Η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη μετατρέπει αριστοτεχνικά τους «Άθλιους» σε ένα αξέχαστο παιδικό θεατρικό

Το θέατρο είναι μία αρκετά δύσκολη κι επίπονη υπόθεση, μπορεί όμως να γίνει πολύ εξιλεωτικό γι' αυτόν που το δημιουργεί, όπως επίσης και για τον θεατή που το παρακολουθεί. Η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη είναι θεατρική σκηνοθέτιδα που έχει ανεβάσει πολύ σημαντικές παραστάσεις τα τελευταία δέκα χρόνια στην Αθήνα. Η ίδια έχει μία ιδιαίτερη αγάπη για τα μεγάλα, κλασικά έργα, στα οποία δίνει μια διαφορετική ματιά με τις διασκευές της.

H Κωνσταντίνα Νικολαΐδη είναι σκηνοθέτρια, δραματουργός, παραγωγός και ιδρύτρια της εταιρίας θεατρικών παραγωγών A PRIORI. Δείγμα της δουλειάς της στο θέατρο είναι οι παραστάσεις: Οι 12 Ένορκοι (2014 έως σήμερα), Ο Θάνατος του Ιβάν Ιλίτς (2018 έως σήμερα), Οι Άθλιοι (2023), Άκρως Συμπαντικό (2022), Ανάμεσα σε δύο κόσμους (2022), Όλιβερ Τουίστ (2020-23), κ.α.

Τo CNN Greece την συνάντησε στο θέατρο, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» στην οδό Πειραιώς, και μας έλυσε πολλές από τις απορίες που είχαμε για την τέχνη της και τις παραστάσεις της που παίζονται τώρα.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με την Κωνσταντίνα Νικολαΐδη:

Τι σε τράβηξε να κάνεις σκηνοθεσία θεάτρου; Τι ήταν αυτό που σε πήγε προς τα εκεί και από πότε το κάνεις;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Ξεκίνησα με τη σκηνοθεσία το 2011. Ουσιαστικά 13 χρόνια τώρα ασχολούμαι με αυτό. Σπούδασα ναυτιλιακά και μετά μπήκα να σπουδάσω υποκριτική στο Νέο Ελληνικό Θέατρο του Γιώργου Αρμένη. Ήδη από το πρώτο έτος με τράβηξε η σκηνοθεσία. Από μικρή, το θέατρο ήταν στη ζωή μου, από 6 χρονών κιόλας. Έγραφα τα κείμενα, έστηνα τα σκηνικά, επέλεγα τα κοστούμια και έπαιζα παραστάσεις μαζί με την αδερφή μου για στους γονείς μας και τους φίλους τους. Παρ' όλο που δεν είχα δει πολύ θέατρο μέχρι την ενηλικίωση μου, κατάλαβα από νωρίς πόσο όμορφο είναι να δημιουργείς μέσα σ' αυτό το σύμπαν.

Μίλησε μας λίγο για την παράσταση «Οι Άθλιοι» που παίζεται τώρα στο θέατρο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Έχουμε το κλασικό έργο του Βίκτωρος Ουγκώ, ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, το οποίο πρέπει να «βγει» το πολύ σε δύο ώρες πάνω στη σκηνή κι επειδή αναφέρεται κυρίως σε παιδιά η διασκευή έπρεπε να είναι προσιτή και κατανοητή. Φυσικά δεν θα γινόταν να έχουμε ολόκληρο το έργο πάνω στη σκηνή, αλλά μαζί με τους συντελεστές το έχουμε φτιάξει με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μπορεί να το παρακολουθήσει ένα παιδί από 6 χρονών και πάνω, αλλά και οι ενήλικες. Έχουμε μία μεγάλη παραγωγή από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, 23 άτομα θίασος, σκηνικά, προβολές, κουστούμια, πρωτότυπη μουσική, οπτικά εφέ. Το Ίδρυμα στέκεται γενναιόδωρο απέναντι στην παραγωγή της παιδικής του σκηνής, ειδικά για τα ελληνικά δεδομένα.

