Ο «τρίτος δρόμος» του Αλέξη Τσίπρα

Λιγότερο από τέσσερις μήνες αργότερα η πρόβλεψη αυτή επαληθεύεται με την κυβέρνηση να ψάχνει αρχικά 151 βουλευτές για να διατηρήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και λίγες μέρες αργότερα (το πιθανότερο στις 25 Ιανουαρίου) μια άλλη πλειοψηφία για να περάσει τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Σκουρλέτης είχε υποστηρίξει ότι «βαδίζουμε σε έναν μεταμνημονιακό διπολισμό» και εξέφρασε την άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να επιχειρήσει ένα άνοιγμα στη σοσιαλδημοκρατία «με προγραμματικούς όρους». Είναι, πλέον, σαφές, ότι ο Γραμματέας του κυβερνώντος κόμματος δεν εξέφραζε τότε απλώς την πολιτική του εκτίμηση, αλλά προϊδέαζε για το τι θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες

Η τυπική λήξη των Μνημονίων διαμορφώνει πολιτικές συνθήκες μέσα από τις οποίες αναδιατάσσεται ο κομματικός χάρτης. Στην πολιτική καθημερινότητα εμφανίζονται ολοένα και περισσότερα ζητήματα πάνω στα οποία οι κομματικοί μηχανισμοί καλούνται να πάρουν θέση στη βάση περισσότερο ιδεολογικοπολιτικών κριτηρίων. Παράλληλα, οι μετατοπίσεις του πολιτικού χάρτη, τόσο σε ελληνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαμορφώνουν καταστάσεις που ευνοούν τη διαμόρφωση ενός νέου διπολικού κομματικού συστήματος το οποίο θα θυμίζει το δίπολο ΠΑΣΟΚ – Νέα Δημοκρατία των προμνημονιακών εποχών.

Νέο πολιτικό σκηνικό

Η Συμφωνία των Πρεσπών δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, απαλλαγμένος πλέον από την ετερόκλητη συνεργασία με του Ανεξάρτητους Έλληνες, βρίσκει «πεδίο δόξης λαμπρό» για ένα νέο κάλεσμα πολιτικής συστράτευσης σε «προοδευτικές δυνάμεις», στη σοσιαλδημοκρατία, την Κεντροαριστερά. H ομιλία του Πρωθυπουργού στη χθεσινή εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής ήταν ενδεικτική των μελλοντικών προθέσεων της Κουμουνδούρου. Εκκινώντας από την θέση για τη Συμφωνία των Πρεσπών συνδύασε τις πολιτικές διεργασίες που γίνονται στην Ευρώπη εκτιμώντας ότι ελλοχεύει ακροδεξιός κίνδυνος, κατηγόρησε τη ΝΔ για ταύτιση με ακραίες θέσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και απηύθυνε κάλεσμα σε «όσους προοδευτικούς, δημοκρατικούς πολίτες παρακολουθούν με ενδιαφέρον και αγωνία τις πολιτικές εξελίξεις».

Το κάλεσμα αυτό δεν ήταν ούτε γενικό ούτε αφηρημένο. Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η συμπόρευση αυτή να πάρει σάρκα και οστά το αμέσως επόμενο διάστημα. Παρά το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε χθες στο τρίπτυχο αυτοδιοικητικών, ευρωεκλογών και εθνικών εκλογών, στην Κουμουνδούρου περισσότερο κοιτάνε την επόμενη μέρα. Άλλωστε, ήδη στις αυτοδιοικητικές η συνεργασία αυτή δεν ευοδώθηκε, στις ευρωεκλογές οι εκλόγιμες θέσεις είναι περιορισμένες και κυρίως «κατειλημμένες». Παράλληλα, οι δημοσκοπήσεις δεν επιτρέπουν αισιοδοξία ως προς την επίτευξη του στόχου «για τη προοδευτική διακυβέρνηση της επόμενης μέρας στο τόπο μας» στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Τσίπρας.

Στον ΣΥΡΙΖΑ, όμως, εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών, ανεξαρτήτως πρωτιάς, θα διαμορφώσει έναν ισχυρό δικομματισμό. Αυτό θα πιέσει όλες τις πολιτικές δυνάμεις οι οποίες θα αναγκαστούν να τοποθετηθούν στη βάση αυτού του διπόλου και των διακυβευμάτων που οι δύο ισχυρές πολιτικές δυνάμεις θα θέτουν στο επίκεντρο. Για αυτό το λόγο το κάλεσμα είναι ιδιαίτερα ευρύ και αφορά ακόμα και στελέχη που στο παρελθόν δεν θα περνούσαν ούτε έξω από την πλατεία Κουμουνδούρου. Αν, μάλιστα, από τις επόμενες εκλογές δεν προκύψει αυτοδυναμία και οδηγηθούμε σε επαναληπτικές με απλή αναλογική τα ψηφοδέλτια του κόμματος θα είναι τόσο «ευρύχωρα» που πιθανώς τίποτα να μην θυμίζει τον ΣΥΡΙΖΑ που ξέρουμε σήμερα. Το ερώτημα, βέβαια, είναι αν ένα τέτοιο κόμμα θα χωράει ορισμένους που σήμερα βρίσκονται ακόμα και σε υψηλές θέσεις στην Κουμουνδούρου.