Ενεργειακό: «Άγνωστος χ» οι αποφάσεις για το πλαφόν στο φυσικό αέριο με το βλέμμα στις Βρυξέλλες

Τη συζήτηση στο συμβούλιο θα τροφοδοτήσει το non-paper της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις «έκτακτες παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου».

Η πρόταση επί της ουσίας απορρίπτει την ιδέα 15 κρατών-μελών για το γενικό πλαφόν στη χονδρική τιμή του αερίου, λόγω των κινδύνων που ενέχει για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Η Επιτροπή παρουσίασε αυτό το non-paper πριν από δύο ημέρες, σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων των χωρών της ΕΕ (COREPER I). Σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, το περιεχόμενό του προκάλεσε απογοήτευση και εκνευρισμό μεταξύ των 15.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα, η Ιταλία, το Βέλγιο και η Πολωνία έχουν υποβάλει ενημερωτικό υπόμνημα στα μέλη του συμβουλίου, απαντώντας στις «ενστάσεις» της Επιτροπής για την ιδέα του πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.

Από την άλλη, δώδεκα χώρες εξακολουθούν να προβάλλουν αντιρρήσεις, με πρώτη τη Γερμανία που θεωρεί , όπως και η Επιτροπή, ότι η ιδέα των 15 αν εφαρμοστεί θα θέσει σε κίνδυνο τις προμήθειες ενέργειας.

Σύμφωνα πάντως με ευρωπαίο αξιωματούχο, οι 15 είναι αποφασισμένοι να επιμείνουν στην πρότασή τους και να ασκήσουν πίεση στην Κομισιόν. Η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη της την πλειοψηφία των χωρών-μελών όταν θα συντάξει το νομοθετικό σχέδιο δράσης που θα παρουσιάσει την ερχόμενη Τρίτη 4η Οκτωβρίου.

Επί του παρόντος, βάσει του non-paper που έδωσε στη δημοσιότητα η Επιτροπή, η πρόταση για πλαφόν αφορά αποκλειστικά την τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου — πρόταση την οποία απέρριψε η πλειοψηφία των χωρών-μελών στο έκτακτο συμβούλιο ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει διαπραγμάτευση φθηνότερων τιμών με «αξιόπιστους» προμηθευτές αερίου μέσω αγωγών και με προμηθευτές υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ). Προτείνει επίσης την εισαγωγή νέου σημείου αναφοράς για το ΥΦΑ, προκειμένου να αποσυνδεθεί από το χρηματιστήριο του Άμστερνταμ (TTF) και αφήνει ανοιχτή τη δυνατότητα «προσωρινού» καθορισμού ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (κατά το υπόδειγμα της Ισπανίας).

Τα αγκάθια μεταξύ των 27 δεν αναμένεται να βγουν ούτε στο σημερινό συμβούλιο ενέργειας. Η συζήτηση αναμένεται πως θα καταλήξει στο τραπέζι των ευρωπαίων ηγετών, που θα συναντηθούν στην Πράγα την 6η και 7η Οκτωβρίου στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής.

Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ αναμένεται πάντως σήμερα να υιοθετήσουν, έπειτα από τεχνικές τροποποιήσεις, τρία έκτακτα μέτρα που εισηγήθηκε η Επιτροπή τη 14η Σεπτεμβρίου για να πέσουν οι τιμές της ενέργειας.

• Τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας (με ευελιξία ως προς την υποχρεωτικότητα)
• Θέσπιση ανώτατου ορίου στα έσοδα των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φθηνές πηγές και
• Έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης στα υπερκέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων.

Η πρόταση για γενικό πλαφόν

Οι «15», αναφέρουν στην επιστολή:

«Η ενεργειακή κρίση που ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο έχει επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου και τώρα προκαλεί αβάσταχτες πληθωριστικές πιέσεις που πλήττουν σκληρά τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μας. Αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που κατέβαλε η Επιτροπή και τα μέτρα που έχει προτείνει για την αντιμετώπιση της κρίσης».

«Όμως δεν έχουμε ακόμη αντιμετωπίσει το σοβαρότερο πρόβλημα όλων: Τη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου. Το ανώτατο όριο τιμών που έχει ζητηθεί από την αρχή από έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό κρατών-μελών είναι το μόνο μέτρο που θα βοηθήσει κάθε κράτος-μέλος να μετριάσει την πληθωριστική πίεση, να διαχειριστεί τις προσδοκίες και να παράσχει ένα πλαίσιο σε περίπτωση πιθανών διαταραχών του εφοδιασμού και να περιορίσει τα επιπλέον κέρδη στον κλάδο», αναφέρουν στην επιστολή τους οι υπουργοί ενέργειας και στη συνέχεια επισημαίνουν τα εξής:

«Το ανώτατο όριο θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις συναλλαγές χονδρικής φυσικού αερίου και να μην περιορίζεται στις εισαγωγές από συγκεκριμένες δικαιοδοσίες. Μπορεί να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζει την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ελεύθερη ροή φυσικού αερίου εντός της Ευρώπης, επιτυγχάνοντας παράλληλα τον κοινό μας στόχο για μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου», σημειώνουν οι υπουργοί Ενέργειας.

Αυτό το ανώτατο όριο αποτελεί προτεραιότητα και μπορεί να συμπληρωθεί με προτάσεις για την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής εποπτείας της αγοράς φυσικού αερίου και την ανάπτυξη εναλλακτικών σημείων αναφοράς για την τιμολόγηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη», καταλήγει η επιστολή.