Χρήστος Σταϊκούρας: Οι 15 παρεμβάσεις για την ασφάλεια και την αξιοπιστία του σιδηρόδρομου

«Δεν λέμε ότι λύσαμε τα προβλήματα, που έχουν συσσωρευτεί τις προηγούμενες δεκαετίες και για την επίλυση των οποίων απαιτείται συστηματική και πολύχρονη προσπάθεια, υποστηρίζουμε ότι κινούμαστε με ευθύνη στη σωστή κατεύθυνση κι αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα, κατά τις συναντήσεις με στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων, στις Βρυξέλλες» είπε ο κ. Σταϊκούρας.

Με βάση τις 15 αυτές παρεμβάσεις, επανέλαβε το μήνυμα προς όλους τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα του σιδηροδρομικού έργου «με πρώτο τον ίδιο» ότι «οφείλουμε να επιδεικνύουμε όλοι μας υψηλότατη ατομική και συλλογική ευθύνη».

«Δεν το λέω τυχαία γιατί ξέρω τα πορίσματα, ώστε, συμπληρωματικά με τις νέες τεχνολογίες, να αναβαθμίσουμε την ασφάλεια των μεταφορών και να ενισχύσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών. Χρειάζεται, πράγματι, συνεχής προσπάθεια για να φέρουμε τον ελληνικό σιδηρόδρομο στο επίπεδο που οραματιζόμαστε και αξίζει στους πολίτες» υπογράμμισε.

Επίσης, απαντώντας στο αίτημα του ΠΑΣΟΚ για διεξαγωγή συζήτησης σχετικώς με τα θέματα του σιδηροδρόμου ο αρμόδιος υπουργός έδωσε απαντήσεις στα «εύλογα» – όπως τα χαρακτήρισε - ερωτήματα που μπορεί να προκύπτουν από την Αντιπολίτευση.

Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι παραδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, η «Σύμβαση 717», για την «Ανάταξη της Σηματοδότησης και της Τηλεδιοίκησης στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη- Προμαχώνας» και προσέθεσε ότι ολοκληρώθηκε εντός του χρονοδιαγράμματος που είχε τεθεί από την πολιτική ηγεσία, το τμήμα που υπολειπόταν από Οινόη μέχρι Τιθορέα, το αναβαθμισμένο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας στο Σιδηροδρομικό Κόμβο Αχαρνών που ελέγχει συνολικά το Τμήμα Αχαρνές-Τιθορέα, καθώς και το νέο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας στη Λάρισα.

Εξήγησε ότι οι εγκαταστάσεις από τον Δομοκό μέχρι τη Λάρισα - επί των οποίων τα συστήματα είχαν μόλις εγκατασταθεί και λειτουργούσαν - καταστράφηκαν ολοσχερώς από την κακοκαιρία Daniel με αποτέλεσμα να τεθεί εκτός λειτουργίας η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση από τη σήραγγα της Όθριος μέχρι την είσοδο της Λάρισας και ενημέρωσε ότι για την ασφαλή κυκλοφορία στο συγκεκριμένο τμήμα, οι διασταυρώσεις των γραμμών και συγκεκριμένα των συρμών, γίνονται στους σταθμούς Λιανοκλαδίου και Λάρισας, οι οποίοι καλύπτονται από σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση.

Παραδόθηκε το σύστημα αυτόματης προστασίας συρμών

Επίσης, ο κ. Σταϊκούρας ενημέρωσε ότι ολοκληρώθηκε η παράδοση, τον Νοέμβριο του 2023, της σύμβασης για την εγκατάσταση συστήματος αυτόματης προστασίας συρμών και υπενθύμισε ότι - σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - έχει εγκατασταθεί στο 14% του συνολικού σιδηροδρομικού δικτύου σε όλη την Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, υλοποιήθηκε η εγκατάσταση εντός του χρονοδιαγράμματος που είχε τεθεί από την πολιτική ηγεσία στα τμήματα σιδηροδρομικός κόμβος Αχαρνών – Οινόη, Οινόη – Τιθορέα και Λάρισα - Πλατύ. Με την ολοκλήρωση αυτής της εγκατάστασης ο κεντρικός άξονας πλην του τμήματος που καταστράφηκε ολοσχερώς από τη θεομηνία Daniel καλύπτεται πλήρως από το σύστημα ETCS.

