Νέες προκλήσεις Τσαβούσογλου: Αποστρατιωτικοποίηση των νησιών αλλιώς υπάρχει θέμα κυριαρχίας

«Η Ελλάδα έχει παραβιάσει το καθεστώς των νησιών, επομένως η Ελλάδα πρέπει να αφοπλίσει αυτά τα νησιά. Διαφορετικά, θα ξεκινήσει η συζήτηση για την κυριαρχία» δήλωσε σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Anadolu ο Τούρκος υπουργός.

Την ίδια ώρα, διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών, η Άγκυρα έβαλε και επίσημο τέλος στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας με την Ελλάδα.

Επαναλαμβάνοντας τουρκική θέση περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αναφερόμενος στις συνθήκες της Λωζάννης και του Παρισιού, δήλωσε:

«Υπάρχει ένας όρος και στις δυο συνθήκες για αποστρατιωτικοποίηση. Η Ελλάδα από το 1960 τα στρατιωτικοποιεί, με δικαιολογία ότι υπάρχει απειλή από την Τουρκία. Τα νησιά πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν».

Ο Τούρκος υπουργός παρουσίασε, επίσης, χάρτες, «γκριζάροντας» ελληνικά νησιά.

Την ίδια ώρα, ακολουθώντας στο «δρόμο» που χάραξε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου προχώρησε και σε προσωπική επίθεση εναντίον του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

«Θα είμαι ειλικρινής, με όλο τον σεβασμό. Διαπιστώνουμε έλλειψη χαρακτήρα, το ζήσαμε πολύ αυτό. Φιλιούνται και αγκαλιάζονται, μετά όταν μπαίνουν στη συνάντηση, κάνουν πολύ βαριές κατηγορίες κατά της Τουρκίας» υποστήριξε.

Προ ημερών ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε επίσης ζητήσει αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, λέγοντας: «Είμαστε εξαιρετικά σοβαροί, δεν μπλοφάρουμε. Τα νησιά δόθηκαν υπό όρους. Αν η Ελλάδα που επικαλείται συνεχώς το Διεθνές Δίκαιο δεν συμμορφωθεί θα πάμε τα πράγματα παραπέρα».

Η ελληνικές θέσεις και η επιστολή στον ΟΗΕ

Η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, Μαρία Θεοφίλη, επέδωσε την περασμένη Τετάρτη επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού, Αντόνιο Γκουτέρες, σχετικά με τη δήθεν υποχρέωση αποστρατιωτικοποίησης των νησιών στο Αιγαίο. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είχαν προηγηθεί σχετικές οδηγίες από τον αρμόδιο υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια.

Η εν λόγω επιστολή ήλθε σε απάντηση σχετικής επιστολής που είχε απευθύνει ο Τούρκος Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ στις 30 Σεπτεμβρίου 2021.

Η ελληνική κυβέρνηση τονίζει στην επιστολή της προς τον Γενικό Γραμματέα ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί ότι «η ελληνική κυριαρχία στα νησιά (του Ανατολικού Αιγαίου) είναι εξαρτημένη από την αποστρατιωτικοποίησή τους» με βάση τις Συνθήκες της Λωζάνης (1923) και των Παρισίων (1947) είναι «νομικά, ιστορικά και πραγματολογικά αστήρικτοι».

Η Αθήνα επικαλείται δύο νομικές υποθέσεις τις οποίες έχει κρίνει το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) για να ξεκαθαρίσει ότι τα σύνορα και η εδαφική κυριαρχία που έχουν διαμορφωθεί από διεθνείς συνθήκες δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Οι δύο υποθέσεις είναι α) αυτή μεταξύ Καμπότζης και Ταϊλάνδης για τον ναό Preah Vihear (Case Concerning the Temple of Preah Vihear, Cambodia v. Thailand, Judgment of 15 June 1962) και β) εκείνη μεταξύ Λιβύης και Τσαντ (Territorial Dispute, Libyan Arab Jamahiriya/Chad, Judgment of 3 February 1994).

