Record Digging: Η Viki Steiri αντιμετωπίζει το τσέλο ως μονολιθική θεραπεία

Η Viki Steiri είναι συνθέτρια, τσελίστρια, πιανίστρια και interdisciplinary artist. Έχει γράψει μουσική για εγκαταστάσεις, περφόρμανς, video art και κινηματογράφο. Είναι μέλος του art/music group Ectopia ('life/section', 2017, Wysing Polyphonic) και έχει επίσης συνεργαστεί με καλλιτέχνες σε κυκλοφορίες όπως το 'Future Chorus' με την Ελένη Ικονιάδου (Maenads/Hypermedium, 2023) και το 'sex robot' με την Sidsel Meineche Hansen (αυτοέκδοση, 2019). Έχει ως βάση της την Αθήνα.

Το Balm είναι ένα δυναμικό ντεμπούτο από την ελληνοβρετανίδα Viki Steiri . Ο ήχος του δίσκου γειώνεται από τελετουργικά και μονολιθικά περάσματα τσέλου συνδυασμένα με Μπανταλαμεντικά ηχοτοπία, ηλεκτρονικούς χορευτικούς ρυθμούς, λαϊκά τραγούδια από την Κωνσταντινούπολη σε συνθεσάιζερ και επεξεργασμένους αυτοσχεδιασμούς σε τσέλο και περσικό σαντούρι.

Γραμμένο και ηχογραφημένο μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου ανάμεσα στο 2017 και το 2023, το Balm αποτελεί μια έντονα προσωπική καταγραφή. Αφήνοντας πίσω δυσκολίες όπως μια σημαντική απώλεια, την απώλεια ριζών και αλλαγές στην ταυτότητα, βυθίζεται στη φαντασία και την αναζήτηση της ομορφιάς και της έντασης, ως ‘balm to the soul’.

Ακολουθεί ολοκληρη η συνέντευξη με την Viki Steiri:

Πόσο καιρό ασχολείσαι με την πειραματική μουσική και τι σε τράβηξε σε αυτό το είδος;

Viki Steiri: Πολλά χρόνια, από φοιτήτρια. Μ’ αρέσει να βλέπω τη μουσική πιο ανοιχτά και κάποιες φορές ως μέρος από κάτι άλλο. Έχω συνεργαστεί πολύ με εικαστικούς, θεωρητικούς και άλλους καλλιτέχνες. Αυτό μάλλον ξεκίνησε όταν σπούδαζα στο Goldsmiths, το οποίο ενθάρρυνε συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών τμημάτων/τεχνών. Οι περισσότερες φίλες/οι μου ήταν εικαστικοί και από αυτούς και αυτές γνώρισα τον Adam Christensen και αργότερα τον Jack Brennan και κάναμε τους Ectopia, πού ήταν μισό improv μουσική, μισό art performance (cello/live electronics/vocals). Έχουμε παίξει και σε μεγάλα venues και φεστιβάλ όπως το ICA και το Le Guess Who? Festival, αλλά συνήθως παίζαμε σε καταλήψεις, art spaces, και μια φορά σε μια σάουνα :). Όσον αφορά το balm, ήθελα για πολύ καιρό να βρω τον δικό μου ήχο συνδυάζοντας τσέλο, synths και ηλεκτρονικά σε ένα non-genre mix. Δεν είχα ιδέα πώς θα ήταν αυτός ο ήχος και δεν είχα ξαναφτιάξει beats. Moυ πήρε τρία χρόνια και ήταν απότομη η καμπύλη μάθησης.

