Οι τερματοφύλακες αντιλαμβάνονται τον κόσμο διαφορετικά, σύμφωνα με τη νευροεπιστήμη

Ο τερματοφύλακας είναι η πιο εξειδικευμένη θέση στο ποδόσφαιρο, με πρωταρχικό στόχο να εμποδίζει τον αντίπαλο να σκοράρει. Αλλά ενώ προηγούμενες μελέτες έχουν αναδείξει διαφορές στα προφίλ φυσιολογίας και απόδοσης μεταξύ των τερματοφυλάκων και των άλλων παικτών, πολύ λιγότερα ήταν γνωστά για το αν έχουν διαφορετικές αντιληπτικές ή γνωστικές ικανότητες.

«Σε αντίθεση με τους άλλους ποδοσφαιριστές, οι τερματοφύλακες καλούνται να λάβουν χιλιάδες πολύ γρήγορες αποφάσεις με βάση περιορισμένες ή ελλιπείς αισθητηριακές πληροφορίες», σχολιάζει ο Μάικλ Κουίν, πρώην επαγγελματίας τερματοφύλακας και μεταπτυχιακός φοιτητής στη νευροεπιστήμη της συμπεριφοράς στο University College του Δουβλίνου.

Υποπτευόμενοι ότι η ικανότητα αυτή μπορεί να εξαρτάται από μια αυξημένη ικανότητα συνδυασμού πληροφοριών από διαφορετικές αισθήσεις, ο Κουίν και οι ερευνητές του University College και του Πανεπιστημίου Dublin City επιστράτευσαν 60 επαγγελματίες τερματοφύλακες, παίκτες άλλων θέσεων και ηλικιακά αντίστοιχους μη ποδοσφαιριστές για να πραγματοποιήσουν μια σειρά από τεστ, αναζητώντας διαφορές στην ικανότητά τους να διακρίνουν τους ήχους και τις λάμψεις ως ξεχωριστές μεταξύ τους. Με τον τρόπο αυτό τους μπόρεσαν να εκτιμήσουν τα χρονικά παράθυρα σύνδεσης των εθελοντών, δηλαδή το χρονικό πλαίσιο στο οποίο διαφορετικά αισθητηριακά σήματα συγχωνεύονταν στον εγκέφαλό τους.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Biology, διαπίστωσε ότι οι τερματοφύλακες είχαν στενότερο χρονικό παράθυρο σύνδεσης σε σχέση με τους άλλους παίκτες και τους μη ποδοσφαιριστές. «Είναι σαν να εκτιμούν ταχύτερα τα διαφορετικά σήματα που λαμβάνουν», εξηγεί ο Δρ. Ντέβιντ ΜακΓκόβερν, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Dublin City και επικεφαλής της μελέτης.

Οι τερματοφύλακες έδειξαν επίσης μεγαλύτερη τάση να διαχωρίζουν αυτά τα αισθητηριακά σήματα, γεγονός που μπορεί να προέρχεται από την ανάγκη να λαμβάνουν γρήγορες αποφάσεις με βάση τις οπτικές και ακουστικές πληροφορίες που εισέρχονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

«Το να είσαι τερματοφύλακας είναι σε μεγάλο βαθμό μια πολυαισθητηριακή ενασχόληση. Δεν απαιτεί μόνο οπτικές πληροφορίες, αλλά και ακουστικές∙ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορούν να δουν καθόλου τη μπάλα και πρέπει απλώς να χρησιμοποιήσουν τον ήχο της κλωτσιάς στη μπάλα για να κάνουν την καλύτερη δυνατή εικασία για το πού μπορεί να καταλήξει», σημειώνει ο ΜακΓκόβερν.

«Αυτό που πιστεύουμε ότι συμβαίνει είναι ότι, εξαιτίας αυτής της ανάγκης να αντιμετωπίζουν τις αισθητηριακές πληροφορίες με διαφορετικούς τρόπους, σπάνια τις ενσωματώνουν. Αντ' αυτού, πηγαίνουν με την αίσθηση που τους δίνει τις πληροφορίες πιο γρήγορα», συνεχίζει.

Δεν είναι ακόμη σαφές αν αυτές οι διαφορές οφείλονται στα αυστηρά προγράμματα προπόνησης των επαγγελματιών τερματοφυλάκων ή σε μια φυσική ικανότητα που ωθεί τους νεαρούς παίκτες να γίνουν τερματοφύλακες. «Θα απαιτηθεί περαιτέρω έρευνα που θα παρακολουθεί την αναπτυξιακή πορεία των επίδοξων τερματοφυλάκων για να διαχωρίσουμε αυτές τις πιθανότητες», καταλήγει ο ΜακΓκόβερν.

Αν και η τρέχουσα μελέτη εξέτασε μόνο άνδρες παίκτες, η ομάδα υποβάλλει αίτηση για χρηματοδότηση προκειμένου να μελετήσει και γυναίκες και ελπίζει να διερευνήσει αν οι παίκτες σε άλλες θέσεις υψηλής εξειδίκευσης, όπως οι επιθετικοί και οι κεντρικοί αμυντικοί, παρουσιάζουν επίσης διαφορές στην αντίληψη.