Εξάλλου, υπεγράφη, η σύμβαση μεταξύ ΓΑΙΟΣΕ και HitachiRail για την επαναφορά σε λειτουργία του ETCS, όχι επί της γραμμής, αλλά επί των συρμών και οι εργασίες ξεκίνησαν στις 19 Μαρτίου. Έως τις 22 Απριλίου έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος σε 17 μονάδες ETCS επί συρμών, οι οποίες έχουν επανέλθει στην δέουσα κατάσταση. Ακόμη ολοκληρώθηκαν, εντός του δευτέρου τριμήνου του 2023, έργα για την ενίσχυση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου όπως είναι η κατασκευή της δίδυμης γέφυρας στο Γαλλικό ποταμό, η λειτουργία του συστήματος για την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των 14 γεφυρών στο τμήμα Τιθορέα – Δομοκός και η αντιπλημμυρική προστασία στα σιδηροδρομικά έργα της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας.

Μέτρα αποκατάστασης

Επίσης, ελήφθησαν μέτρα αποκατάστασης εξοπλισμού στο δίκτυο του ΟΣΕ, μεταξύ των οποίων η αποκατάσταση φωτισμού, πυρόσβεσης και πεδίο μέτρησης του GSMR σε όλες οι σήραγγες του σιδηροδρομικού άξονα Κόρινθος – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Προμαχώνας, η αποκατάσταση και η ενίσχυση της ραδιοεπικοινωνίας με VHF σε όλο το μήκος του παραπάνω άξονα, η λειτουργία των συστημάτων συναγερμού και η εγκατάσταση νέου κλειστού κυκλώματος καμερών στις σήραγγες Πλαταμώνα και Τεμπών, η πλήρης λειτουργία των κέντρων ελέγχου κυκλοφορίας Κορίνθου σιδηροδρομικού κόμβου Αχαρνών Λιανοκλαδίου και Θεσσαλονίκης καθώς και ολοκλήρωση αυτού της Λάρισας, η σύνταξη τευχών δημοπράτησης για το έργο GSMR στα υπόλοιπα τμήματα του κύριου σιδηροδρομικού άξονα και τέλος η αποκατάσταση της λειτουργίας των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών, το οποίο λειτουργεί στο νέο Κέντρο Ασφάλειας Σηράγγων στη Λάρισα και συμπληρώνει την επιτήρηση με συστήματα ασφαλείας το αντίστοιχο κέντρο ελέγχου.

Τοποθέτηση 300 καμερών

Επιπλέον, ο κ. Σταϊκούρας ενημέρωσε ότι βρίσκονται σε φάση υλοποίησης ή ανάθεσης σειρά εργολαβιών για τη συντήρηση υποδομών, ενώ ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 η τοποθέτηση 300 καμερών συνεχούς παρακολούθησης των συρμών.