Τι άλλο έχεις κάνει από παραστάσεις; Τι άλλο μπορούμε να δούμε;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Έχω τους 12 Ενόρκους του Ρέτζιναλντ Ρόουζ που παίζεται εδώ και 9 χρόνια στο θέατρο Αλκμήνη. Ο κόσμος συνεχίζει να το στηρίζει κι αυτό μας χαροποιεί πολύ. Επίσης στο θέατρο Αλκμήνη, έχουμε και τον Θάνατο του Ιβάν Ίλιτς του Λέο Τολστόι, με τον Θανάση Κουρλαμπά και τον Γιώργο Γαλίτη και είμαστε και οι τρεις μας χαρούμενοι καθώς και αυτή η παράσταση συνεχίζει για 5η χρονιά.

Πως βλέπεις τους νέους ηθοποιούς αλλά και τους σκηνοθέτες;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Είμαι ενθουσιασμένη με τα νέα παιδιά. Αγαπάω τους ηθοποιούς με τους οποίους επιλέγω να συνεργαστώ, συνδέομαι μαζί τους. Και γενικά θέλω να συνεργάζομαι με νέους ηθοποιούς καθώς έχουν μία ξεχωριστή ενέργεια και πάθος και αυτό μου δίνει και μένα έμπνευση να δημιουργήσω. Όσο ο ηθοποιός μου θέλει να ανακαλύψει κάτι παραπάνω στον ρόλο ή στο έργο, τόσο γεννιέται σε μένα όλο και περισσότερη όρεξη να το ανακαλύψω μαζί του. Η βασική μου έμπνευση είναι οι ηθοποιοί, καθώς περνάω αρκετό χρόνο μαζί τους και είναι αυτοί που ενσαρκώνουν τους ρόλους τους οποίους έχω ήδη αγαπήσει διαβάζοντας ένα κείμενο ή κάνοντας μία διασκευή. Φυσικά οι κοντινοί μου συνεργάτες, όπως η χορογράφος Χριστίνα Φωτεινάκη, η σκηνογράφος Μαρία Φιλίππου και ο μουσικός Γιάννης Οικονόμου με τους οποίους συνεργαζόμαστε πολλά χρόνια, αλλά και άλλοι συντελεστές είναι επίσης πηγή ενέργειας και έμπνευσης.

Θεωρείς πως υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός στο θέατρο στην Ελλάδα, όσον αφορά τους ηθοποιούς;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Ο ανταγωνισμός - ο υγιής ανταγωνισμός πάντα - εξελίσσει τον άνθρωπο σε πολλά επίπεδα. Στην τέχνη του θεάτρου πρέπει να προσπαθούμε να προσεγγίσουμε όσο περισσότερο την ουσία, την πηγή, να ξεφεύγουμε από το "πλασάρισμα" και το "φαίνεσθαι" και να κατευθυνόμαστε στο "είναι". Νιώθω ότι συμβαίνει αυτό σε μεγάλο βαθμό.

Ποιο πιστεύεις πως είναι το πιο δύσκολο πράγμα για έναν θεατρικό σκηνοθέτη;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Η βασική δυσκολία ενός σκηνοθέτη είναι να παραμείνει στην ουσία του έργου και να συγκινήσει τον θεατή. Πρέπει ένας σκηνοθέτης να καταφέρει να συγκινήσει τον θεατή, ιδανικά να τον συνταράξει, όχι απλώς να κάνει μία ωραία παράσταση, να φτιάξει μια ωραία εικόνα δηλαδή. Πολλές φορές οι σκηνοθέτες το χάνουν αυτό, ειδικά όταν υπάρχει μεγάλη παραγωγή από πίσω κι ένα υπερθέαμα, βλέπουμε να χάνεται η ουσία του έργου και των χαρακτήρων. Θέλει προσοχή αυτό.

