Bookreads: Ένα ανατριχιαστικό ντεμπούτο κατευθείαν από τις Αμερικάνικες φυλακές

Ο τρόμος του πολέμου στο Ιράκ έχει πολλές φορές εκφραστεί από διάφορους καλλιτέχνες. Ο Nico Walker είναι ένας από αυτούς. Η μόνη διαφορά είναι πως ο Walker γράφει μέσα από τη φυλακή, γράφει με την ιδιότητα ενός κατάδικου, ενός ληστή τραπεζών.

Ποτέ ξανά δεν έχουμε διαβάσει κάτι ανάλογο και το Cherry, το πρώτο βιβλίο του Nico Walker, μπορεί αν συγκριθεί μόνο με ογκόλιθους της βιωματικής γραφής, όπως ο Πεταλούδας του Henri Charriere ή το Ένστικτο του Θανάτου του Jacques Mesrine.

Εξ αρχής ο τίτλος του βιβλίου Cherry αναφέρεται στους νεοσύλλεκτους στρατιώτες που πατάνε για πρώτη φορά το πόδι τους σε πεδίο μάχης. Η slang του βιβλίου είναι έντονη αλλά δεν ενοχλεί σε καμία στιγμή, εδώ δεν υπάρχουν λογοτεχνικά κόλπα, όλα είναι γυμνά, τόσο ειλικρινή που οι λέξεις καρφώνονται μέσα στο κούτελο σου σαν θραύσματα από οβίδα.

Ο πρωταγωνιστής είναι ένας κλασικός loser της ζωής, δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις κοπέλες του, μπλέκει σε ανούσιους καυγάδες, παίρνει αλλά και πουλάει ουσίες.

Μέχρι εδώ τα πράγματα κυλάνε κάπως ομαλά και κάπως κοινότοπα θα λέγαμε. Όταν όμως ξεκινάει η ιστορία με τον πόλεμο στο Ιράκ, τα πράγματα σοβαρεύουν. Το στομάχι σφίγγεται και οι πόροι πετάνε έναν τοξικό ιδρώτα, κρύο από την αγωνία και τον τρόμο που ακολουθεί.

Στρατιωτική προπαγάνδα χρόνων καταρρέει μέσα από τις λέξεις του Walker. Το κάνει τόσο αβίαστα που μοιάζει να είσαι μαζί του, δίπλα του, στο πεδίο της μάχης. Ο ίδιος υπηρέτησε σαν νοσηλευτής, ίσως ένα από τα πιο σκληρά καθήκοντα στον πόλεμο.

Υπηρέτησε σαν νοσηλευτής αλλά δεν είχε πάρει σχεδόν καμία εκπαίδευση, οι ανώτεροι του απαιτούσαν να περιποιείται και τους Ιρακινούς σαν να ήταν έμπειρος γιατρός. Αντιβιοτικά δεν υπήρχαν πουθενά και έπρεπε να αυτοσχεδιάζει. Η κατάσταση δεν ήταν καλή, κάθε πόρτα που ανοίγανε ήταν παγιδευμένη με κάποιον αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό.

Οι περιγραφές απλά σε κάνουν να ανατριχιάσεις. Με τα χέρια του μαζεύει τα κομμάτια των συμπολεμιστών του. Η παράνοια του πολέμου σε όλο της το μεγαλείο.

Ο Κέηβς και ο Ρότζερς δεν έχουν πλέον πρόσωπα. Τα πρόσωπα τους κάηκαν. Δεν έχουν πλέον πρόσωπα. Ο Ρότζερς είναι μέσα στο σάκο. Ένας λοχίας ονόματι Έντουαρντς μου λέει πως πιστεύει ότι υπάρχει ακόμα λίγο από τον Ρότζερς στο φορτηγό. Δείχνει μια σειρά από λίπος που τρέχει κατά μήκος αυτού που έχει απομείνει από το κάθισμα του οδηγού, το πλαίσιο του. Δεν ξέρω τι να κάνω. Το μαζεύω με τα δάχτυλά μου, το κάνω μια μπάλα και το πετάω στο νερό. Μετά περπατάω στο δρόμο, βρώμικος, χωρίς να βρίσκω κανένα νόημα σε όλο αυτό.

Όπως ο πρωταγωνιστής του, ο Walker είναι πλέον ένας βετεράνος που ανέπτυξε εξάρτηση στην ηρωίνη μετά την επιστροφή από τον πόλεμο στο σπίτι. Έγραψε το βιβλίο στη φυλακή, όπου εκτίει 11 χρόνια για ληστείες τραπεζών.

Είναι αλήθεια ότι το Cherry συχνά μοιάζει περισσότερο σαν μια απίστευτη σειρά πολεμικών ιστοριών που λέγονται σε ένα μπαρ παρά σαν ένα μυθιστόρημα. Δεν υπάρχουν πραγματικά έντονοι χαρακτήρες και οι σχέσεις τους δεν έχουν κάποιο απώτερο νόημα. Διαρκούν ή καταρρέουν για λόγους που ο αφηγητής δεν προσπαθεί καν να καταλάβει.

Η πλοκή αρνείται να δώσει κάποια σημασία στη λογική. Καθ' όλη τη διάρκεια του βιβλίου, οι πιο εξέχουσες προτάσεις είναι αφιερωμένες στις εμπειρίες ναρκωτικών.

Παρά την αξιοσημείωτη ικανότητα αφήγησης του συγγραφέα, το μυθιστόρημα μπορεί να μοιάζει αρκετά στατικό σε στιγμές ίσως και βαρετό.

Αυτό όμως που κάνει το βιβλίο σημαντικό είναι πως όλα αυτά έχουν συμβεί. Στην ουσία το Cherry δεν είναι μυθιστόρημα, είναι μία σκληρή και απόλυτα ειλικρινής μαρτυρία της ζωής ενός φτωχού και καθόλου έξυπνου Αμερικάνου.

Το βιβλίο είναι ένα μάθημα, ένα μάθημα από κάποιον που δεν κατάφερε ποτέ να μάθει το οτιδήποτε, κι όμως κατάφερε να γράψει συγκλονιστική λογοτεχνία και να επιβιώνει μέσα στη φυλακή με μεγάλες ποσότητες PTSD, που ουσιαστικά δεν γιατρεύτηκε ποτέ.

Αξίζει να το βάλεις στην βιβλιοθήκη σου σαν ντοκουμέντο της μοντέρνας αστικής ζωής και της παράνοιας του κάθε πολέμου.