Τοποθέτηση, έγινε στις σήραγγες στον Πλαταμώνα των Τεμπών, της Όθρυος, του Καλλίδρομου και των Αγίων Αναργύρων και γίνεται καταγραφή και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο στα κέντρα ελέγχου σηράγγων. Επισπροσθέτως ενισχύθηκε οικονομικά ο ΟΣΕ με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και των έργων συντήρησης. Ο Οργανισμός από τον Ιούλιο του 2023 έχει υπογράψει για πρώτη φορά στην ιστορία του Σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο. Η ετήσια χρηματοδότησή του αυξήθηκε από τα 45 εκατομμύρια ευρώ στα 75 εκατομμύρια ευρώ. Η Σύμβαση καθορίζει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των δύο μερών, ενώ συνοδεύεται από πενταετές επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο καθορίζει επακριβώς τους όρους της χρηματοδότησης του Οργανισμού και εννοείται ότι η διοίκηση του οργανισμού λογοδοτεί προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, για το πώς κατανέμονται και πού πηγαίνουν οι συγκεκριμένοι του πόροι του προϋπολογισμού του. Ενισχύεται το ανθρώπινο δυναμικό του ΟΣΕ, και ολοκληρώνεται εντός Μαΐου η πρόσληψη 117 υπαλλήλων τακτικού προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων και έχει ήδη εγκριθεί η διαδικασία πλήρωσης 100 επιπλέον θέσεων διαφόρων ειδικοτήτων. Συγκροτήθηκε το Δ.Σ του ΟΣΕ με την συνολική αναδιάρθρωσή του να αποσκοπεί στην βελτιστοποίηση της διοικητικής λειτουργίας του Οργανισμού και να εντάσσεται στην γενικότερη προσπάθεια ανάταξης του ελληνικού σιδηροδρόμου. Η επιλογή των προσώπων, για την κάλυψη των θέσεων του νέου διοικητικού συμβουλίου πληροί συγκεκριμένα κριτήρια, που ακολουθούν τις αρχές της εταιρικής διακυβέρνησης, την εμπειρία σε θέσεις ευθύνης, την ελεγκτική αλλά και την ποσόστωση των φύλων.

Σε έναν φορέα ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΟΣΕ

Προχωρά η μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Η μέχρι σήμερα λειτουργία των τριών εταιρειών, που εμπλέκονται με σιδηροδρομικό έργο, με πολλαπλές κοινές αρμοδιότητες και επιφάνειας παράλληλες αντικρουόμενες ή και συμπληρωματικές αρμοδιότητες, είχε σαν αποτέλεσμα την αδυναμία ενιαίου στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού και συντονισμού ενεργειών αλλά και τη διάχυση ευθύνης σε κρίσιμα θέματα, όπως είναι η συντήρηση και η ασφάλεια.

Για τους λόγους αυτούς κρίθηκε αναγκαίο και έχει δρομολογηθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ριζικός μετασχηματισμός του σιδηροδρομικού τομέα» είπε ο κ. Σταϊκούρας και προς τούτο τόνισε ότι δημιουργείται ένας νέος ενιαίος σύγχρονος δημόσιος φορέας, που ενσωματώνει ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΟΣΕ.

Ακόμη, προχωρεί η οριστική αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου από τις εκτεταμένες ζημίες που προέκυψαν από τον Daniel, με προδιαγραφές σημαντικής επαύξησης της ανθεκτικότητας, ενημέρωσε ο αρμόδιος υπουργός και αναφέρθηκε στο ολοκληρωμένο σχέδιο παρεμβάσεων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη μόνιμη και με υψηλότερη ανθεκτικότητα αποκατάσταση των ζημιών σε σχολεία, σιδηροδρομικό δίκτυο, οδικά και τεχνικά έργα και φυσικά γέφυρες.

Σύμφωνα με τον υπουργό, οι εργασίες που απαιτούνται και έχουν δρομολογηθεί αφορούν στην οριστική αποκατάσταση με εργασίες υποδομής και επιδομής του κύριου άξονα, σας μίλησα στο πρώτο και στο δεύτερο σημείο, Αθήνα - Θεσσαλονίκη, καθώς και των κάθετων αξόνων Λάρισας - Βόλου και Παλαιοφάρσαλου – Καλαμπάκας, καθώς και της γραμμής του Πήλιου.

Στις εργασίες αυτές συμπεριλαμβάνεται και η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση του κύριου άξονα, δεδομένου ότι στο πρώτο σημείο, ότι το παραδοτέο της σύμβασης 717, τον Αύγουστο, δεν είναι λειτουργικό από το Σεπτέμβριο εξαιτίας των καταστροφών. Το κόστος αυτών των εργασιών ανέρχεται στα 463 εκατομμύρια με ΦΠΑ.