Είχες το άγχος για το γεγονός πως «Οι Άθλιοι» είναι ένα σκληρό έργο κι εσύ το διασκεύασες για παιδιά;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Σχεδόν όλα τα κλασικά έργα μπορούν να διασκευαστούν και για παιδικό κοινό, οπότε και το συγκεκριμένο έργο έγινε όπως έπρεπε ώστε να μπορεί να το βιώσει, να το καταλάβει και να το ευχαριστηθεί ένα παιδί. Φυσικά, κάποιες σκληρές σκηνές που έχει το έργο έχουν παραληφθεί ή άλλες έχουν παρουσιαστεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μην τραυματίσουν τις ψυχές των παιδιών. Είναι ευτύχημα που και αυτή η παράσταση, όπως και ο Όλιβερ Τουίστ που παιζόταν για 2 χρόνια, πήγε από στόμα σε στόμα και έχουμε κάθε μέρα παράστασης τόσα παιδιά αλλά και ενήλικες να μας γεμίζουν με την ενέργειά τους και τα όμορφά τους λόγια και βλέμματα.

Γράφεις δικά σου έργα;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Γράφω ναι. Ένα από αυτά, το «Λίγο Ακόμα» παρουσιάστηκε πέρσι στο θέατρο Άνεσις με τον Χρήστο Βαλαβανίδη και τον Χρήστο Σωνάκη. Ένα ακόμα περιμένει υπομονετικά την στιγμή του. Γράφω επίσης ποίηση και παιδικά παραμύθια.

Είναι δύσκολο κάποιος να ζήσει από το θέατρο στην Ελλάδα;

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Είναι πολύ δύσκολο σίγουρα. Για όλους τους καλλιτέχνες όχι μόνο του θεάτρου. Οι καλλιτέχνες δεν πρέπει να φυτοζωούν ή να στερούνται βασικών αναγκών. Όμως, όπως βλέπουμε στην ιστορία αν ανατρέξουμε, οι τέχνες ακμάζουν ακόμα και μέσα σε κρίσεις και δυσκολίες. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί μέσα από τον πόνο του και μέσα από την ανασφάλεια. Η Τέχνη είναι επάγγελμα, αλλά και λειτούργημα την ίδια στιγμή.

Μίλησε μας λίγο για την παράλληλη ανθρωπιστική δράση σου στην Ουγκάντα.

Κωνσταντίνα Νικολαΐδη: Από το 2011 με τον φίλο μου Θοδωρή Λουίμα έχουμε ιδρύσει το νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο St. Agnes στη Λούκαγια, μία μικρή πόλη στην Ουγκάντα. Η εκπαίδευση είναι ιδιωτική στην Ουγκάντα και οι περισσότεροι γονείς αδυνατούν να πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο. Στο σχολείο μας παρέχουμε σε ορφανά παιδιά εκπαίδευση, σίτιση και φαρμακευτική περίθαλψη. Ήθελα να ασχοληθώ με την Αφρική από αρκετά μικρή γιατί οι δυσκολίες εκεί είναι πραγματικά τεράστιες. Οπότε, όταν στα Special Olympics στην Αθήνα το 2011 γνωρίστηκα με τον Θοδωρή που είναι από την Ουγκάντα ενώσαμε τις δυνάμεις μας. Από τότε το σχολείο στηρίζεται κατά βάση σε δωρεές και παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν εκεί συνεχίζουμε να προσφέρουμε ότι μπορούμε στους μαθητές μας. Στο παρακάτω λινκ μπορεί όποιος επιθυμεί να μάθει περισσότερα για τη φιλανθρωπική μας δράση στην Ουγκάντα και να στηρίξει το έργο μας.

http://www.a-priori.gr/uganda

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Οι Άθλιοι» εδώ.