Χρησιμοποιείς το cello με τρόπους πολύ διαφορετικούς απ' ότι ένας παραδοσιακός μουσικός, έχεις αισθανθεί όμως πως μπορεί ένα και μοναδικό όργανο να σε περιορίσει; Παίζεις άλλα όργανα;

Viki Steiri: Ναι, παίζω πιάνο και τσέλο, αυτά είναι τα δύο κύριά μου όργανα, αλλά έχω γράψει μουσική για άλλα όργανα, πνευστά, mixed ensembles, ή ηλεκτρονική μουσική. Όταν παίζω free improv προτιμώ να παίζω τσέλο με ενίσχυση, γιατί μου δίνει τη δυνατότητα να αλλάζω την υφή και το ηχόχρωμα του ήχου χωρίς να χρειάζεται να διακόψω τη ροή μου: από καθαρό ήχο, extended techniques μέχρι θόρυβο. Και με τα synths γίνεται αυτό αλλά όχι τόσο εύκολα. Το τσέλο το χρησιμοποιώ αρκετά και επειδή παίζω πολλά χρόνια και μπορώ να εκφραστώ πολύ φυσικά σ’αυτό. Ταυτόχρονα, είναι ένα μέσο ανάμεσα σε άλλα. Στο άλμπουμ, το Brink και το Pause για παράδειγμα δεν έχουν τσέλο.

Ποιες είναι μερικές από τις βασικές σου επιρροές;

Viki Steiri: Στο Λονδίνο ήμουν μέλος του free improvisation workshop του Eddie Prevost, αυτό σίγουρα διαμόρφωσε το παίξιμο μου. Όταν σπούδαζα σύνθεση, το έργο του Ξενάκη, Scelsi, Ligeti και άλλων και η χρήση extended techniques στα όργανα επηρέασαν τον τρόπο που σκέφτομαι, γράφω και παίζω μουσική. Θαυμάζω τον Ryuichi Sakamoto γιατί ο κάθε δίσκος του ήταν διαφορετικός από τον προηγούμενο και ήταν δισκάρα, αλλά και σαν άνθρωπο, μέσα από ό,τι έχω διαβάσει για αυτόν και το ακτιβιστικό του έργο. Ακούω noise, experimental club/deconstructed techno/gqom από παντού, και μάλλον περισσότερο από Αφρική και Ασία παρά από Δύση (αν και αγαπάω UK garage και grime), και οτιδήποτε weird/DIY. Άλλες επιρροές: soundtracks και κινηματογράφος: Mica Levi, Parajanov. Στο άλμπουμ το Brink έχει ως αναφορά το Perfect Blue. Μουσική μακάμ -το axRI είναι διασκευή ενός παλιού τραγουδιού από την Κωνσταντινούπολη. Ο ήχος των Ectopia.

Τη μουσική σκηνή της Αθήνας πώς τη βλέπεις;

Viki Steiri: Την μαθαίνω ακόμα. Γύρισα το καλοκαίρι του 2021 μέσα στον κορωνοιό μετά 16 χρόνια στο Λονδίνο. Δεν είναι πάντα εύκολο να μάθω τι γίνεται γιατί μ' αρέσουν τα πιο DIY events, οπότε πάει αργά… αλλά υπάρχουν πολύ καλοί μουσικοί. Γνωρίζω περισσότερο κόσμο από την πειραματική σκηνή και τα εικαστικά, έχω αρκετές φίλες/ους εκεί. Πρόσφατα έχουν εγκατασταθεί και πολλοί μουσικοί από το εξωτερικό στην Αθήνα. Ένα ωραίο event/street party που γίνεται στην περιοχή μου είναι το Ε=MC2.5 Open Jam. Το οργανώνει ένας κάτοικος Κυψέλης στην Πλατεία Αμερικής με breakdancing και rap -πρέπει να άκουσα rap σε 20 γλώσσες!

Αγοράζεις δίσκους ή ακούς μουσική μόνο από τον υπολογιστή;

Viki Steiri: Και τα δύο, αλλά κυρίως από υπολογιστή, δεν είμαι συλλέκτρια.

