Τετραμερής ΥΠΕΞ: Aναφορά στο Δίκαιο της Θάλασσας και την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων

Το κοινό ανακοινωθέν της τετραμερούς που αποτελείται από τέσσερα άρθρα, ξεκινάει με την αναφορά στην προηγούμενη συνάντηση στο Κάιρο τον Ιανουάριο του 2020, στην οποία υπάρχουν εκτενείς αναφορές στην Ανατολική Μεσόγειο και προτάσσεται η ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, σε πλήρη συμμόρφωση με το υφιστάμενο νομικό πολυμερές πλαίσιο.

Αναλυτικά, το κοινό ανακοινωθέν αναφέρει:

1. Σε συνέχεια της πρώτης μας συνάντησης, που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2020 στο Κάιρο, και των αποτελεσμάτων και του τελικού ανακοινωθέντος, εμείς, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Γαλλίας συναντηθήκαμε στην Αθήνα στις 19 Νοεμβρίου 2021, για να συζητήσουμε τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή, υπό το φως των πολύπλευρων προκλήσεων που επηρεάζουν την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια.

2. Αναφερθήκαμε στις άριστες σχέσεις μεταξύ των αντίστοιχων κρατών μας, με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, και τονίσαμε τη στρατηγική φύση της σχέσης μας, η οποία θέτει τα γερά θεμέλια για ενισχυμένη συνεργασία σε πολλούς τομείς.

3. Οι απόψεις μας συνέκλιναν σε σχέση με την αντιμετώπιση της ασφάλειας και της σταθερότητας και συζητήσαμε τρόπους για να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας και να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί για την επίτευξη των κοινών μας στόχων στους διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια, η κλιματική αλλαγή, η καταπολέμηση της πανδημίας του Covid-19 και η μετανάστευση.

4. Συμπερασματικά, επιβεβαιώσαμε ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, και στη συνολική οικονομική ανάπτυξη που όλοι φιλοδοξούμε, σε πλήρη συμμόρφωση με το υφιστάμενο νομικό πολυμερές πλαίσιο.

Δένδιας: Η στρατηγική μας σχέση βασίζεται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου

Το μήνυμα πως «η στρατηγική σχέση μεταξύ των χωρών μας βασίζεται στο στέρεο θεμέλιο των κοινών μας αρχών, όπως ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, στο Δίκαιο της Θάλασσας, η ειρηνική επίλυση των διαφορών, η απαγόρευση της χρήσης βίας, η απαγόρευση της απειλής της χρήσης βίας και ο σεβασμός στην κυριαρχία και στα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών», εξέπεμψε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά τη συνέντευξη Τύπου των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Γαλλίας.

Αναδεικνύοντας τη σημασία της τετραμερούς, είπε πως η συνάντηση αποδεικνύει την ύπαρξη μιας τεράστιας δυναμικής που χαρακτηρίζει τις σχέσεις μεταξύ των τεσσάρων χωρών και εκτίμησε ότι μπορεί «ενόψει μάλιστα και της σημαντικής ευκαιρίας που παρέχει η γαλλική προεδρία της ΕΕ, που αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου του 2022, να δημιουργήσει μια άλλη πραγματικότητα στην περιοχή, υπηρετώντας τις αρχές της σταθερότητας, της ειρήνης και της ευημερίας των λαών».

Ο Νίκος Δένδιας παρατήρησε πως είναι δυσάρεστο ότι παρότι έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από την προηγούμενη συνάντησή του στο Κάιρο, τα θέματα παραμένουν ακόμη επίκαιρα. «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη είναι οι ίδιες και κοινός παρονομαστής των περισσότερων από αυτές παραμένει η Τουρκία. Συνεχίζει να απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα και να παραβιάζει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, να κατέχει παράνομα έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, να παραβιάζει τα δικαιώματα στις θαλάσσιες ζώνες, να υποθάλπει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Έδωσε παράδειγμα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, το οποίο βρίσκει μιμητές τώρα στη Λευκορωσία. Και διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις και μισθοφόρους στη Λιβύη και εμμένει στο ανύπαρκτο και παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, ξεκαθάρισε πως η σημερινή συνάντηση δεν αποτελεί μια συνάντηση εναντίον της Τουρκίας. Ειδικότερα, απευθυνόμενος προς την Τουρκία, διαμήνυσε πως «επιθυμούμε καλές σχέσεις και έναν εποικοδομητικό διάλογο, αλλά βεβαίως πάντα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας».

Yπογράμμισε πως «δικό μας κοινό όραμα είναι η εμπέδωση της ειρήνης, της ασφάλειας, της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή μας» και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Τουρκία θα προσχωρήσει στο πλαίσιο αυτών των αρχών, στο Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη του ΟΗΕ και στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, «κάτι που θα ανοίξει νέους ορίζοντες στις σχέσεις μας». Ωστόσο, ο Νίκος Δένδιας παρατήρησε πως αυτό σήμερα φαίνεται σαν ένα μακρινό όνειρο. «Έχουμε ακόμα την απειλή πολέμου, την κατοχή, την εξαγωγή μισθοφόρων, την εξαγωγή drones, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις φυλακίσεις δημοσιογράφων» προσέθεσε.

