Παρθενώνας: Προς επαναπατρισμό θραύσμα της ζωφόρου που βρίσκεται στην Ιταλία

Newsroom

Ανανεώθηκε: Κυριακή, 28 Νοεμβρίου 2021 19:58

Παρθενώνας: Προς επαναπατρισμό θραύσμα της ζωφόρου που βρίσκεται στην Ιταλία — Tο θραύσμα προγραμματίζεται να φθάσει στο Μουσείο της Ακρόπολης εντός του 2021 από την Ιταλία ΙΝΤΙΜΕ

Με το αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα να έχει τεθεί επισήμως στη βρετανική κυβέρνηση και -όπως καταγράφουν δημοσκοπήσεις στη χώρα- να βρίσκει ανταπόκριση στους Βρετανούς πολίτες, κινήσεις υπάρχουν και προς άλλες κατευθύνσεις και όπως φαίνεται σύντομα θα υπάρξουν θετικές ανακοινώσεις.

Συγκεκριμένα, η επιστροφή ενός θραύσματος της ζωφόρου του Παρθενώνα στην Ελλάδα και στο Μουσείο της Ακρόπολης, δρομολογείται με την εισαγωγή, για την κατά νόμον γνωμοδότηση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, στην προσεχή συνεδρίαση του, αναφέρει σε ανακοίνωσή του του ΥΠΠΟΑ απαντώντας σε σχετική δημοσιογραφική ερώτηση.

Πρόκειται για το θραύσμα του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα (Ν.Ι. 1546), το οποίο βρίσκεται στο Museo Archeologico Antonino Salinas στο Παλέρμο της Ιταλίας.

Όπως αναφέρει η ΕΡΤ, το Museo Archeologico Antonino Salinas προτίθεται να δανείσει για 4 συν 4 χρόνια το παραπάνω θραύσμα στο Μουσείο Ακρόπολης. Η διάρκεια του δανεισμού απορρέει από την ιταλική νομοθεσία.

Με προϋπόθεση τη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το θραύσμα προγραμματίζεται να φθάσει στο Μουσείο της Ακρόπολης εντός του 2021, με τη διαδικασία του μακροχρόνιου δανεισμού.

Ως αντιδάνειο, η Ελλάδα θα διαθέσει στο Museo Archeologico Antonino Salinas, ακέφαλο αγαλμάτιο Αθηνάς, το οποίο στη συνέχεια θα αντικατασταθεί από ένα πρωτογεωμετρικό αγγείο. Τα δύο αρχαία έργα που δανείζονται από το Μουσείο της Ακρόπολης δεν θα εκτίθενται ταυτόχρονα στο Μουσείο του Παλέρμο, αλλά θα εναλλάσσονται. Σύμφωνα με τον ιταλικό νόμο, η διάρκεια του αντιδανείου είναι τέσσερα συν τέσσερα χρόνια.

Η επικοινωνία μεταξύ της Περιφερειακής Κυβέρνησης της Σικελίας και της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη, καθώς και μεταξύ των δύο Μουσείων, για τον μακροχρόνιο δανεισμό του θραύσματος ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2021.

Τα γλυπτά που λείπουν από τον Παρθενώνα

Σε ό,τι αφορά τα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, στο πλαίσιο της εκστρατείας επιστροφής τους, το υπουργείο Πολιτισμού αναφέρει σε ειδική σελίδα για τα Μάρμαρα, «τα γλυπτά του Παρθενώνα δεν είναι αυθύπαρκτα έργα τέχνης. Δημιουργήθηκαν ως αρχιτεκτονικά και συμβολικά μέρη του ναού της Αθηνάς, που χτίστηκε τον 5ο αι. π.Χ., στο απόγειο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η σύλληψη της αρχικής ιδέας, υλοποιούμενη με την κατασκευή του κτίσματος, μετουσιώνεται στην ισορροπία διαμέσου της συμμετρίας και μορφοποιείται με το τρίγωνο που σχηματίζουν οι μετόπες, η ζωφόρος και τα αετώματα. Το μνημείο γίνεται πλήρως κατανοητό μόνο με τα γλυπτά του και τα γλυπτά αυτά αποκτούν την πραγματική τους εννοιολογική υπόσταση μόνο πλησίον του ναού, στο φυσικό και ιστορικό τους περιβάλλον. Ο Παρθενώνας στέκεται ως κορυφαίο μνημείο, εδώ και 2.500 χρόνια και αποτελεί το ύψιστο σύμβολο της δημοκρατίας, της φιλοσοφίας και της αρμονίας. Πρόκειται για το αξεπέραστο μνημείο-σύμβολο του Δυτικού πολιτισμού. Η UNESCO επέλεξε τον Παρθενώνα ως έμβλημα της και συμπεριέλαβε τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης στον κατάλογο με τα μνημεία της παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ο Παρθενώνας, επίσης, αποτελεί την πρώτη τη τάξει εγγραφή στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

