Από τις απόκοσμες «Καρυάτιδες» στους πρόσφυγες: Ο αθέατος κόσμος στα διεθνή φωτογραφικά βραβεία Sony

Στην εποχή της κινούμενης εικόνας, η φωτογραφία συνεχίζει να συναρπάζει και να αποτυπώνει τις στιγμές και το συναίσθημα πιο δυνατά από ποτέ.

Φέτος, τα διεθνή φωτογραφικά βραβεία Sony World Photography Awards 2022 δέχτηκαν πάνω από 340.000 φωτογραφίες από 211 περιοχές του κοσμου, ενώ περισσότερες από 156.000 φωτογραφίες συμμετείχαν στον διαγωνισμό Professional – ο μεγαλύτερος αριθμός συμμετοχών στην ιστορία των βραβείων.

Κι αυτό δείχνει με τον καλύτερο τρόπο την ανάγκη των ανθρώπων να απαθανατίσουν τον κοσμο μέσα από τη δική τους ματιά, αλλά και του κοινού να τον δει με άλλα μάτια.

Οι φωτογράφοι απαθανατίζουν μια πλευρά του κόσμου μας που δεν θα δει κάποιος στις ειδήσεις. Είναι φωτορεπόρτερ μιας «αθέατης» πραγματικότητας, η οποία παρόλα αυτά βρίσκεται διαρκώς δίπλα μας.

Οι άνθρωποι, η φύση, η αρχιτεκτονική, στιγμές και εικόνες που λες και περιμένουν κάποιον να τις παγώσει στο χρόνο. Αυτό κατάφεραν οι άνθρωποι που συμμετείχαν στα βραβεία, τα οποία ανακοινώθηκαν στις 12 Απριλίου και είτε κέρδισαν ένα από αυτά, είτε κέρδισαν απλώς με τη συνεισφορά τους.

Τα βραβεία σε όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες:

Migrantes, Adam Ferguson

Απαθανατίζοντας την αβεβαιότητα

Το πρώτο βραβείο κέρδισε ο Αυστραλός Άνταμ Φέργκιουσον. Στην πραγματικότητα το κέρδισαν οι πρόσφυγες και μετανάστες που περιμένουν στωικά στα σύνορα του Μεξικό με τις ΗΠΑ, για την κατάλληλη στιγμή να περάσουν στη Γη της Επαγγελίας.

Η στιγμή μπορεί να μην έρθει ποτέ.

Ο Φέργκιουσον ήθελε να απαθανατίσει την αβεβαιότητα. Γι αυτό έστησε τη μηχανή του πάνω σε ένα τρίποδο και έδωσε το κουμπί στους ίδιους, με ένα καλώδιο. Τους άφησε να επιλέξουν εκείνοι τη στιγμή που ήθελαν να απαθανατιστούν.

«Μ΄αυτόν τον τρόπο, τους έδωσα τον έλεγχο πάνω στο πώς θα απεικονιστεί το ταξίδι τους, η ζωή τους»...

Πορτρέτο

Οι «Καρυάτιδες» του Γιώργου Τατάκη

Οι «Καρυάτιδες» κέρδισαν το δεύτερο βραβείο στην κατηγορία πορτρέτο, καθώς το πρώτο πήρε ο φωτογράφος της χρονιάς, Άνταμ Φέργκιουσον με τους «Μετανάστες».

Ο Τατάκης ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα την περίοδο που δημιουργούσε το προηγούμενο μεγάλο πρότζεκτ του, το «Ήθος», για τις ελληνικές παραδόσεις και έθιμα. Αποφάσισε να επιστρέψει και να σκηνοθετήσει με έναν μοναδικό τρόπο τις γυναίκες που φορούν τις παραδοσιακές φορεσιές, δραματοποιώντας τις με τους ασπρόμαυρους τόνους στις εικόνες του.

PHOTO 1 / 6

Οι στάσεις των γυναικών, ακόμη και ο τρόπος που τοποθετούν τα χέρια τους είναι τυπικός της περιοχής από την οποία προέρχεται η φορεσιά.

Ο ίδιος συνεργάζεται με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο για να βρει τις κατάλληλες πηγές για τις φωτογραφίσεις του και όπως έχει πει, δεν δαιμονοποιεί καθόλου το «στημένο».

Όσο για τη μηχανή, ναι, είναι σημαντική, αλλά δεν είναι το μόνο σημαντικό σε μια φωτογραφία. «Αν ήταν έτσι θα παίρναμε ένα Mont Blanc και θα γινόμασταν όλοι Καζαντζάκης», έχει πει σε συνέντευξή του...

Αρχιτεκτονική και design

Dorf, Domagoj Burilović

Ντορφ στα Γερμανικά σημαίνει χωριό. Η περιοχή της Σλαβονίας, στην Κροατία κατοικήθηκε επί χρόνια από διάφορους λαούς, αλλά ήταν οι γερμανόφωνοι εκείνοι που δημιούργησαν τα περισσότερα χωριά και άφησαν το πολιτιστικό τους στίγμα.