Συγκεκριμένα, μέσω της επιστολής προς τον κ. Γκουτέρες:

• Απορρίπτεται το σύνολο της τουρκικής επιχειρηματολογίας όσον αφορά την "διασύνδεση" της ελληνικής κυριαρχίας των νησιών και των παρακείμενων νήσων του Αιγαίου με την δήθεν υποχρέωση αποστρατικοποίησης των νησιών αυτών.
• Τονίζεται ότι η διασύνδεση αυτή αποτελεί καθαρή αθέτηση τόσο του γράμματος όσο και του πνεύματος της συνθήκης της Λωζάννης του 1923 και της συνθήκης των Παρισίων του 1947, που ορίζουν μόνιμα σύνορα και εδαφικά δικαιώματα στις χώρες που αναφέρονται, χωρίς να υπάρχει κανένας άλλος όρος ή υποχρέωση.
• Τονίζεται ότι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ότι όταν τα κράτη συνομολογούν μια συνθήκη που ορίζει σύνορα ή εδαφική κυριαρχία, ο βασικός σκοπός τους είναι να επιτύχουν σταθερότητα και τελικό καθεστώς (finality). Για τον λόγο αυτό, όταν μια συνθήκη ορίζει ένα σύνορο ή μια οριστική εδαφική διευθέτηση, αυτή η διευθέτηση αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός από μόνο του, το οποίο δεν εξαρτάται πλέον από την συνθήκη. Ο ορισμός ενός συνόρου αποτελεί μια αυτόνομη πραγματικότητα και δημιουργεί μονιμότητα.

• Παράλληλα, τονίζεται ότι τα νησιά αυτά, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (άρθρο 121 (2), έχουν δικαιώματα σε χωρικά ύδατα, αποκλειστική οικονομική ζώνη και υφαλοκρηπίδα. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα απορρίπτει στο σύνολο τους, τις σχετικές αιτιάσεις της Τουρκίας.
• Η επιστολή επίσης απορρίπτει στο σύνολο τους τις τουρκικές αιτιάσεις σχετικά με την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, υπογραμμίζοντας ότι οι αιτιάσεις αυτές, οι οποίες δεν στέκουν νομικά, αλλά έχουν καθαρά πολιτικά κίνητρα, τροφοδοτούν έτι περαιτέρω την αστάθεια που προκαλεί η Τουρκία με τις ενέργειές της.
• Επίσης, γίνεται σαφής αναφορά στην κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας, με την επίκληση του casus belli, καθώς και την στάθμευση έναντι των νησιών του Αιγαίου, μεγάλου αριθμού στρατιωτικών δυνάμεων. Παράλληλα επισημαίνεται η παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας με ιδιαίτερα απειλητικές ενέργειες, τόσο με τις υπερπτήσεις ελληνικού εδάφους, όσο και με την παρενόχληση πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού και ερευνητικών σκαφών.
• Η επιστολή καταλήγει λέγοντας ότι η Ελλάδα καλεί την Τουρκία να σταματήσει να αμφισβητεί την κυριαρχία επί των νησιών του Αιγαίου, να απέχει από την απειλή χρήσης βίας, παραβιάζοντας έτσι το άρθρο 2(4) του Χάρτη ου ΟΗΕ, και να σταματήσει να πραγματοποιεί παράνομες ενέργειες, οι οποίες παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ενόχληση στην Άγκυρα για τις επαφές Μητσοτάκη

Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ αυτή την κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία έχει προκαλέσει την οργή του Τούρκου προέδρου και της κυβέρνησής του.

Η ενόχληση αυτή αποτυπώνεται όχι μόνο στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και την έξοδο ενός ακόμη ερευνητικού σκάφους στο Αιγαίο (σ.σ. του Τσεσμέ) αλλά και από την συνεχώς κλιμακούμενη ρητορική κατά της Ελλάδας.

Ενδεικτικό είναι ότι την Κυριακή, ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε τον πρωθυπουργό «ακατάλληλο συνομιλητή».

«Σταματήσαμε τον στρατηγικό διάλογο υψηλού επιπέδου με την Ελλάδα; Το εξηγήσαμε αυτό; Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι λέμε στην Ελλάδα "συμμορφώσου". Δεν συμμορφώνεσαι, οπότε κι εμείς καταργήσαμε το Συμβούλιο Στρατηγικού Διαλόγου. Ο Μητσοτάκης δεν είναι πλέον συνομιλητής μου. Γιατί; Επειδή συνομιλώ με ανθρώπους που ασκούν πολιτική με προσωπικότητα. Θα μιλήσουμε, θα φάμε, θα συμφωνήσουμε να μην βάλουμε τρίτες χώρες ή πρόσωπα ανάμεσά μας, θα το υποσχεθείς... Δεν γίνεται να περάσουν 15 μέρες και μετά να πας στις ΗΠΑ, να μιλήσεις κατά της Τουρκίας στο αμερικανικό Κογκρέσο. Τι είναι αυτό; Θα πέσεις σε αυτό το σημείο για το χειροκρότημα. Συγγνώμη! Δεν γίνεται τίποτα με αυτούς. Τόσοι εξοπλισμοί κ.λπ. κ.λπ. Δεν μπορεί να γίνει τίποτα με αυτούς που συμπεριφέρονται έτσι» είπε ο Τούρκος πρόεδρος.