Παράλληλα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών της περιοχής είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κοινές προκλήσεις για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία.

Τέλος, ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την αλληλεγγύη της Ελλάδας προς τη Γαλλία, την Αίγυπτο και την Κύπρο και δήλωσε την ευγνωμοσύνη της χώρας μας προς τις χώρες αυτές για τη στήριξη τους κατά την κρίση του περασμένου καλοκαιριού.

Κύπρος: Ενημέρωση για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας

Για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας, τόσο στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου όσο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εκδηλώνονται μέσα στο πλαίσιο της αναθεωρητικής και αποσταθεροποιητικής πολιτικής της Άγκυρας στην ευρύτερη περιοχή, ενημέρωσε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης τους ομολόγους του κατά την τετραμερή συνάντηση Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Γαλλίας που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, όπως ανέφερε κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου.

Επί αυτού του ζητήματος, επισήμανε και τη σημασία που έχει να προσδώσει η συζήτηση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, σε συνάφεια με τις υπό εξέλιξη συνεργασίες κρατών της περιοχής με τη Γαλλία, αλλά και το γεγονός ότι η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ.

Εξίσου, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ευχαρίστησε για τη σταθερή υποστήριξή τους και τόνισε παράλληλα την ανάγκη όπως η διεθνής κοινότητα στο σύνολο της, αποστείλει τα απαραίτητα μηνύματα προς την τουρκική πλευρά για την ανάγκη άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Σε αυτή την προσπάθεια, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στον «ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο» της Γαλλίας, ως του μοναδικού κράτους-μέλους της ΕΕ που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και της Αιγύπτου στον αραβικό κόσμο.

Ειδική αναφορά έκανε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου στο μεταναστευτικό, χαρακτηρίζοντας το ένα μείζον ζήτημα της ευρύτερης περιοχής και της Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως η Κύπρος, εξαιτίας και των ιδιαιτεροτήτων της ως ημικατεχόμενο κράτος με νησιωτικό χαρακτήρα, αποτελεί για πέμπτη συνεχή χρονιά το κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δέχεται τις περισσότερες αιτήσεις ασύλου κατ' αναλογία πληθυσμού, γεγονός που έχει ανεβάσει το ποσοστό των αιτητών ασύλου και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στο 4% του πληθυσμού. Στο σημείο αυτό, εκθείασε τον «υπεύθυνο τρόπο με τον οποίο η Αίγυπτος διαχειρίζεται τις τεράστιες πιέσεις που δέχεται από τις μεταναστευτικές ροές, σε αντίθεση με άλλες χώρες της περιοχής που επιλέγουν συστηματικά να εργαλειοποιούν τον ανθρώπινο πόνο, με στόχο να εκμαιεύσουν πολιτικά και άλλα οφέλη ή ανταλλάγματα».

Αναφερόμενος στη σημερινή συνάντηση, είπε πως καταδεικνύει τον στρατηγικό προσανατολισμό που προσλαμβάνει η μεταξύ τους συνεργασία, η οποία αναπτύσσεται και ενισχύεται σε όλα τα επίπεδα. Ειδικότερα, είπε πως και οι τέσσερις χώρες συμμετέχουν ενεργά στους υπό διαμόρφωση ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ανατολικής Μεσογείου και επισήμανε ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο συζήτησαν ενδελεχώς τις συνέργειες που δημιουργούνται, οι οποίες επικεντρώνονται σε έργα στρατηγικής υποδομής, όπως και η ανάπτυξη της περιοχής ως εναλλακτικού ενεργειακού διαδρόμου για την Ευρώπη. Επιπροσθέτως, σημείωσε πως και οι τέσσερις χώρες συμμετέχουν στο Ενεργειακό Φόρουμ του Καΐρου, τονίζοντας ότι η εγκαθίδρυση και λειτουργία του οποίου το 2020 αποτελεί μια κορυφαίας σημασίας εξέλιξη για την ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο, και δείχνει τον δρόμο για την υλοποίηση του κοινού μας οράματος, που βασίζεται στην ενίσχυση του διαλόγου και τη θεσμοθέτηση της περιφερειακής συνεργασίας με στόχο την εδραίωση συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας.