Τα χωριά έγιναν μια πολύ σημαντική δημογραφική μονάδα στην περιοχή, που έσφυζε από ζωή. Μετά τον Γιουγκοσλαβικό εμφύλιο πόλεμο και την οικονομική κατάρρευση, οι άνθρωποι άρχισαν να τα εγκαταλείπουν μαζικά σε αναζήτηση καλύτερης ζωής.

Τα χωριά ερημώνουν και τα σπίτια εγκαταλείπονται. Και η φύση, που παραμερίστηκε κάποτε για να φτιαχτούν, τώρα επιστρέφει για να πάρει πίσω αυτό που είναι δικό της...

Δημιουργικότητα

Mellow Apocalypse, Alnis Stakle

Τα φωτογραφικά κολάζ της Λετονής Alnis Stakle θυμίζουν αρκετά τους πίνακες του Ιερώνυμου Μπος, σε μια πολύ πιο σύγχρονη εκδοχή τους.

Η ίδια λέει ότι την ενδιαφέρει η «αγιοποίηση» καλλιτεχνικών, επιστημονικών και δημοσιογραφικών εικόνων. Για τα κολάζ της, έχει χρησιμοποιήσει εικόνες από ανοιχτές συλλογές μουσειών τέχνης, επιστημονικά ιδρύματα και τράπεζες εικόνων, των οποίων τα αρχεία μπορούν να θεωρηθούν εμβληματικές μαρτυρίες του παρόντος και του παρελθόντος. Αυτό που θέλει να κάνει είναι εμφανές: Να συνδέσει το παρελθόν με το παρόν οπτικά αλλά και εννοιολογικά. Δύο μεθόδους, που συχνά ταυτίζονται.

Ντοκιμαντέρ

The Children of the Financial Collapse in Venezuela, Jan Grarup

Ο τίτλος αρκεί, αλλά και χωρίς τον τίτλο καταλαβαίνεις αμέσως το θέμα: Πρώτα θύματα πάντα, σε κάθε είδους κρίση, είναι οι νέοι και τα παιδιά.

Η οικονομική κρίση στη Βενεζουέλα έχει προκαλέσει μια τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή, αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς πόσιμο νερό, ιατροφαρμακευτική βοήθεια, ή και τροφή. Ο Δανός φωτογράφος απαθανάτισε την κατάσταση με ανατριχιαστική ακρίβεια.

Περιβάλλον

Living in the Transition, Shunta Kimura

Το περιβάλλον, το μεγαλύτερο θέμα της εποχής μας, ένα θέμα που βάζουμε πάντα σε δεύτερη μοίρα όσο «κάτι άλλο συμβαίνει».

Η περιοχή Γκαμπούρα στο Μπαγκλαντές είναι μια από αυτές που έχουν νοιώσει με το χειρότερο τρόπο τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Η περιοχή βρίσκεται στη νοτιοδυτική ακτή της χώρας και πλέον οι κάτοικοι ζουν σε μια διαρκή επισφάλεια, καθώς οι τροπικοί κυκλώνες τους χτυπούν ασταμάτητα, διαλύοντας τα πάντα.

Ο φωτογράφος ελπίζει να «επικοινωνήσει στον κόσμο αυτό που συμβαίνει». Το καταφέρνει θαυμάσια. Το κατά πόσο ο κοσμος ακούει, είναι μια άλλη ιστορία.

Portfolio, Hugh Fox

Η μοναξιά της πανδημίας

Ο Χιού Φοξ επέλεξε να απαθανατίσει την πανδημία όχι από την υγειονομική της σκοπιά, αλλά από εκεινη της ανθρώπινης αποξένωσης.

Τα τελευταία δύο χρόνια απαθανάτιζε ανθρώπους. Παντού και σε κάθε δραστηριότητα. Αλλά πάντα μόνους τους. Όπως ήμασταν, εξάλλου, όλοι μας.

Σπορ

Kuarup, Ricardo Teles

Το Κουαρούπ είναι ένα ετήσιο τελετουργικό των αυτόχθονων Βραζιλιάνων Ξινγκού. Είναι ένας αποχαιρετισμός στους νεκρούς και η ολοκλήρωση μιας περιόδου πένθους. Η γιορτή γίνεται μια φορά το χρόνο σε διάφορα χωριά και διαρκεί τρεις μέρες. Το αποκορύφωμα αυτής της γιορτής είναι ο αγώνας της πολεμικής τέχνης Χούκα - Χούκα, η οποία είναι παρόμοια με την ελληνορωμαϊκή πάλη και αποσκοπεί να αναδείξει τη δύναμη της νεότητας, σε αντιδιαστολή με το θάνατο.

Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν στο χωριό Αφουκάρι και η φετινή τελετή ήταν αφιερωμένη στους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους μεταξύ των ετών 2020 και 2021· τέσσερις στους πέντε ήταν θύματα του κορωνοϊού.

Still Life

Constellation, Haruna Ogata & Jean-Etienne Portail

Χωρίς πολλά λόγια, οι δημιουργίες των δύο φωτογράφων, που τράβηξαν τις φωτογραφίες τους σε ένα στουντιο στο Παρίσι, είναι απλώς η στιγμή που η φωτογραφική εικόνα συναντά την τέχνη.