H Shelley Duvall και η τραυματική της εμπειρία με τον Stanley Kubrick

To The Shining του 1977, η μεγάλου μήκους ταινία του Stanley Kubrick θεωρείται μία από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Jack Torrance, είναι ένας επίδοξος μυθιστοριογράφος και αλκοολικός, στον οποίο προσφέρεται η θέση του επιστάτη στο απομονωμένο και διαβόητο ξενοδοχείο Overlook στο Κολοράντο.

Παρά τη ζοφερή ιστορία του ξενοδοχείου, όπου ο προηγούμενος επιστάτης έχασε τον έλεγχο και δολοφόνησε την οικογένειά του πριν αυτοκτονήσει, ο Jack Torrance δεν πτοείται από την ευκαιρία για δουλειά. Φέρνει τη γυναίκα του, Wendy, και τον πεντάχρονο γιο τους, Danny, για να περάσουν το χειμώνα στο ξενοδοχείο Overlook. Ο Danny, προικισμένος με ψυχικές ικανότητες γνωστές ως η «λάμψη», αποκτά μια εικόνα για το φρικιαστικό παρελθόν του ξενοδοχείου. Καθώς οι υπερφυσικές οπτασίες αρχίζουν να τους στοιχειώνουν, μια σφοδρή χειμερινή καταιγίδα αφήνει την οικογένεια Torrance αποκλεισμένη στο χιόνι για μέρες. Υπό την επιρροή σατανικών δυνάμεων, η λογική του Jack αρχίζει να φθείρεται, οδηγώντας σε μια κάθοδο στη μανιακή τρέλα που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή της γυναίκας και του γιου του.

• Διαβάστε επίσης: Πώς ο Vincent van Gogh ενέπνευσε μια από τις πιο κλασικές σκηνές του Stanley Kubrick

Ως σκηνοθέτης αλλά και άνθρωπος, ο Stanley Kubrick ήταν διαβόητα τελειομανής και νευρωτικός. Η προηγούμενη ταινία του δεν τα πήγε καλά στο box office, κάτι που λειτούργησε ως πλήγμα για τον ίδιο και την αναμφισβήτητη κινηματογραφική του κληρονομιά. Ήταν αποφασισμένος να σκηνοθετήσει μια ταινία που θα συνδυαζόταν με τα ενδιαφέροντα του κοινού και, με τη σειρά του, τα γυρίσματα του The Shining ήταν μια κοπιαστική δουλειά για το καστ και το συνεργείο λόγω της λεπτεπίλεπτης φύσης του Kubrick και της συνεχούς αναζήτησης της τελειότητας. Ωστόσο, συνήθως άμεσος, ο συγγραφέας υπερασπίστηκε τις ενέργειές του μιλώντας για το πώς «συμβαίνει όταν οι ηθοποιοί είναι απροετοίμαστοι» όταν ρωτήθηκε για τις απαιτήσεις στο πλατό. Πιο αναλυτικά, ο Kubrick πρόσθεσε: «Δεν μπορείς να δράσεις χωρίς να γνωρίζεις τον διάλογο. Αν οι ηθοποιοί πρέπει να σκεφτούν τις λέξεις, δεν μπορούν να δουλέψουν πάνω στο συναίσθημα. Οπότε καταλήγεις να κάνεις τριάντα λήψεις από κάτι. Και ακόμα, μπορείτε να δείτε τη συγκέντρωση στα μάτια τους».

Ωστόσο, κρύβονται και κάποια σκοτεινά μυστικά, ειδικά όσον αφορά την πρωταγωνίστρια της ταινίας Shelley Duvall, η οποία υποδύθηκε τη γυναίκα του Jack Torrance. Ο Stephen King ομολογουμένως μισούσε τη διασκευή του Kubrick, ειδικά την Wendy, ο οποίος, σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν μια μισογυνική απεικόνιση ενός χαρακτήρα που ήταν εντελώς διαφορετικός από αυτόν για τον οποίο είχε γράψει στα βιβλία. Ο Kubrick δέχτηκε επίθεση για τον υποτιθέμενο μισογυνισμό του και τις εξαντλητικές απαιτήσεις της μεθοδικής προσέγγισής του στην υποκριτική.

