Σύνοδος Κορυφής: Συμφωνία για «οδικό χάρτη» ενεργειακών μέτρων – Εν αναμονή λεπτομερειών

Στόχος είναι να περιοριστεί η ανάφλεξη των τιμών της ενέργειας, που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο.

Για πολλοστή φορά, το «αργοκίνητο καράβι» της Ε.Ε. -όπως έχουν αποκαλέσει πολλοί το μπλοκ- καθυστέρησε πολύ να λάβει δράση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, που ταλανίζει εδώ και καιρό τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, και απειλεί να αφήσει εκατομμύρια σπίτια χωρίς θέρμανση κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Παρότι μετά από τις σκληρές διαπραγματεύσεις η ΕΕ επιδίωξε να προβάλει την ενότητά της, πολλά από τα σημεία στο κείμενο των συμπερασμάτων μένει να αποσαφηνιστούν κι οι διαπραγματεύσεις των επόμενων εβδομάδων αναγγέλλονται δύσκολες.

«Έχουμε πλέον πολύ καλό οδικό χάρτη», διαβεβαίωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μίλησε περί «συμφωνίας για πακέτο μέτρων», που όμως μένει ακόμη να ξεκαθαρίσουν οι λεπτομέρειές τους.

Ωστόσο ο Γερμανός καγκελάριος δήλωσε με σαφήνεια ότι εάν οι υπουργοί Ενέργειας δεν μπορέσουν να συνεννοηθούν για την τελική εκδοχή του σχεδίου, θα χρειαστεί νέα Σύνοδος Κορυφής για το ζήτημα.

«Μήνυμα στις αγορές»

Κατά τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, οι μηχανισμοί που περιγράφονται στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή «τέλη Οκτωβρίου, αρχές Νοεμβρίου».

Θεωρεί πως οι ηγέτες «έστειλαν με πολύ σαφή τρόπο σήμερα μήνυμα στις αγορές για την αποφασιστικότητά (τους) και την ενότητά (τους)».

Όπως αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που δημοσιοποιήθηκε μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ζητούν από την Κομισιόν να τους υποβάλει, «επειγόντως», «συγκεκριμένες αποφάσεις» για μέτρα, συμπεριλαμβανομένων παρεμβάσεων για την αποτροπή της «μεταβλητότητας» των τιμών του αερίου.

Οι 27 συμφώνησαν να γίνουν αγορές αερίου από κοινού, σε επίπεδο ΕΕ, με το σκεπτικό πως θα είναι «εθελοντικές», αλλά θα καλύπτουν τουλάχιστον το «υποχρεωτικό» επίπεδο του 15% των στόχων πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών της ΕΕ ενόψει του χειμώνα του 2023.

Κάλεσαν ακόμη να «επιταχυνθούν οι διαπραγματεύσεις» με «αξιόπιστους» προμηθευτές, όπως η Νορβηγία και οι ΗΠΑ, ώστε οι χώρες-μέλη «να επωφεληθούν από το οικονομικό βάρος της ΕΕ» αθροιστικά αντί να ανταγωνίζονται στην παγκόσμια αγορά, με κίνδυνο να ανεβάσουν τον πυρετό στις αγορές.

Εκτός από ένα μέτρο για τον καθορισμό των τιμών χονδρικής στο λεγόμενο «χρηματιστήριο αερίου», οι ηγέτες ζητούν επίσης συγκεκριμένο σχέδιο για έναν «προσωρινό» μηχανισμό ώστε να επιβληθεί πλαφόν στην τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται για να παράγεται ηλεκτρισμός — μέτρο που ήδη εφαρμόζεται στην Ισπανία και στην Πορτογαλία και η Γαλλία ζητούσε να επεκταθεί σε όλη την ΕΕ.

Όμως —παραχώρηση για να εξασφαλιστεί η συναίνεση της Γερμανίας—, ο μηχανισμός αυτός θα συνοδεύεται από εγγυήσεις «αποφυγής κάθε αυξημένης κατανάλωσης αερίου». Θα πρέπει επίσης να αποτραπεί κάθε ενδεχόμενο η ΕΕ να επιδοτεί τον ηλεκτρισμό που εξάγεται σε γειτονικές της χώρες (Νορβηγία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία...)

