Ελληνοτουρκική κρίση: Η ατζέντα, οι διαμεσολαβητές, οι προϋποθέσεις, το blame game

Την ώρα όπου μεγάλος αριθμός ελληνικών και τουρκικών πλοίων παραμένει συγκεντρωμένος σε μια σχετικά μικρή θαλάσσια περιοχή, η διπλωματία δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή ικανή να ανοίξει μια δίοδο αποκλιμάκωσης. Αντιθέτως, το τοπίο στο διπλωματικό πεδίο αντί να ξεκαθαρίζει, μοιάζει πιο θολό από ποτέ.

Στο επίκεντρο των διπλωματικών επαφών είναι η επανέναρξη κάποια μορφής ελληνοτουρκικού διαλόγου. Είναι όμως πολλά τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν μέχρι να κάτσουν οι δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να πέσει η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Ας δούμε όμως συγκεκριμένα τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.

Η ατζέντα. Τι ακριβώς θα συζητηθεί; Η ελληνική πλευρά παραδοσιακά υποστηρίζει ότι υπάρχει ένα και μόνο θέμα προς συζήτηση, η οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας. Αντιθέτως, η Τουρκία θέτει ζητήματα κυριαρχίας αρνούμενη το νομικό καθεστώς νησιών και βραχονησίδων, τη έκταση του ελληνικού εναέριου χώρου και την αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσων. Στις σημερινές δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, υποστήριξε ότι μπορεί να υπάρξουν «τεχνικές στρατιωτικές συνομιλίες» στο πλαίσιο της συμμαχίας, προκειμένου να αποφευχθεί μια ενδεχόμενη σύγκρουση μεταξύ των πλοίων που έχουν συγκεντρωθεί στην Ανατολική Μεσογείο.

Οι διαμεσολαβητές. Το δεύτερο ερώτημα είναι ποιοι θα είναι οι διαμεσολαβητές για τις συνομιλίες. Παραδοσιακά αυτόν τον ρόλο τον είχαν οι ΗΠΑ. Τώρα τον έχει αναλάβει η Γερμανία. Παράλληλα, υπήρξε η παρέμβαση Τραμπ, ο οποίος τηλεφώνησε σε Μητσοτάκη και Ερντογάν. Η αμερικανική παρέμβαση φαίνεται ότι οδήγησε στην ανάμειξη του ΝΑΤΟ. Ποτέ στο παρελθόν η Βορειοατλαντική Συμμαχία δεν είχε επιχειρήσει κάποιου είδους διαμεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά.

Οι προϋποθέσεις. Η κυβέρνηση θεωρεί την απόσυρση των τουρκικών πλοίων εκ των ων ουκ άνευ για να αρχίσει ο διάλογος, πράγμα που η Τουρκία δεν δέχεται. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε σήμερα: «Έξι καθαρές λέξεις: Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις».

Το ζήτημα της απόσυρσης των πλοίων έθεσε η Αθήνα και στον Γενς Στόλτενμπεργκ, αν και ο γγ του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι οι τεχνικές συνομιλίες έχουν ξεκινήσει.

Το blame game. Το παιχνίδι των ευθυνών είναι πολύ σημαντικό στη διεθνή διπλωματία. Όποιος εμφανίζεται αδιάλλακτος χάνει έδαφος και δέχεται στη συνέχεια τις πιο μεγάλες πιέσεις. Γι’ αυτό ο κ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι:

«Η Ελλάδα (επειδή δεν ήταν ειλικρινής στη διαμεσολαβητική προσπάθεια του ΝΑΤΟ) μάς έδειξε για ακόμη μια φορά πως δεν επιθυμεί διάλογο.»