Ο παραγνωρισμένος πίνακας που «ξεκλειδώνει» τον ιμπρεσιονισμό

Στην τέχνη, όλα έχουν να κάνουν με τα χέρια – αυτά που το κάνουν και αυτά που δημιουργούν. Πάρτε, για παράδειγμα, τα χέρια που υφαίνουν την οικεία αφήγηση της νεαρής μητρότητας στον μικρό καμβά The Cradle, 1872, ένα αριστούργημα απορροφητικών χειρονομιών της Berthe Morisot, της μοναδικής γυναίκας καλλιτέχνη που προσκλήθηκε να συμμετάσχει στην εναρκτήρια έκθεση έργων ιμπρεσιονισμού, η οποία άνοιξε πριν από 150 χρόνια στο Παρίσι, στις 15 Απριλίου 1874.

Συμμετείχε με ένα πορτρέτο της αδερφής της Morisot, Edma, χαμένη στη σκέψη της καθώς κοιτάζει τη νεογέννητη κόρη της, Blanche, μέσα από στρώματα ημιδιαφανών πέπλων που τα μάτια μας δεν μπορούν ποτέ να ξεκαθαρίσουν πλήρως.

• Διαβάστε επίσης: Τεχνητή νοημοσύνη και τέχνη: Τα διλήμματα που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες

Αν και λιγότερο γνωστό από τα έργα που συνέβαλαν σε αυτή την έκθεση που καθόρισε την εποχή των ανδρών ομολόγων της – συμπεριλαμβανομένων των ζωγραφιών Claude Monet, Edgar Degas, Camille Pissarro και Paul Cézanne – το The Cradle της Morisot είναι το κλειδί για την εκτίμηση του πόσο επαναστατική ήταν η συνείδηση ​​του ιμπρεσιονισμού.

Ο πίνακας αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους η ιδιοσυγκρασία και οι τεχνικές του ιμπρεσιονισμού αμφισβήτησαν τις ευαισθησίες του ισχυρού Salon, της επίσημης έκθεσης τέχνης της Académie des Beaux-Arts στο Παρίσι που είχε απορρίψει πολλά από τα έργα των αναδυόμενων καλλιτεχνών.

Η φαινομενική ηρεμία του The Cradle, που με την πρώτη ματιά αποπνέει μια παιδική ηρεμία, είναι μόνο επιφανειακά γαλήνια. Κοιτάξτε βαθύτερα και θα δείτε έναν εσωτερικό φόβο του οποίου η επιτακτικότητα ήταν πρωτόγνωρη στην τέχνη. Η απόκλιση στα χέρια της Edma – το ένα στηρίζει το βάρος του κουρασμένου κεφαλιού της, ενώ το άλλο ταράζεται με το στρίφωμα ενός λεπτού υφάσματος που μαλακώνει το φως που πέφτει στο μωρό της καθώς εκείνο αναπαύεται – δημιουργεί μια νευρική ενέργεια στο έργο. Τα χέρια της νεαρής μητέρας την τραβούν, όπως κι εμάς, προς δύο αντίθετες κατευθύνσεις.

Η απόφαση να εκτεθεί το The Cradle, με όλες τις εντάσεις και τις τρυφερότητες της γονεϊκότητας και της βρεφικής ηλικίας, δίπλα-δίπλα με μια απολαυστική απεικόνιση της στιγμής μιας πόρνης σε ένα μπορντέλο, πρέπει σίγουρα να κατατάσσεται μεταξύ των πιο αμφίβολων στην ιστορία της έκθεσης τέχνης.

Τούτου λεχθέντος, η γειτνίαση του έργου της Morisot με το προκλητικά ερωτικό A Modern Olympia του Cézanne – μια αναπαράσταση ενός προηγούμενου, σκανδαλώδους καμβά του Manet (ο οποίος ήταν από μόνος του μια επικίνδυνη επανεφεύρεση ενός πίνακα του Τιτσιάνο), δημιουργεί μια συναρπαστική τριβή προοδευτικών οραμάτων.