Μακρόν - Σολτς, κατευνασμός

Ερωτηθείς για το γαλλογερμανικό ζευγάρι, τον κινητήρα της ευρωπαϊκής συνεργασίας που μοιάζει να έχει υποστεί βλάβη, ο κ. Μακρόν είπε πως το τετ-α-τετ που είχαν κατά τη διάρκεια της συνόδου με τον Γερμανό καγκελάριο επέτρεψε να «ξεκαθαριστούν πολλά πράγματα».

Μερικές ώρες νωρίτερα, εκτιμούσε πως το Βερολίνο ακολουθούσε «απομονωτική» πορεία, μοιάζοντας να επιρρίπτει στη γερμανική κυβέρνηση ευθύνες για τις δυσκολίες της ΕΕ.

Διαβάστε επίσης: Τα «αγκάθια» της Συνόδου Κορυφής και το γαλλογερμανικό… καυγαδάκι

«Νομίζω πως δεν είναι καλή, ούτε για τη Γερμανία, ούτε για την Ευρώπη, η απομόνωση» του Βερολίνου, τόνισε.

«Ο δικός μας ρόλος είναι να κάνουμε τα πάντα ώστε να υπάρχει ευρωπαϊκή ενότητα και η Γερμανία να είναι μέρος της», πρόσθεσε.

«Είναι πολύ καθαρό ότι η Γερμανία πάντα ενεργεί με πολύ αλληλέγγυο τρόπο», αντέτεινε ο Όλαφ Σολτς.

Ο Γερμανός καγκελάριος κατηγορήθηκε για «εγωιστική» συμπεριφορά όταν ανακοίνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου σχέδιο στήριξης με 200 δισεκ. ευρώ της γερμανικής οικονομίας, χωρίς κανέναν συντονισμό με τους ευρωπαίους εταίρους του.

Επίσης χωρίς συντονισμό με το Βερολίνο, το Παρίσι ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ότι θα κατασκευαστεί νέα υποδομή, έπειτα από χρόνια που το σχέδιο παρέμενε καθηλωμένο: Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία συμφώνησαν να αντικατασταθεί το σχέδιο για τον αγωγό MidCat από υποθαλάσσιο αγωγό, που θα συνδέει τη Βαρκελώνη με τη Μασσαλία και θα μεταφέρει αέριο και μεταγενέστερα υδρογόνο.

Υπέρ του έργου MidCat, που ξεκίνησε το 2003, τάσσονταν η Λισαβόνα, η Μαδρίτη και το Βερολίνο, αλλά συναντούσε αντίσταση στη Γαλλία. Σκοπός ήταν να συνδέσει τα δίκτυα αερίου της Γαλλίας και της Ισπανίας με αγωγό 190 χιλιομέτρων.

Μέσα στη νύχτα, έπειτα από κάπου δώδεκα ώρες διαπραγματεύσεων των 27, Εμανουέλ Μακρόν και Όλαφ Σολτς έδειξαν διάθεση κατευνασμού, με τον γερμανό καγκελάριο να μιλά περί «έντονης και καρποφόρας» σχέσης. Οι δύο ηγέτες έχουν δώσει ραντεβού την Τετάρτη στο Παρίσι.

Ικανοποίηση στην Αθήνα

Ικανοποίηση εκφράζει η Αθήνα για τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη λήψη μέτρων προκειμένου να «συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας».

«Επήλθε συμφωνία για την ενέργεια. Οι διαφορές γεφυρώθηκαν. Υπήρξε κατανόηση ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια παρέμβαση όπως το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου - παρέμβαση που κάποιοι δεν συζητούσαν καν πριν από λίγο καιρό», σημείωναν τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κυβερνητικές πηγές, λίγη ώρα αφού το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία με σκοπό ιδίως τη μείωση των τιμών.

«Στάλθηκε έτσι μήνυμα για την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση και να προστατεύσει τους πολίτες της και τις επιχειρήσεις. Με το μήνυμα αυτό δόθηκε η πολιτική εντολή ώστε οι λεπτομέρειες να οριστικοποιηθούν σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας», πρόσθεσαν οι ίδιες πηγές.