»Από τους 97 σωζόμενους λίθους από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, οι 56 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 40 στην Αθήνα. Από τις 64 σωζόμενες μετόπες, οι 48 βρίσκονται στην Αθήνα και οι 15 στο Λονδίνο. Από τις 28 σωζόμενες μορφές των αετωμάτων, οι 19 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 9 στην Αθήνα. Η ζωφόρος του Παρθενώνα θεωρείται ότι απεικονίζει την Πομπή των Παναθηναίων. Οι μετόπες εικονίζουν: στην ανατολική πλευρά τη Γιγαντομαχία, στην δυτική πλευρά την Αμαζονομαχία, στην βόρεια τον Τρωικό Πόλεμο και στην νότια πλευρά τη μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπίθων. Στο ανατολικό αέτωμα αναπαριστάται η γέννηση της Αθηνάς, ενώ στο δυτικό αέτωμα η διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την κηδεμονία της Αθήνας.

Από τον γλυπτό διάκοσμο του ναού σώζονται τα ακόλουθα τμήματα:

Μετόπες

Ανατολική πλευρά (Γιγαντομαχία)

στο Μουσείο Ακρόπολης: όλες οι μετόπες (14) – στο μνημείο έχουν τοποθετηθεί αντίγραφα

Δυτική πλευρά (Αμαζονομαχία)

στη θέση τους στο μνημείο: όλες οι μετόπες (14)

Βόρεια πλευρά (Τρωικός Πόλεμος)

στη θέση τους ή στο Μουσείο Ακρόπολης: 13 μετόπες ακέραιες ή σε θραύσματα

Νότια πλευρά (Κενταυρομαχία)

στη θέση της στο μνημείο: 1 μετόπη
στο Μουσείο Ακρόπολης: 11 μετόπες ακέραιες ή σε θραύσματα
στο Βρετανικό Μουσείο: 16 μετόπες ακέραιες ή σε θραύσματα (θραύσματα των 6 από αυτές φυλάσσονται και στο Μουσείο Ακρόπολης)

Αετώματα

Ανατολικό αέτωμα (γέννηση της Αθηνάς)

στο Μουσείο Ακρόπολης: 4 μορφές (C, H, N, P)
στο Βρετανικό Μουσείο: 10 μορφές (A, B, D, E, F, G, K, L, M, O)

Δυτικό αέτωμα (αγώνας Αθηνάς και Ποσειδώνα)

στο Μουσείο Ακροπόλεως: 8 μορφές (B, E, J, K, S, U, V, W)
στο Βρετανικό Μουσείο: 4 μορφές (A, P, Q, T)
θραύσματα της ίδιας μορφής στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακροπόλεως: 6 μορφές (C, H, L, M, N, O)

Ζωφόρος

Απεικόνιζε τα Μεγάλα Παναθήναια και την αποτελούσαν 115 λίθοι (119 ανάγλυφες επιφάνειες, δεδομένου ότι οι γωνιαίοι λίθοι αριθμούνται διπλά). Από αυτούς σώζονται πλήρεις ή σε θραύσματα 112 λίθοι. Ειδικότερα:

Δυτική πλευρά (σώζονται και οι 16 λίθοι)

στο Μουσείο Ακρόπολης: 13 λίθοι
στο Βρετανικό Μουσείο: 2 λίθοι
θραύσματα του ίδιου λίθου στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακρόπολης: 1 λίθος

Νότια πλευρά (σώζονται 41 λίθοι)

στη θέση τους στο μνημείο: 2 λίθοι
στο Μουσείο Ακρόπολης: 12 λίθοι
στο Βρετανικό Μουσείο: 24 λίθοι
θραύσματα του ίδιου λίθου στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο Ακρόπολης: 3 λίθοι

Βόρεια πλευρά (σώζονται 46 λίθοι)