Συγκεκριμένα, η οριστική αποκατάσταση γραμμής του κύριου άξονα ανέρχεται σε 173,6 εκατομμύρια ευρώ. Η οριστική αποκατάσταση της γραμμής Λάρισας - Βόλου με υψηλότερη ανθεκτικότητα, λαμβάνοντας πρόνοια και για ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στην περιοχή και υπήρχαν εκτεταμένες καταστροφές, φτάνει τα 192,2 εκατομμύρια ευρώ. Η οριστική αποκατάσταση της γραμμής Παλαιοφάρσαλου - Καλαμπάκας απαιτεί 57, εκατομμύρια ευρώ. Η οριστική αποκατάσταση της γραμμής του Πήλιου, 2,5 εκατομμύρια ευρώ και η σηματοδότηση – τηλεδιοίκηση της γραμμής του κύριου άξονα 37,2 εκατομμύρια ευρώ.

«Με την ολοκλήρωση αυτών των εργασιών, περίπου στο τέλος του 2025, το σιδηροδρομικό δίκτυο της Κεντρικής Ελλάδος θα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις διαλειτουργικότητας του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου. Επιπλέον η κατασκευή θα διέπεται από κανόνες και πρακτικές που θα διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα της υποδομής και επιδομής με μελλοντικά ακραία καιρικά φαινόμενα» προσέθεσε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών.

Ζητούμενο η συγχρηματοδότηση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αναφερόμενος στην 13η παρέμβαση, ενημέρωσε ότι συνεχίζονται οι ενέργειες για την εξασφάλιση συγχρηματοδότησης των έργων από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ υπεβλήθη τον Ιανουάριο του 2024 αίτημα χρηματοδότησης από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη», που αφορά:

- Την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, με σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση και ηλεκτροκίνηση, την αναβάθμιση και ανάταξη της σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης το τμήματος Άνω Λιόσια – Κιάτο,

- την εγκατάσταση της ανώτερης διαβάθμισης και αναβάθμισης για το συγκεκριμένο επίπεδο, την ανακαίνιση και αναβάθμιση των υποδομών του τμήματος Αχαρνές - Οινόη με μήκος 50 χιλιόμετρα, καθώς και την κατασκευή δύο ανισόπεδων διαβάσεων στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου Αττικής και στην Αλίαρτο Τέταρτο,

- την αναβάθμιση των υποδομών στη γραμμή Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας και την εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης. Πέμπτο, την ολοκλήρωση της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ρίο - Πάτρα που θα συνδέει το λιμένα Πατρών με τη νέα σιδηροδρομική γραμμή υψηλών ταχυτήτων.

«O στόχος των συγκεκριμένων προτάσεων που βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης από την Ευρώπη, συνεκτιμώντας τους διαθέσιμους σήμερα ευρωπαϊκούς πόρους είναι τριπλός. Ο πρώτος, είναι η ανάπτυξη σύγχρονων διαδικτυακών συνδέσεων με δύο σιδηροδρομικός άξονες.

Ο δεύτερος, είναι η ανάπτυξη των συνδέσεων προς κεντρικά λιμάνια, εμπορευματικά κέντρα και βιομηχανικές περιοχές για την ενίσχυση της εμπορευματικής κίνησης και την καθιέρωση της Ελλάδος ως κύριου διαμετακομιστικού κέντρου στον άξονα Κίνα, Ινδία, Ευρώπη.

Τρίτον, η ανάπτυξη προαστιακών συνδέσεων για τη διευκόλυνση της επιβατικής κίνησης και τη μείωση της χρήσης αυτοκινήτων με θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την οικονομία» υπογράμμισε ο κ. Σταϊκούρας.

Τέλος, ο αρμόδιος υπουργός σημείωσε ότι επειδή το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας διάφορα περιστατικά, ζητήθηκε από την ΕΛΑΣ, από τον ΟΣΕ και τη HellenicTrain, να διερευνήσουν άμεσα αυτά τα συμβάντα. Συγκεκριμένα επισημάνθηκε από την πολιτική ηγεσία, μεταξύ άλλων, η αναγκαιότητα ασφαλούς κυκλοφορίας στις ισόπεδες διαβάσεις - αυτό είναι ευθύνη του ΟΣΕ - και η αναγκαιότητα συντήρησης του τροχαίου υλικού, που είναι ευθύνη της HellenicTrain.