Σε μια ειλικρινή συνέντευξη που δόθηκε λίγα χρόνια πριν από το θάνατό της, αφηγήθηκε τα ψυχολογικά και συναισθηματικά βασανιστήρια που υπέστη κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας στο Shining. Σύμφωνα με την Duvall, ο ρόλος ήταν τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά εξουθενωτικός, απαιτώντας της να αναγκάσει το σώμα της σε συνεχή κατάσταση πανικού για να ανταποκριθεί στις ακριβείς προσδοκίες του Kubrick για τον χαρακτήρα της. Συνδυάζοντας τη συναισθηματική της αναταραχή και τον κανόνα του Kubrick να μην εκτυπώνει ποτέ τίποτα «μέχρι τουλάχιστον την 35η λήψη», η ταινία έγινε εφιάλτης για την Duvall. Ο ρόλος της ήταν εξαιρετικά κουραστικός καθώς θα έπρεπε να τρέχει κουβαλώντας τον μικρό Lloyd, κλαίγοντας και ουρλιάζοντας για αμέτρητες λήψεις. Για να είναι στη σωστή ψυχική κατάσταση, η Duvall θα προκαλούσε συναισθηματικό πόνο και θλίψη ακούγοντας λυπημένα τραγούδια και ξαναζώντας δυσάρεστες αναμνήσεις. Ακόμη και τότε, είπε, ήταν δύσκολο να κάνει την προαναφερθείσα δραστηριότητα, καθώς το σώμα της αρνιόταν να συμμορφωθεί και αυτό μερικές φορές την έκανε να κλαίει ακόμα περισσότερο.

«Απλώς σκέφτεσαι κάτι πολύ λυπηρό στη ζωή σου ή πόσο σου λείπει η οικογένεια ή οι φίλοι σου», είχε πει σε συνέντευξή της στο Hollywood Reporter. «Αλλά μετά από λίγο, το σώμα σου επαναστατεί. Λέει: «Σταμάτα να μου το κάνεις αυτό. Δεν θέλω να κλαίω κάθε μέρα.» Και μερικές φορές μόνο αυτή η σκέψη θα με έκανε να κλάψω». Η Duvall θεώρησε ότι ήταν εξαιρετικά επίπονο να ξυπνάει Δευτέρα πρωί και να κλαίει όλη μέρα σύμφωνα με το πρόγραμμα. Η κατάστασή της συγκέντρωσε τη συμπάθεια του καστ και του συνεργείου, ειδικά του συμπρωταγωνιστή της Jack Nicholson, ο οποίος φέρεται να είπε: «Δεν ξέρω πώς το κάνεις». Σύμφωνα με τον Nicholson, ο Kubrick ήταν ένας εντελώς «διαφορετικός σκηνοθέτης» όταν βρισκόταν γύρω από την Duvall.

Ακόμη και η κόρη του Kubrick, η Vivian, αφηγήθηκε την τυραννική προσέγγιση του πατέρα της απέναντι στην Duvall κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Διέταξε το πλήθος να μην δείξει καμία συμπάθεια για την Duvall και τους ζήτησε να την αγνοήσουν εντελώς για να την ωθήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη συναισθηματική αγωνία, ελπίζοντας ότι θα είχε καλύτερη απόδοση στην κάμερα. Ποτέ δεν της έκανε κομπλιμέντα για τις σκηνές της ενώ επαινούσε συνεχώς τον Nicholson, που καθόταν ακριβώς δίπλα της. Αυτή η εντατική εκπαίδευση του μυαλού με απομόνωση και «βασανιστήρια» για τον ρόλο ήταν πολύ αγχωτικό για την Duvall, η οποία άρχισε να χάνει τα μαλλιά της από το στρες.

Η πιο δύσκολη στιγμή, ωστόσο, θα ήταν η σκηνή του μπέιζμπολ για την Duvall, όπου ο σκηνοθέτης έκανε 127 λήψεις, τον μεγαλύτερο αριθμό λήψεων σε οποιαδήποτε ταινία σύμφωνα με το Βιβλίο των Παγκόσμιων Ρεκόρ Γκίνες. Η Duvall κατέληξε με βραχνό λαιμό, πληγωμένα χέρια και σοβαρή αφυδάτωση.

Αν και η ταινία παραμένει μια από τις πιο τραυματικές που έχουν δημιουργηθεί ποτέ, κάνοντας το κοινό να ξεκινήσει ένα πρωτόγνωρο γκροτέσκο ψυχολογικό ταξίδι τρόμου και τρέλας, είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς τις αρνητικές επιπτώσεις που είχε σε μια νεαρή ηθοποιό, μεταμφιέζοντας την ιδιότυπη σκληρότητα του σκηνοθέτη κάτω από το ένδυμα της ευρηματικότητας.