Θωρακίζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατ. Μεσόγειο - Iστορική συμφωνία με την Αίγυπτο

Αναγνώριση ορίων FIR και SAR

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σημαντικότερο κεφάλαιο της συμφωνίας είναι η πρόθεση των δύο πλευρών να αναγνωρίσουν ότι τα όρια του FIR τους ταυτίζονται με την περιοχή που ασκείται η Έρευνα και Διάσωση (SAR). Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Αμβούργου του 1979, οι περιοχές ευθύνης για επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης καθορίζονται από συμφωνίες των ενδιαφερομένων παράκτιων κρατών. Με άλλα λόγια, όπως έγινε στην περίπτωση της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, οι δύο χώρες θα αναγνωρίσουν μέσω επίσημης διμερούς συμφωνίας ότι η περιοχή νοτίως της Κρήτης και του Ανατολικού Αιγαίου μέχρι τις αιγυπτιακές ακτές ελέγχεται αποκλειστικά από την Αθήνα και το Κάιρο.

Η εξέλιξη αυτή έχει βαρύνουσα σημασία διότι από το 1988 η Τουρκία διεκδικεί Έρευνα και Διάσωση εντός του FIR Αθηνών, μέχρι τον 26ο μεσημβρινό, ενώ τον Οκτώβριο του 2020 επιχείρησε να επεκτείνει και πάλι μονομερώς τα όρια και στην Ανατολική Μεσόγειο φτάνοντας στα 6 ναυτικά μίλια από την Κρήτη και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με την αιτιολογία μάλιστα, ότι «προστατεύει» τα ερευνητικά της πλοία.

Βήμα νομιμότητας

Αρμόδιες διπλωματικές πηγές, τονίζουν ότι ενώ τα όρια του FIR είναι καθορισμένα από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), η Τουρκία αλλάζοντας μονομερώς τα όρια Έρευνας και Διάσωσης, προσπαθεί να επεκτείνει τη δυνητική της κυριαρχία σε περιοχές του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Το μνημόνιο κατανόησης Ελλάδας Αιγύπτου ωστόσο, έρχεται να βάλει τέλος στο αναθεωρητικό αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» καθώς πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό βήμα νομιμότητας και εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, μετά την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ.

Η Ελλάδα έχει υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες με την Ιταλία το 2000, με τη Μάλτα το 2008 και με την Κύπρο το 2014. Με την προσθήκη της Αιγύπτου, η Αθήνα κλείνει όλα τα ανοιχτά μέτωπα πλην δύο, της Λιβύης με την οποία μοιράζεται μια πολύ μικρή περιοχή όπου το FIR της συναντά το FIR της Τρίπολης και φυσικά με την Τουρκία. Στην πράξη όμως, προκύπτει ότι ο μοναδικός γείτονας στην περιοχή, ο οποίος αρνείται να εφαρμόσει τις διεθνείς συνθήκες και να ασπαστεί τη νομιμότητα, είναι η Άγκυρα.

Επαναπροσέγγιση

Όλο το προηγούμενο διάστημα, οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας - Αιγύπτου τελούσαν υπό άκρα μυστικότητα και η Αθήνα κρατούσε κλειστά τα χαρτιά της για το συγκεκριμένο θέμα. Αιτία είναι η νέα προσπάθεια της Άγκυρας να προσεγγίσει το Κάιρο και να αποκαταστήσει τις διμερείς τους σχέσεις. Θεωρείται μάλιστα σίγουρο ότι η Τουρκία θα προσπαθήσει να σαμποτάρει οποιαδήποτε συμφωνία του Καΐρου με την Αθήνα, με στόχο να κρατήσει «ζωντανές» τις επεκτατικές της βλέψεις.

Η χειραψία Σίσι – Ερντογάν και η διαφαινόμενη στροφή 360 μοιρών του Τούρκου προέδρου προκαλεί αναμφίβολα προβληματισμό στην Αθήνα η οποία δεν επιθυμεί να αλλάξει το στάτους των διμερών της σχέσεων με την Αίγυπτο στο παρά πέντε της νέας συμφωνίας. Είναι σαφές πάντως, ότι η επίθεση «γοητείας» της Άγκυρας θα συνεχιστεί τόσο στην Αίγυπτο όσο και στο Ισραήλ, σε μία προσπάθεια να αποδυναμωθούν οι ελληνικές συμμαχίες αλλά και να διεκδικήσει η Τουρκία μεγαλύτερο ρόλο στο ενεργειακό παζλ της Ανατολικής Μεσογείου.