης Αντόνιο Αβερλίνο και σύμφωνα με όσα λέγονται, σκοπός του χειρογράφου ήταν η μεταφορά στρατιωτικών μυστικών από τα ταξίδια του στην οθωμανική αυτοκρατορία.

Η ιστορία του χειρόγραφου είναι ακόμα γεμάτη κενά, ειδικά σε ό,τι αφορά στις απαρχές της. Από τη στιγμή που το αλφάβητο δεν ανήκει σε καμιά γνωστή γλώσσα και το κείμενο δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί, η μόνη χρήσιμη πληροφορία για την προέλευση και την ηλικία του βιβλίου είναι οι εικόνες.

Τέλος, ακόμα μια θεωρία είναι του Σέρτζιο Τορεζέλλα, ειδικός στα αρχαία βότανα, ο οποίος επεσήμανε ότι το χειρόγραφο θα μπορούσε να είναι "αλχημιστικό βοτανολόγιο", που στην πραγματικότητα δεν είχε καμία σχέση με αλχημεία, αλλά ήταν απλά ένα ψεύτικο βοτανολόγιο με επινοημένες εικόνες, που κάποιος "κομπογιαννίτης γιατρός" χρησιμοποιούσε για να εντυπωσιάζει τους πελάτες του.

Οι θεωρίες είναι θεωρίες. Ίσως μια μέρα μάθουμε τι είναι αυτό το βιβλίο, ίσως και όχι. Πάντως σίγουρα είναι κάτι ενδιαφέρον και "μοναδικό" στο είδος του.