Με τη σειρά του, επανέλαβε πως οι διευρυμένες συναντήσεις που πραγματοποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα δεν έχουν χαρακτήρα παιγνίου μηδενικού αθροίσματος, ούτε στοχεύουν στον αποκλεισμό οιασδήποτε χώρας. «Το αντίθετο, είναι ανοικτές προς όλες τις χώρες που επιθυμούν στη βάση μιας θετικής προσέγγισης να συνδράμουν στην εμβάθυνση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή μας, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, τις σχέσεις καλής γειτονίας και τον σεβασμό της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας κάθε χώρας» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν: Υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες στην Αν. Μεσόγειο και θα πρέπει να τις αξιοποιήσουμε

Ως «τετραμερή της εμπιστοσύνης» χαρακτήρισε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Γαλλίας.

Στις κοινές δηλώσεις, προέταξε πως η τετραμερής «μας δίνει δύναμη, τη δυνατότητα να αναπτύξουμε πρωτοβουλίες», όπως της ενέργειας. Παρατήρησε, μάλιστα, πως υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες στην Ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισε την ανάγκη αξιοποίησής τους ελεύθερα, ανεξάρτητα και συλλογικά.

Απευθυνόμενος στους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, ο Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν είπε πως αισθάνεται καλά σε αυτό το σχήμα. «Πρόκειται για ένα σχήμα συνεργασίας που είναι χρήσιμο, είναι ένα σχήμα εμπιστοσύνης λόγω της σύγκλισης των τάσεων των διαφόρων χωρών που εκπροσωπούμε και ένα σχήμα εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εμάς τους τέσσερις» υπογράμμισε περαιτέρω.

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών διαπίστωσε σύμπτωση απόψεων στις αναλύσεις των τεσσάρων υπουργών Εξωτερικών για τις κρίσεις, αναφέροντας ενδεικτικά το Λίβανο, το Σαχέλ, την εγγύς Ανατολή, τη Συρία, τη Λιβύη. «Πράγμα που θα μας επιτρέψει να δράσουμε από κοινού και να μεταφέρουμε τα μηνύματά μας από κοινού σε διάφορους εταίρους, οι οποίοι βρίσκονται τώρα σε συγκρούσεις και θα τους επιτρέψουμε να βγουν από αυτή την κρίση την οποία βρίσκονται τώρα, έτσι ώστε να έχουν σταθερότητα και ειρηνική ανάπτυξη στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσα σε ένα πνεύμα συναίνεσης που βρίσκω εδώ και το χαιρετίζω ιδιαιτέρως» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Σούκρι: Πλήρης αξιοποίηση των φυσικών μας πόρων χωρίς την παρέμβαση άλλων πλευρών

«Ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για να συνεχίσουμε τη στενή στρατηγική σχέση που έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την εμπιστοσύνη στο πλαίσιο των θεσμών και στοχεύει στην ενίσχυση των κοινών συμφερόντων για την επίτευξη της ειρήνης και της σταθερότητας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο» ανέφερε ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι μετά το πέρας της τετραμερούς συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Γαλλίας.

Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στην ανάγκη σεβασμού «σε αμετάβλητες αρχές», όπως το πνεύμα του Χάρτη του ΟΗΕ, καθώς επίσης και των κοινών αξιών που συνδέουν τις μεσογειακές χώρες, με μακρόχρονη ιστορία και πολιτισμό.

Περαιτέρω, επισήμανε πως η Αίγυπτος προσβλέπει στην εμβάθυνση των σχέσεων και την εύρεση νέων πλαισίων συνεργασιών, ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη προστασίας των κοινών συμφερόντων, «χρησιμοποιώντας τα νόμιμα μέσα και βασιζόμενοι στην ειρηνική διευθέτηση των προβλημάτων και την εφαρμογή συνετών πολιτικών που ενισχύουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια και την προάσπιση των κοινών συμφερόντων».

Εστιάζοντας στα αποτελέσματα της σημερινής συνάντησης, είπε πως επιβεβαίωσαν τη συμφωνία τους στις απόψεις στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας σε όλους τους τομείς, όπως η ενέργεια, η κλιματική αλλαγή. Επιπροσθέτως, ανέδειξε πως η Αίγυπτος θεωρεί πολύ σημαντική αυτή τη στρατηγική σχέση και εξέφρασε την πεποίθηση ότι είναι το καλύτερο εργαλείο για την προστασία των συμφερόντων των χωρών τους και της προστασίας της περιοχής.

Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου ανέφερε πως συζητήσαν την «πλήρη αξιοποίηση των φυσικών μας πόρων, χωρίς την παρέμβαση άλλων πλευρών που στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο» και εξέφρασε την ελπίδα να συνεχιστούν αυτές οι προσπάθειες και να ενισχυθούν στο προσεχές μέλλον.

Με τη σειρά του, ο Σάμεχ Σούκρι χαρακτήρισε επιτυχή τη Διεθνή Διάσκεψη των Παρισίων για τη Λιβύη. Επιπλέον, αναφέρθηκε στη σημασία στην προστασία της εθνικής ασφάλειας των αραβικών χωρών χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Τέλος, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών διαπίστωσε ταύτιση των απόψεων για την περιοχή του Σαχέλ.