«Σφήνα» Ερντογάν ενόψει υπογραφής ελληνοαιγυπτιακού μνημονίου και «επίθεση φιλίας» στο Κάιρο

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε την Κυριακή (20/11) το γεγονός ότι η τουρκική προεδρία έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, να ανταλλάσσουν χαμογελαστοί χειραψία στην έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ, ένα κράτος με το οποίο η Αίγυπτος συμφιλιώθηκε μόλις πρόσφατα.

«Οι δύο άνδρες επιβεβαίωσαν το βάθος των ιστορικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών και των δύο λαών και αποφάσισαν την έναρξη της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων», δήλωσε τη Δευτέρα (21/11) ο εκπρόσωπος της αιγυπτιακής προεδρίας Μπασάμ Ράντι.

Ο Ερντογάν, μεγάλος σύμμαχος του εκλιπόντος προέδρου της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μόρσι, μέλους της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, είχε στο παρελθόν διαβεβαιώσει ότι «δεν θα μιλήσει ποτέ σε κάποιον σαν τον Σίσι», ο οποίος ανέτρεψε τον Μόρσι σε πραξικόπημα το 2013. Ωστόσο, Άγκυρα και Κάιρο φαίνεται ότι ξεκίνησαν μια πολιτική αναθέρμανσης πρόσφατα.

Αναμφίβολα, η τοποθέτηση του κ. Ράντι φανερώνει μια σαφή μεταστροφή της αιγυπτιακής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Άγκυρας, δεδομένου ότι Αίγυπτος και Τουρκία είχαν, επί της ουσίας, αμελητέες διπλωματικές σχέσεις τα τελευταία δέκα χρόνια.

Ωστόσο, αυτή δεν ήταν η πρώτη «εγκάρδια» στιγμή ανάμεσα στις δύο χώρες. Την περασμένη εβδομάδα, επιστρέφοντας από τη σύνοδο κορυφής της G20 στην Ινδονησία, ο Ερντογάν δήλωσε έτοιμος για να «κάνει μια νέα αρχή με το Κάιρο».

Υπό το πρίσμα αυτό, καθίσταται σαφές ότι η Άγκυρα επιχειρεί να μπει «σφήνα» στις εξελίξεις που αφορούν στην Ανατολική Μεσόγειο, πασχίζοντας να βρει τα δικά της πατήματα στη γεωστρατηγική «σκακιέρα».

Τουρκία - Αίγυπτος: Όσα τους ενώνουν κι όσα τους χωρίζουν

Η Άγκυρα είναι μεγάλη υποστηρίκτρια της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, τα μέλη της οποίας το Κάιρο τα θεωρεί «τρομοκράτες», και οι δύο χώρες υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στη Λιβύη: η Τουρκία έχει στείλει στρατιωτικούς συμβούλους και drones εναντίον του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης που υποστηρίζεται κυρίως από την Αίγυπτο.

Σε εμπορικό επίπεδο, οι δύο χώρες έχουν ενισχύσει τις συναλλαγές τους: έχουν αυξηθεί από 4,4 δισ. δολάρια το 2007 σε 11,1 δισ. δολάρια το 2020, όπως σημειώνει το ερευνητικό κέντρο Carnegie.

Όλα έτοιμα για το νέο ελληνοαιγυπτιακό μνημόνιο

Κατά τα λοιπά, οι υπουργοί Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας και Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης θα πραγματοποιήσουν την Τρίτη 22 Νοεμβρίου, επίσκεψη στο Κάιρο, όπου θα συναντηθούν με τους ομολόγους τους.

Στο πλαίσιο της επισκέψεως, ο υπουργός Εξωτερικών και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών θα παραβρεθούν στην τελετή υπογραφής «Μνημονίου Κατανόησης σχετικά με τη Συνεργασία στους Τομείς Αεροναυτικής και Ναυτικής Έρευνας και Διάσωσης», από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας και από τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μοχάμεντ Ζάκι.

Μετά την υπογραφή αναμένεται να λάβουν χώρα σύντομες κοινές δηλώσεις των Ελλήνων και Αιγυπτίων υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας στον Τύπο, περί ώρα 14:15. Κατόπιν θα λάβει χώρα κοινό γεύμα εργασίας.

Στη συνέχεια ο Νίκος Δένδιας και ο Νίκος Παναγιωτόπουλος θα ακολουθήσουν χωριστά προγράμματα συναντήσεων με τους ομολόγους τους, Σάμεχ Σούκρι και Μοχάμεντ Ζάκι, αντίστοιχα.

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα του υπουργού Εξωτερικών, θα έχει κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, ενώ θα διεξαχθούν και διευρυμένες συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο ΥΠΕΞ.

Μετά το πέρας των διευρυμένων συνομιλιών, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, θα υπογράψει με τον Αιγύπτιο βοηθό υπουργό Εξωτερικών, πρέσβη Ιχάμπ Νάσρ, συμφωνία για την Απασχόληση Εποχικών Εργαζομένων στον Γεωργικό Τομέα.

Θα ακολουθήσουν κοινές δηλώσεις στον Τύπο, των δύο υπουργών Εξωτερικών, περί ώρα 17:00.

Οι ανωτέρω συναντήσεις εντάσσονται στο πλαίσιο των στρατηγικών διμερών σχέσεων Ελλάδας-Αιγύπτου και των τακτικών επαφών μεταξύ των ανώτατων αξιωματούχων των δύο χωρών.