ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Το μυστηριώδες νησί της Βρετανίας όπου κυριαρχούσε ο θάνατος

Το μυστηριώδες νησί της Βρετανίας όπου κυριαρχούσε ο θάνατος

Πείραμα που απεικονίζει το μη ευθραυστο γυαλί που τοποθετείται σε μάσκες αερίων, 19 Οκτωβρίου 1932 στη Γερμανία.

AP

Οι μυστηριώδεις θάνατοι σε ένα απομακρυσμένο νησί της Σκωτίας μοιάζουν με την πλοκή μιας χαμηλού προϋπολογισμού ταινίας τρόμου B διαλογής ή με τις σκέψεις ενός ιδιαίτερα σκοτεινού συνωμοσιολόγου. Ωστόσο, αυτά τα φαινομενικά περίεργα γεγονότα έγιναν πραγματικότητα κατά τη δεκαετία του 1940 μετά από αίτημα της βρετανικής κυβέρνησης.

Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που η κυβέρνηση και το υπουργείο Άμυνας έσπαγαν το κεφάλι τους πώς το έθνος θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.

Ένα από τα πιο ακραία μέτρα, με τα οποία άρχισε να πειραματίζεται το υπουργείο Άμυνας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν ο χημικός πόλεμος. Μετά την καταστροφή που προκλήθηκε από τα δηλητηριώδη αέρια που χρησιμοποιήθηκαν κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο χημικός πόλεμος απαγορεύτηκε από τη Σύμβαση της Γενεύης το 1925. αλλά αυτό δεν φάνηκε να εμπόδισε τον βρετανικό στρατό να ερευνήσει τον βιολογικό πόλεμο για χρήση κατά των Ναζί. Το 1942, επιστήμονες και ερευνητές στο Πόρτον Ντάουν, υπό τις οδηγίες του υπουργείου Άμυνας, άρχισαν να ερευνούν τις δυνατότητες χρήσης του άνθρακα για την ενίσχυση της πολεμικής προσπάθειας.

Αυτό μας φέρνει στο απομακρυσμένο νησί της Σκωτίας Gruinard, ένα χιλιόμετρο μακριά από την ηπειρωτική χώρα της Σκωτίας στις Εσωτερικές Εβρίδες.

Η κυβέρνηση ήθελε να ερευνήσει το ενδεχόμενο να βλάψει τη γερμανική ύπαιθρο και κατ' επέκταση την τροφική της αλυσίδα. Αυτό το πέτυχε ρίχνοντας βόμβες άνθρακα στις γεωργικές εκτάσεις της Γερμανίας καταφέροντας να πάρουν τον έλεγχο της γης του Gruinard για να πραγματοποιήσουν έναν ψεύτο-βομβαρδισμό προκειμένου να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις του βιολογικού όπλου. Έτσι, 80 πρόβατα μεταφέρθηκαν στο νησί, μόνο για να πυροδοτηθούν βόμβες οπλισμένες με ένα ιδιαίτερα ισχυρό στέλεχος άνθρακα, γνωστό ως «Vollum 14578».

Όπως ήταν αναμενόμενο, όλα τα ζώα μολύνθηκαν από τον άνθρακα και στη συνέχεια πέθαναν τις ημέρες που ακολούθησαν την έκρηξη. Οι κάτοικοι των γειτονικών νησιών διαπίστωσαν ότι πολλά από τα ζώα τους πέθαναν επίσης όταν το σύννεφο των σπορίων του άνθρακα ταξίδεψε με τον άνεμο, με τη βρετανική κυβέρνηση να αναγκάζεται να αποζημιώσει το κόστος των εν λόγω ζώων. Ωστόσο, αυτοί οι κάτοικοι αγνοούσαν εντελώς τι είχε συμβεί στο Gruinard. Πράγματι, μόνο λίγοι άνθρωποι γνώριζαν την αλήθεια πριν τον αποχαρακτηρισμό των εγγράφων που σχετίζονται με το πείραμα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.

Μετά το τέλος του πολέμου το 1945, οι αρχικοί γαιοκτήμονες του Gruinard προσπάθησαν να ξαναπάρουν πίσω το νησί τους, αλλά η κυβέρνηση και οι επιστήμονες αναγνώρισαν ότι το πείραμα του άνθρακα είχε καταστήσει το μέρος εντελώς ακατάλληλο για να κατοικηθεί. Μόλις 40 χρόνια αργότερα, το 1986, η κυβέρνηση έκανε μια προσπάθεια να απολυμάνει το νησί, ψεκάζοντας 280 τόνους φορμαλδεΰδης πάνω από το Gruinard. Στη διαδικασία, ωστόσο, η φορμαλδεΰδη μόλυνε επίσης τη θάλασσα γύρω από το νησί, σκοτώνοντας πολλά φύκια και πλάσματα της θάλασσας, καταστρέφοντας έτσι το τοπικό οικοσύστημα.

Μέχρι σήμερα, το νησί παραμένει ακατοίκητο, αλλά το 1990, κρίθηκε επίσημα ασφαλές και επέστρεψε στους αρχικούς ιδιοκτήτες γης με κόστος μόνο 500 λίρες. Μια πρόσφατη πυρκαγιά που κατέστρεψε το νησί το 2022 πιθανότατα βοήθησε να απαλλαγεί η χώρα από κάθε είδους μόλυνση, αλλά τα πειράματα άνθρακα στον Gruinard παραμένουν μερικά από τα πιο παράξενα και επιζήμια πειράματα που έχει πραγματοποιήσει ποτέ η Βρετανία στο έδαφος της.