Τι νέο ετοιμάζεις;

Viki Steiri: Θέλω σίγουρα να συνεχίσω να μαθαίνω μουσική παραγωγή και Ableton για το επόμενο release. Δεν έχω πολύ εμπειρία από μoυσική παραγωγή, έμαθα μόνη μου φτιάχνοντας το Balm, οπότε έκανα λάθη και μου πήρε περισσότερο χρόνο απ’ ότι χρειαζόταν. Για παράδειγμα κατάλαβα ότι πρέπει να δίνω χώρο στον κάθε ήχο κατά τη διάρκεια της σύνθεσης και όχι κατά τη διάρκεια του mixing. Θα ήθελα η επόμενη κυκλοφορία μου να ακούγεται πιο slick. Κατά τ’ άλλα, το καλοκαίρι θέλουμε να κάνουμε κάτι με την Ελένη Ικονιάδου και τον Σάββα Μεταξά, δεν ξέρουμε τι ακριβώς, θα δούμε τι θα βγει από πρόβες/ηχογραφήσεις. Θέλω να φέρω τους Ectopia - δεν είναι εύκολο γιατί μένουμε σε τρεις διαφορετικές χώρες πλέον. Δεν έχουμε παίξει στην Αθήνα αλλά θα το κανονίσω κάπως τώρα που είμαι εδώ.

Μπορεί ένας μουσικός να ζήσει από αυτό που κάνει στην Ελλάδα;

Viki Steiri: Στον χώρο της πειραματικής μουσικής ειδικά, δύσκολο. Οι περισσότεροι κάνουν και μια δεύτερη δουλειά ή έχουν κάποια άλλη μορφή εισοδήματος. Δυστυχώς στερείται η δημιουργικότητα και κατά συνέπεια η ποιότητα της ζωής μας από τις υπάρχουσες συνθήκες -όχι μόνο των μουσικών, αλλά όλων των καλλιτεχνών. Εγώ διδάσκω part-time, το οποίο τουλάχιστον μου αρέσει και μου δίνει δυνατότητα επιλογής στο να κάνω μουσικά μόνο αυτά που θέλω. Δεν είναι μόνο στην Ελλάδα το πρόβλημα όμως, είναι γενικότερο φαινόμενο η υποτίμηση της τέχνης σαν επάγγελμα. Γι’αυτό δενόμαστε πολύ μεταξύ μας και δημιουργούμε τις δικές μας υποστηρικτικές κοινότητες.

Τι σε εμπνέει και ποια διαδικασία ακολουθείς για να γράψεις κάτι καινούριο;

Viki Steiri: Με εμπνέει η μουσική άλλων μουσικών/παραγωγών. Οι φίλοι μου και οι μουσικές/καλλιτεχνικές κοινότητες στο Λονδίνο και στην Αθήνα. Ταινίες, βιβλία. Το παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη μου δίνει ελπίδα. Συνήθως ξεκινάω με αυτοσχεδιασμό σε όργανο, ή με beats ή κάποιο sample. Μετά τα συνδυάζω στο Ableton, όπου περνούν από βαριά επεξεργασία. Για παράδειγμα τo Procession είναι 14 κανάλια τσέλου.

Αν δεν ήσουν μουσικός τι θα ήσουν;

Viki Steiri: Δεν είχα ποτέ κάποια ιδιαίτερη επιθυμία να κάνω κάτι άλλo, oύτε ήρθα κοντά στο να κάνω κάτι άλλο. Aν η ερώτηση ήταν τι άλλο θα ήθελες να σπουδάσεις, θα έλεγα cultural studies.

Πιστεύεις σε έχουν επηρεάσει τα social media σε αυτό που κάνεις;

Viki Steiri: Νομίζω έχει επηρεαστεί το πόση ώρα μπορώ να συγκεντρωθώ σε κάτι. Αλλά όταν γράφω μουσική, δουλεύω αργά και μπαίνω "in the zone", και μπορώ να είμαι απορροφημένη για ώρες, ξεχνάω να φάω κτλ., που είναι το αντίθετο από αυτό. Είναι μια πολύ ευχάριστη κατάσταση στην οποία έχω ανάγκη να βρίσκομαι. Συχνά φτιάχνω tracks μεγάλης διάρκειας γιατί θέλω η μουσική να παίρνει το χρόνο που χρειάζεται για να εξελίσσεται οργανικά.