Εμβόλιο κορωνοϊού: «Διαζύγιο» ΕΕ με AstraZeneca – «Γάμος» με Pfizer/BioNTech

Τις τελευταίες εβδομάδες οι σχέσεις των δύο μερών χειροτέρευαν διαρκώς και ήδη η Κομισιόν είχε στείλει προειδοποιητικές βολές εναντίον της βρετανοσουηδικής εταιρίας για τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις. Στις καθυστερήσεις θα πρέπει να προστεθούν οι παρατηρούμενες παρενέργειες του εμβολίου οι οποίες, ωστόσο, δεν θεωρούνται αρκετά σοβαρές για να οδηγήσουν στη γενική διακοπή χορήγησής του.

Βεβαίως οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις του εμβολίου AstraZeneca θα μπορούσαν να «συγχωρεθούν» αν η εταιρία παρέδιδε με τους ίδιους ρυθμούς σε όλες τις χώρες. Φαίνεται όμως ότι επέλεξε να δώσει προτεραιότητα στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία είτε γιατί τα συμβόλαιά της με αυτές τις δύο χώρες ήταν πιο δεσμευτικά είτε ως αποτέλεσμα εμπορικής επιλογής.

Η μήνυση

Στη μήνυσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι η AstraZeneca δεν σεβάστηκε το συμβόλαιό της με την ΕΕ. Κατά την Κομισιόν η εταιρία έχει δεσμευθεί να καταβάλει «τις καλύτερες εύλογες προσπάθειές της» για να παραδώσει 180 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου στην ΕΕ το δεύτερο φετινό τρίμηνο, από ένα σύνολο 300 εκατομμυρίων δόσεων για την περίοδο από τον Δεκέμβριο έως τον Ιούνιο. Όμως η εταιρεία ανέφερε σε δήλωσή της στις 12 Μαρτίου πως έχει στόχο να παραδώσει μόνο το ένα τρίτο αυτής της ποσότητας.

«Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει ταχεία παράδοση επαρκούς αριθμού δόσεων που δικαιούνται οι ευρωπαίοι πολίτες και για τις οποίες δόθηκε υπόσχεση στη βάση του συμβολαίου», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν.

Η απάντηση της AstraZeneca

Βεβαίως η φράση «καλύτερες εύλογες προσπάθειές της» μπορεί να δεχτεί ποικίλες ερμηνείες. Από τη μεριά της η εταιρία αρνείται της κατηγορίες. Στη δήλωσή της αναφέρει:

«Η AstraZeneca έχει τηρήσει πλήρως τη Συμφωνία Προαγοράς με την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα υπερασπισθεί σθεναρά τον εαυτό της στο δικαστήριο. Πιστεύουμε πως οποιαδήποτε δικαστική αγωγή είναι χωρίς ουσία και καλωσορίζουμε αυτήν την ευκαιρία να επιλυθεί αυτή η διαμάχη το ταχύτερο δυνατό.»

Η επιλογή mRNA

Πέρα από τη νομική προσφυγή, φαίνεται ότι η ΕΕ και η AstraZeneca οδεύουν προς οριστικό διαζύγιο. Σε σημερινές δηλώσεις του ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς επιβεβαίωσε ότι η στρατηγική επιλογή της Κομισιόν είναι η συνεργασία με την Pfizer/NioNTech. Συγκεκριμένα, ο κ. Σχοινάς δήλωσε:

«Είναι τώρα η ώρα για το δεύτερο κύμα του ευρωπαϊκού εμβολιασμού, το οποίο σίγουρα θα μας απασχολήσει και το 2022 και το 2023. Η απόφαση που έχουμε πάρει είναι, βάσει βέβαια των συστάσεων ενός επιστημονικού πάνελ που μας συμβουλεύει σχετικά, να κινηθούμε σε διαπραγματεύσεις με την εταιρεία που κάνει την τεχνολογία mRNA, δηλαδή την Pfizer/ BioΝTech για αυτή την δεύτερη γενιά εμβολιασμών. Η δεύτερη γενιά boosters, που θα καλύπτουν όλες τις πιθανές μεταλλάξεις πρέπει οπωσδήποτε να γίνει στην τεχνολογία mRNA».

Προσέθεσε ότι:

«Από τις εταιρείες που παρασκευάζουν εμβόλια, μόνο η Pfizer και η Moderna ακολουθούν αυτή την τεχνολογία, Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει τα εμβόλια δεύτερης γενιάς να παρασκευάζονται εντός της Ένωσης και η μόνη που καλύπτει τον συγκεκριμένο όρο είναι η Pfizer.»

Τέλος υποστήριξε ότι η AstraZeneca υποεκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της αλλά η Pfizer υπερεκπλήρωσε τις δικές τις.

Το πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στις δηλώσεις του κ. Σχοινά είναι τα κριτήρια που βάζει στην επιλογή της Pfizer/BioNTech. Πέρα από την ευκολία της προσαρμογής της τεχνολογίας mRNA εμβολίου στις νέες μεταλλάξεις και τη συνέπεια της εταιρίας στις παραδόσεις της, κριτήριο είναι επίσης ότι το εμβόλιο Pfizer/BioNTech παρασκευάζεται στην ΕΕ. Αυτό είναι κάτι καινούργιο για την ΕΕ που μέχρι τώρα δεν συμπαθούσε τον προστατευτισμό.

Σχετικά με τα επόμενα βήματα στο εμβολιαστικό πρόγραμμα της ΕΕ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει ήδη ανακοινώσει ότι η ΕΕ θα κλείσει τις επόμενες ημέρες συμφωνία προμήθειας εμβολίων με την Pfizer/BioNTech που προβλέπει την αγορά 1,8 δισεκατομμυρίου δόσεων του εμβολίου κατά της Covid-19 για την περίοδο 2021-2023.